“ไทย-เขมร” เถียงกันทำไม! ในเมื่อก๊อปมาทั้งคู่!
เอาอีกแล้วค่าคุณขาาาา มีเรื่องให้เจ้ต้องออกโรงอีกแล้วล่ะค่ะ จะเรื่องอะไรซะอีกล่ะคะถ้าไม่ใช่เรื่องเกี่ยวกับ "โขน" ที่เถียงกันแทบเป็นแทบตายว่าเป็นของไทยหรือว่าของเขมรกันแน่ ฝั่งเขมรนี่ก็มีหลายคนออกมาบอกว่าการแสดงชนิดนี้เป็นของเขมรชัด ๆ ส่วนของไทยน่ะเลียนแบบของเขมร ในขณะที่คนไทยบางส่วนก็ปฏิเสธเสียงแข็งว่าไม่จริ๊งไม่จริง โขนนี่เป็นของไทยมาตั้งแต่ไหนแต่ไรแล้ว เขมรนั่นแหละเลียนแบบ แล้วก็มีชาวไทยและเขมรอีกกลุ่มหนึ่งที่ไม่ได้ออกมาบอกว่าใครเป็นเจ้าของกันแน่ แต่มีแนวคิดเห็นพ้องต้องกันว่านี่คือวัฒนธรรมร่วมของเราทั้งสอง พูดง่าย ๆ คือทั้งไทยและเขมรต่างก็เป็นเจ้าของวัฒนธรรมโขนมาตั้งแต่ไหนแต่ไร เป็นเจ้าของด้วยกันทั้งคู่ แต่ว่าต่างคนก็มีโขนสไตล์ใครสไตล์มัน
อ้าว มีคนถามเจ้มาอีกว่าแล้วทำไมอยู่ ๆ เรื่องนี้ถึงเป็นกระแสพูดกันเยอะแยะขนาดนี้ มาค่ะ เจ้จะเล่าให้ฟัง
ก็คือว่ากระทรวงวัฒนธรรมเนี่ยเสนอให้ยูเนสโกขึ้นบัญชีให้ "โขน" เป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมอะค่ะ แล้วทีนี้พอทางฝั่งเขมรรู้เข้า ชาวเขมรส่วนหนึ่ง (แต่ก็หลายอยู่) ก็ไปรุมถล่มในเพจยูเนสโกรวมถึงทวิตเตอร์ทำนองว่า "อย่าไปอนุมัตินะ โขนเป็นของเขมรต่างหาก ไทยก๊อบปี้ไป"
แล้วทีนี้คนไทยบางส่วนก็ไปตอบโต้ชาวเขมรต่าง ๆ นานาอีก ต่อความยาวสาวความยืดกันไปไม่จบไม่สิ้น แล้วก็ทะเลาะกันไปทะเลาะกันมา เถียงกันไปเถียงกันมา จนออกนอกเรื่องไปไกล ลามไปเรื่องเหยียดชนชั้น เหยียดหน้าตา เหยียดเพศ ลุกลามไปไกลโข
ละนี่เจ้ก็แอบไปส่องอีก เห็นมีคนไทยไปคอมเม้นต์เป็นภาษาไทยในเฟซบุ๊กของคนเขมร แล้วคนเขมรนางก็บอกว่า "ช่วยพูดภาษาอังกฤษกับคนเขมรด้วยจ้า" (จริง ๆ เขาพิมพ์เป็นภาษาอังกฤษ แต่นี่เจ้แปลให้ เพราะกลัวว่าถ้าเอาประโยคภาษาอังกฤษมาลง เดี๋ยวคนไทยบางคนอ่านไม่ออก อุ๊ปส์) แล้วทีนี้ก็มีคนไทยคนนึง มั่นหน้ามั่นโหนกออกมาเป็นทัพหน้า พิมพ์ตอบไปว่า "คนไทยไม่เก่งภาษาอังกฤษ เพราะเราไม่เคยเป็นเมืองขึ้นของฝรั่งเศส"
ค่ะ! ค่ะ! ค่ะ!
พักก่อนค่ะ! เจ้หมายถึงคุณคนไทยคนนี้ที่ไปตอบนี่แหละค่ะที่ต้องพักก่อนค่ะ เจ้งงมากว่าทำไมหล่อนภูมิใจกับอะไรแบบนี้อะ ลองคิดดูดี ๆ ว่าที่หล่อนไม่เก่งภาษาอังกฤษเนี่ยเป็นเพราะประเทศไทยไม่เคยเป็นเมืองขึ้นหรือว่ามันเป็นที่สติปัญญาของหล่อนกันแน่ คนไทยคนอื่น ๆ เขาเก่งภาษาอังกฤษกันตั้งหลายคน ถามว่าเขาเก่งเพราะเขาไปเกิดและเติบโตในประเทศที่เป็นเมืองขึ้นเหรอ ก็ไม่ใช่ซะหน่อย อย่างครูสมศรี ครูลูกกอล์ฟ ครูพี่แนน ครูนุ่น รวมถึงคนไทยอีกมากมายหลายคน คนไทยทั้งนั้น คนไทยแท้ ๆ แต่ทำไมเขาเก่งภาษาอังกฤษ ตอบสิคะ ตอบ! เห็นมะคะว่าการที่ใครจะเก่งหรือไม่เก่งภาษาอังกฤษ มันไม่เกี่ยวกับว่าประเทศเป็นเมืองขึ้นหรือไม่ได้เป็น เจ้เลยงงมากว่าทำไมถึงภูมิใจกับความที่ตัวเองภาษาอังกฤษอ่อนด้อย เจ้งงมาก
แล้วก็การที่ประเทศอื่น "เคยเป็น" เมืองขึ้น นั่นแปลว่าตอนนี้เขา "ไม่ได้เป็น" เมืองขึ้นแล้ว เขาเป็นเอกราชแล้ว ปัจจุบันเขาเป็นอิสระแล้ว แต่ไอ้การที่หล่อนไม่เก่งภาษาอังกฤษเนี่ย เมื่อก่อนหล่อนไม่เก่งยังไง ตอนนี้หล่อนก็ยังไม่เก่งยังงั้นแหละ ถ้ารู้ตัวว่าไม่เก่งอะไร ก็ไปพัฒนาซะ ไม่ใช่มาภาคภูมิใจกับอะไรแบบนี้ เจ้ละเพลียสุดอะไรสุดดดด
และอีกอย่างนะคะนะ การที่เขาเป็นเมืองขึ้นของประเทศฝรั่งเศสก็ไม่ได้แปลว่าจะทำให้เขาเก่งภาษาอังกฤษ เพราะว่าประเทศฝรั่งเศสเขาพูดภาษาฝรั่งเศสกันค่ะหนู อันนี้คือโป๊ะในโป๊ะอะ คนที่ไปแหกเรื่องนี้เนี่ย
หรือบางคนก็พยายามไปแหกเขมรเรื่องก๊อบปี้เพลงไทยไปทำใหม่ ไม่ว่าจะเป็นเพลงพี่เสก เพลงพี่เบิร์ด เพลงพี่บี้ และอีกหลาย ๆ พี่ อันนี้เจ้ก็ยอมรับอีกแล้วว่าพอเห็นคนยกประเด็นนี้ขึ้นมา เจ้ก็อยากเบะปากแรง ๆ กลอกตาเป็นสัญลักษณ์ infinity คือแบบ เพลงไทยที่ฟัง ๆ กันอยู่ตั้งมากมายเนี่ย ไม่ได้ก๊อปชาวบ้านมาเลยจ้าาาาา ไม่ได้ก๊อปเล้ยยยยยยย อุ๊ปส์
ทำไมเจ้เหวี่ยงเบอร์นี้ล่ะคะเนี่ย เจ้ว่ากลับมาเรื่องโขนกันอีกสักหน่อยดีกว่า
คือเจ้ก็ไปอ่านเจอมาว่า “คุณสุจิตต์ วงษ์เทศ” นักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ ก็เคยบอกไว้ว่าโขนเป็นการละเล่นที่พัฒนาขึ้นมาจากวัฒนธรรมโบราณในเอเชียและภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้นี่แหละค่ะ เนื้อเรื่องก็ดัดแปลงมาจากของอินเดีย เครื่องแต่งกายมาจากอินเดียกับเปอร์เซีย ท่ารำก็น่าจะมาจากระบำของคนพื้นเมืองเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เมื่อสามพันปีก่อน หัวโขนก็พัฒนามาจากหน้ากากเครื่องสวมเพื่อพรางใบหน้าในพิธีเข้าทรงของชนเผ่า เครื่องปี่พาทย์ก็เป็นของพื้นเมืองดั้งเดิมของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ คำว่า "โขน" เองก็มาจากภาษาพื้นเมืองจากฝั่งชวา-มลายู
และที่สำคัญนะคะ คุณสุจิตต์ แกบอกว่า "โขนเป็นวัฒนธรรมร่วมของสุวรรณภูมิในภูมิภาคอุษาคเนย์ มีรากเหง้าความเป็นมาร่วมกัน จะแยกโดด ๆ มิได้ ว่าเป็นสมบัติของใครของมัน หรือของที่นี่ ที่โน่น ที่นั่น"
อย่างที่เจ้บอกแหละค่ะว่า บางเรื่องเราไมต้องไปแย่งกันแสดงความเป็นเจ้าของอะไรขนาดนั้นหรอก ในเมืองเราทุกคนล้วนเป็นเจ้าของไม่ต่างกัน เพียงแต่ว่าของแต่ละคนมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวคนละอย่างเท่านั้นเอง โขนไทยก็คือโขนไทย โขนเขมรก็คือโขนเขมร ต่างก็เป็นวัฒนธรรมเฉพาะถิ่นที่มีคุณค่าความงามไม่ต่างกัน
แอร๊ยยย เจ้ว่าเจ้จบได้สวยมาก สวยจริง ๆ สวยเหมือนเจ้เลย
ข้อมูลอ้างอิง:
สุจิตต์ วงษ์เทศ. “โขนมาจากไหน”. เอกสารประกอบการเสวนา เนื่องในงานสัปดาห์อนุรักษ์มรดกไทย พุทธศักราช 2556 ณ สังคีตศาลา พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร วันเสาร์ที่ 6 เมษายน 2556
