ปลุกประวัติศาสตร์นับพันปีที่เหอหนาน กับความพยายามฟื้นคืนวันวานให้มีชีวิต

หากพูดถึงหนึ่งในแหล่งอารยธรรมและประวัติศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่และยาวนานที่สุดของโลก ชื่อของ “ประเทศจีน” คงไม่พ้นเป็นชื่อแรก ๆ ที่คนทั่วไปนึกถึงในฐานะ “ตัวแทนโลกฝั่งตะวันออก” และหากจะพูดถึงแหล่งขุมทรัพย์ทางประวัติศาสตร์ที่ซ่อนตัวอยู่ในแผ่นดินจีนที่กว้างใหญ่แล้ว “มลฑลเหอหนาน” ก็อาจจะเป็นตัวเลือกอันดับต้น ๆ ได้ไม่ยาก

“มณฑลเหอหนาน” มีที่ตั้งอยู่บริเวณทางตอนกลางค่อนไปทางทิศตะวันออกของประเทศ และอยู่ตอนกลางส่วนล่างของแม่น้ำเหลืองอันเลื่องชื่อ พื้นที่นี้เป็นที่ตั้งของเมืองโบราณ 4 เมืองจาก 8 เมือง ได้แก่ เมืองเจิ้งโจว (Zhengzhou) เมืองอันหยาง (Anyang) เมืองลั่วหยาง (Luoyang) และเมืองไคฟง (Kaifeng) แสดงให้เห็นถึงความรุ่มรวยทางวัฒนธรรมที่มณฑลแห่งนี้ได้โอบอุ้มไว้ จนเป็นที่สนใจของคนรักประวัติศาสตร์ทั่วโลก

อย่างไรก็ตาม กาลเวลาตลอดหลายพันปีก็อาจทำให้รายละเอียดบางอย่างเลือนไปทั้งจากสังคมหรือจากจิตใจคน แต่เหอหนานจะไม่ปล่อยให้เป็นอย่างนั้น ! เมื่อ “Unique Henan: Land of Dramas” ได้เริ่มเปิดม่านการแสดงเพื่อส่งต่อเรื่องราวของเหอหนานในกับคนทุกกลุ่มอีกครั้ง

เปิดม่านการแสดงในทุกช่วงเวลาของเหอหนาน
“Unique Henan: Land of Dramas” (只有河南·戏剧幻城) คือโรงละครธีมปาร์คพาโนรามาอิมเมอร์ซีฟขนาดมหึมา ซึ่งตั้งอยู่ที่เจิ้งโจว เมืองที่ใหญ่ที่สุดของมณฑลเหอหนาน สร้างโดย Jianye Group และผู้กำกับ Wang Chaoge กลุ่มโรงละครแห่งนี้นับเป็นกลุ่มโรงละครที่ใหญ่ที่สุดในโลก ครอบคลุมพื้นที่กว่า 410,000 ตารางเมตร ใช้เวลาการก่อสร้างกว่า 4 ปี ด้วยงบลงทุนทั้งหมด 6 พันล้านหยวน หรือราว 3.1 หมื่นล้านบาท และเปิดรับผู้คนจากทั่วสารทิตั้งแต่ช่วงเดือนมิถุนายนปีที่ผ่านมา

ภายในอาณาจักรแห่งนี้ แบ่งพื้นที่เป็นตาราง 56 ช่อง ประกอบไปด้วยโรงละคร 21 โรงที่มีขนาดต่างกัน แบ่งเป็นการแสดงหลัก 3 การแสดงและอีก 18 การแสดงที่เล็กกว่า ร่วมด้วยนักแสดงกว่า 1,000 ชีวิตที่โลดแล่นอยู่ในส่วนต่าง ๆ ของพื้นที่นี้ที่จะถ่ายทอดเรื่องราวมากมายผ่านธีมประวัติศาสตร์ของเหอหนาน รวมถึงวัฒนธรรมรอบแม่น้ำเหลือง ตั้งแต่ราชวงศ์เซี่ยถึงปัจจุบัน โดยบอกเล่าทั้งเรื่องการทำเกษตรกรรมไปจนถึงภาพวาด ดนตรี บทกวี มหากาพย์ ความเหนือธรรมชาติ ตลอดจนความงามและเสน่ห์ของจิตใจมนุษย์ สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ถูกนำเสนอให้ผู้เข้าชมได้ร่วมสัมผัสกับมันจริง ๆ ผ่านความยาวรวมของโชว์เกือบ 12 ชั่วโมง และไม่ใช่เพียงแค่การแสดงที่ตระการตาเท่านั้น แต่พื้นที่ดังกล่าวยังได้รับการออกแบบให้สวยงาม แฝงไปด้วยวัฒนธรรม เช่น การออกแบบพื้นที่เลียนแบบย่านที่อยู่อาศัยโบราณ และลานหลุม (pit courtyard) โดยมี “ดินลมหอบ” ที่ซ้อนทับกันเป็นชั้น ๆ เสมือนงานศิลป์โดยฝีมือจิตรกรเอกผู้ยิ่งใหญ่เป็นจินตภาพหลักของพื้นที่ ซึ่งถูกโอบล้อมไปด้วยตารางทุ่งข้าวสาลี และกำแพงดินอัดขนาดใหญ่ยักษ์อีกที

Wang Chaoge หัวหน้าผู้กำหนดแนวคิดหลักให้กับ Land of Dramas ทั้งยังเป็นหัวหน้าผู้เขียนบทและผู้กำกับมือทอง กล่าวเกี่ยวกับประสบการณ์การเข้าชมอาณาจักรโรงละครอย่างมั่นใจว่า “หลังจาก 3 นาที มันจะควบคุมเท้าของคุณ หลังจาก 13 นาที มันจะกำกับสายตาของคุณ หลังจาก 23 นาที มันจะควบคุมอารมณ์ต่าง ๆ ของคุณ และเมื่อคุณออกจากโรงละครไป มันจะควบคุมหัวใจของคุณ”

สู่ละครฉากใหญ่ที่โยงใยด้วยเกร็ดวัฒนธรรม
Land of Dramas สร้างความประทับใจให้กับแขกผู้เยี่ยมชมตั้งแต่ก่อนก้าวแรกที่จะเข้าไปในพื้นที่แกนกลางที่เรียกว่า “Huan Cheng” ด้วยทุ่งข้าวสาลีสีเขียวชอุ่มกว่า 100 เอเคอร์ที่ดึงดูดสายตาเราแต่แรกเห็น ก่อนที่ผู้เยี่ยมชมจะได้พบกับกำแพงดินอัดขนาดยักษ์ที่ยาวถึง 328 เมตร และสูงถึง 15 เมตร จนดูราวกับว่านี่เป็นสิ่งก่อสร้างที่บรรพบุรุษได้สร้างไว้

ในเวลากลางวัน ภาพกำแพงสีเหลืองที่ตัดกับท้องฟ้าสีฟ้าดูจะเป็นฉากที่สวยงามไม่น้อย แต่เมื่อถึงเวลากลางคืนกำแพงนี้ก็จะกลายมาเป็นฉากสำหรับการแสดงแสงสีเสียงอันยิ่งใหญ่ของการแสดงชุด “เลียบแม่น้ำช่วงเทศกาลไหว้บรรพบุรุษ” (Along the River During the Qingming Festival) และ “พันลี้ของแม่น้ำและขุนเขา” (A Thousand Li of Rivers and Mountains) ที่กางออกมาเป็นภาพเคลื่อนไหวให้ได้รับชมอย่างตระการตาและอิ่มใจ

ส่วนการแสดงของจริงนั้นเริ่มขึ้นตั้งแต่ก้าวแรกที่เข้ามาด้านใน ช่องที่ถูกตีตารางไว้ 56 ช่องนั้น จะมีฉากที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง ทำให้ผู้เข้าชมสามารถเก็บเกี่ยวประสบการณ์ที่ตื่นเต้นและสดใหม่ได้ในทุกมุมมอง ห้องแรกที่ทุกคนจะพบคือ “Qiantai” (乾台) ซึ่งเป็นเมืองมายาที่มีการผสมผสานทั้งศิลปะสมัยใหม่ เทคโนโลยี และ VR เข้าไว้ด้วยกัน ห้องสีขาวที่มีผนังคล้ายตารางหมากรุกนี้ มีสถาปัตยกรรมตั้งตระหง่านอยู่ตรงกลาง “Qian” หมายถึงสวรรค์และเป็นตัวแทนของผู้ชาย การแสดงประจำในห้องนี้จึงเป็นศิลปะการต่อสู้ที่เลื่องชื่อโดยนักแสดงชาย ทั้งกังฟูเหอหนาน มวยเส้าหลิน และไทเก๊ก พร้อมด้วยแสงสีเสียงแบบจัดเต็มที่ซ่อนไว้ในเวลากลางวัน แต่ช่วยเสริมความอลังการในยามค่ำคืน

ในขณะที่ฝั่งตรงข้ามของห้องหมากรุกนั้นคือห้อง “Kuntai” (坤台) ที่ตกแต่งเป็นสีโทนมืดและมีเวทีโบราณตั้งอยู่กลางห้อง “Kun” แปลว่าดินและแทนผู้หญิง สถานที่แห่งนี้จึงเหมือนเป็นพื้นที่ที่เหล่าหญิงสาวในสมัยราชวงศ์ถังมาเที่ยวชมในช่วงฤดูใบไม้ผลิ ภาพของห้องนี้จะมีกลิ่นอายของวันวานต่างจากห้องก่อนที่มีความเป็นอนาคตกว่ามาก

โรงละคร “Huang Cheng” คืออีกหนึ่งในไฮไลต์สำคัญของที่นี่ โชว์จากโรงละครนี้จะพาทุกคนย้อนกลับไปหาอดีตผ่านศาลาและพระราชวังแบบต่าง ๆ ที่ค่อย ๆ ไล่เรียงกันปรากฏขึ้นมากลางเวที พร้อมทั้งผู้คนโบราณจากยุคสมัยนั้น ๆ ที่จะฟื้นขึ้นมาโลดแล่นตามลำดับ เหมือนกับเป็นการย่อประวัติศาสตร์หลายพันปีของชาติให้มาอยู่บนเวทีนี้เวทีเดียว ร่วมด้วยจุดที่ดึงดูดใจผู้ชมผ่านการปรากฏตัวของนักปราชญ์ทั้งหลายที่จะมารวมตัวกันเล่นตลกขำขันให้ได้สนุกสนานกับเรื่องราวในวันวาน

ทั้งนี้เองก็ใช่ว่าโรงละครอีก 18 แห่งนั้นจะน้อยหน้าไปกว่าห้องหลักเสียเมื่อไร เมื่อทุกโชว์ต่างก็เต็มไปด้วยแสงสีเสียงที่อลังการและความสนุกครบรสไม่แพ้กัน ผู้ชมจะได้พบกับการแสดงที่หลากหลาย เช่น การโต้ตอบระหว่างคนรุ่นใหม่และจักรพรรดิแห่งราชวงศ์โจว หวนคืนสู่วัยเยาว์กับ "Hong Miao School" และยังได้กลายเป็นหนึ่งในตัวแสดงเข้าฉากในบทบาทนักเรียนมัธยมวัยใส เพื่อย้อนวันวานไปดูความลำบากของเหอหนานเมื่อต้องประสบปัญหาทุพภิกขภัย นอกจากนี้ก็ยังจะได้ร้องรำทำเพลงไปกับการแสดงดนตรีสด พร้อมชมการแสดงศิลปะที่แม้จะต้องใช้เวลาในการแปลสารที่จะสื่ออยูบ้าง แต่ก็รับประกันได้ว่า จะได้ดื่มด่ำกับความสวยงามของโชว์ชุดต่าง ๆ อย่างจุใจแบบไม่ต้องตีความเลย

Land of Dramas ยังมีไฮไลต์อื่น ๆ ที่เชิญชวนให้ทุกคนมาสัมผัส ไม่ว่าจะเป็นการแสดงโซนเก้าอี้แถว ซึ่งเป็นการเรียงเก้าอี้จากพื้นขึ้นไปถึงกำแพงเพื่อทลายขอบเขตระหว่างสองและสามมิติ ในทำนองเดียวกับเมื่อผู้เข้าชมได้เข้าไปนั่งที่เก้าอี้นั้น ก็จะทลายขอบเขตและเบลอเส้นกั้นระหว่างความเป็นผู้ชมและผู้แสดงลงด้วย และที่ขาดไม่ได้ก็คือจุดจำหน่ายสินค้าที่ระลึกที่เต็มไปด้วยองค์ประกอบทางวัฒนธรรมเดิมมากมายให้เลือกชมและช้อปกันอย่างจุใจ

เมื่อพูดถึงกระแสตอบรับหลังจากเปิดอาณาจักรแห่งนี้อย่างเป็นทางการก็เรียกได้ว่าดีสุด ๆ เพราะเพียงเดือนแรกก็มีนักท่องเที่ยวกว่า 150,000 คนจากทั่วประเทศแวะเวียนมาเยี่ยมชม และส่งเจิ้งโจวให้เข้าสู่ “ท็อปเท็น” หมวดฮอตสปอตการท่องเที่ยวของประเทศจีนสำหรับในเดือนนั้นโดยทันที

ผู้เข้าชมรายหนึ่งแสดงความคิดเห็นว่า “ฉันคิดว่าสิ่งที่ฉันได้เห็นไม่ได้ดูเป็นละครเท่าไร แต่เป็นประวัติศาสตร์ที่มั่งคั่งของเหอหนาน เป็นสถานที่ที่ควรค่าแก่การเยี่ยมชม” ในขณะที่ยูทูบเบอร์จากช่อง IP China ที่พาไปเยี่ยมชมอาณาจักรนี้ก็พูดปิดท้ายคลิปว่า “ไม่ว่าคุณจะเป็นคนเหอหนานพื้นถิ่นหรือไม่ คุณก็ควรไปเยี่ยมชม Unique Henan: Land of Dramas ฉันมั่นใจว่าคุณจะไม่ผิดหวังเลย”

ปลุกอดีตให้ฟื้นคืนชีพ
Land of Dramas ไม่ใช่โปรเจ็กต์เดียวที่เห็นโอกาสจากความรุ่มรวยของวัฒนธรรมเก่าแล้วหยิบสิ่งต่าง ๆ มาปัดฝุ่นเพื่อถ่ายทอดสู่สายตาคนรุ่นใหม่ ภายในมณฑลเหอหนานเองยังมีอีกหลายโครงการที่พยายามจะทำให้ประวัติศาสตร์เมื่อวันวานได้กลับมามีชีวิตอีกครั้ง

ยกตัวอย่างเช่น วงดนตรีโบราณ Hauxia (Huaxia Ancient Music Ensemble) โดยพิพิธภัณฑ์เหอหนาน ที่ก่อตั้งขึ้นในปี 2000 มีบทบาทในการคุ้มครอง วิจัย พัฒนา และจัดนิทรรศการต่าง ๆ เกี่ยวกับดนตรีจีนโบราณเสมอมา จนถึงปัจจุบันนี้คณะได้ฟื้นฟูและผลิตแบบจำลองศิลปวัตถุทางดนตรีมาแล้วกว่า 300 ชิ้น รวมไปถึงขลุ่ยดินเผาโบราณอายุกว่า 5,000 ปีที่เรียกกันว่า “taoxun” ระฆังสัมฤทธิ์อายุ 3,000 ปี และเครื่องสายโบราณที่รู้จักกันในนาม “konghou” ด้วย วงดนตรีนี้ยังได้รวบรวมและสร้างสรรค์ผลงานเพลงกว่า 100 ชิ้น โดยอิงจากโน้ตดนตรีและวรรณกรรมเก่าแก่ ทั้งยังได้เผยแพร่ผลงานผ่านการจัดแสดงคอนเสิร์ตทั้งในและต่างประเทศ ปล่อยเทปบันทึกการแสดงและมีการทดลองถ่ายทอดสดในไลฟ์สตรีมมิ่งเพื่อดึงดูดผู้ชมยุคใหม่ให้มากขึ้น โดยผู้แสดงบนเวทียังใส่เครื่องแต่งกายแบบเดียวกับที่แกะออกมาจากหุ่นเครื่องปั้นดินเผาโบราณ ทั้งตัวฉากเองก็เป็นข้อมูลจริงตามข้อมูลทางโบราณคดีแบบไม่ผิดเพี้ยน “โบราณวัตถุทางวัฒนธรรมคือพยานของประวัติศาสตร์” หม่า เซี่ยวหลิน หัวหน้าพิพิธภัณฑ์เหอหนานกล่าว “เราต้องการให้ศิลปวัตถุทั้งหลายกลับมามีชีวิต เพื่อให้ผู้มาเยือนสามารถฟังเสียงของอดีตได้”

ในขณะที่ในปี 2021 เอง การแสดงเต้นรำโบราณในรายการพิเศษเทศกาลตรุษจีนของช่องเหอหนานที่ชื่อว่า “งานเลี้ยงกลางคืนในวังราชวงศ์ถัง” (Night Banquet in Tang Dynasty Palace) ก็ได้สร้างปรากฏการณ์ยอดชมกว่า 2 พันล้านครั้งในแพลตฟอร์มต่าง ๆ (10 ล้านครั้งมาจากแอปฯ ยอดนิยมอย่าง Weibo) และแฮชแท็กของการแสดงนี้ก็มีผู้เข้าชมกว่า 880 ล้านครั้ง Chen Lie ผู้อำนวยการทั่วไปของงานครั้งนี้กล่าวว่า โชว์นี้ได้รับการดัดแปลงมาจากโชว์ที่ชื่อว่า “Terracotta figures of the Tang Dynasty” ที่แสดงในปี 2020 โดยลดทอนเวลาให้เหมาะสมกับการออกอากาศมากขึ้น

"Night Banquet in Tang Dynasty Palace" คือการแสดงที่ผสมผสานทั้งอารมณ์ขันและการแสดงความเคารพต่อวัฒนธรรมจีนดั้งเดิม ด้วยการนำเทคโนโลยี 5G และ AR มารวมฉากเสมือนเข้ากับเวทีจริง และนำการร้องรำมาสู่บรรยากาศในพิพิธภัณฑ์ ผ่านตัวละครหญิง 14 ตัว ที่ถอดแบบมาจากหุ่นปั้นสมัยโบราณ กระแสตอบรับที่ล้นหลาม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแอปฯ โซเชียลมีเดียที่คนรุ่นใหม่นิยม แสดงให้เห็นว่าคนรุ่นใหม่อาจจะไม่ได้ละทิ้งวัฒนธรรมเดิมอย่างที่ใครเข้าใจ สอดคล้องกับที่ Chen Yunjie หนึ่งในนักศึกษาผู้ชื่นชอบในการแสดงระบำกล่าวว่า หนุ่มสาวจะถูกดึงดูดด้วยองค์ประกอบดั้งเดิมได้ หากองค์ประกอบเหล่านั้นได้รับการจัดแสดงอย่างเหมาะสม

นอกจากศิลปะการแสดงแล้ว พิพิธภัณฑ์เหอหนานยังมีโปรเจ็กต์อื่น ๆ ที่เจาะกลุ่มเป้าหมายที่ต่างออกไป ยกตัวอย่างเช่นกล่องสุ่มทางโบราณคดีปริศนา ที่มียอดขายทะลุ 40 ล้านหยวนในช่วงปลายปี 2020 โดยความพิเศษของกล่องสุ่มนี้อยู่ที่การได้ขุดและเจาะก้อนดินปริศนาเพื่อขุดหาสมบัติโบราณแบบเดียวกับในพิพิธภัณฑ์ที่ซ่อนไว้ Ma Xiaolin ผู้ดูแลพิพิธภัณฑ์กล่าวถึงความสำเร็จของกล่องสุ่มนี้ว่า “เราควรนำสิ่งใหม่มาสู่ตลาดวัฒนธรรมเก่า การจะประชาสัมพันธ์วัฒนธรรมดั้งเดิม จำเป็นต้องสอดคล้องกับคนหนุ่มสาวและดึงดูดความสนใจของพวกเขา เพราะในขณะที่พวกเขากำลังเพลิดเพลินกับกิจกรรมทางวัฒนธรรมอยู่ ความรู้สึกถึงความเป็นเอกลักษณ์ประจำชาติและความมั่นใจทางวัฒนธรรมของพวกเขาก็จะเพิ่มขึ้นด้วย”

โครงการต่าง ๆ เหล่านี้นับว่าสอดคล้องกับการเติบโตของพิพิธภัณฑ์ในเหอหนานจาก 180 แห่งในปี 2012 สู่ 384 แห่งในปี 2022 ซึ่งสะท้อนถึงความเป็นศูนย์กลางทางวัฒนธรรมของพื้นที่ และการสร้างให้เมืองกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมยอดนิยมในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา แผน 5 ปีของมณฑลเหอหนาน (2021-2025) ยังกล่าวถึงแผนที่จะลงทุนเงินกว่า 40 ล้านหยวนต่อปีเพื่อส่งเสริมการปฏิรูปการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและการพัฒนาพื้นที่ดิจิทัลอิมเมอร์ซีฟ อันเป็นสัญญาณที่แสดงให้เห็นว่า ความพยายามในการฟื้นวัฒนธรรมเก่าให้กลับมามีชีวิตในรูปแบบใหม่ตามยุคสมัยนั้นจะยังคงก้าวหน้ายิ่งขึ้นไป

ประวัติศาสตร์นับพันปีของเหอหนานยังคงดำเนินต่อด้วยความล้ำหน้าเฉกเช่นเดียวกับวันวาน จากความกล้าคิด กล้าลงมือทำในสิ่งที่แปลกใหม่เสมอ ในวันนี้ประวัติศาสตร์หน้าใหม่ของเหอหนานจึงได้รับการขีดเขียนขึ้นอีกครั้ง และคงไม่มีประวัติศาสตร์หน้าไหนเลยที่จะถูกลบเลือนไปได้ง่าย ๆ ตราบใดที่เหอหนานยังคงย้ำเตือนและนำเสนอประวัติศาสตร์หน้าที่ผ่าน ๆ มา ในทุก ๆ หน้าใหม่ที่กำลังจะเกิดขึ้น ด้วยการหอบอดีตเข้าสู่กระแสแห่งปัจจุบันเพื่อสร้างอนาคตที่มีเอกลักษณ์ของตัวเองอย่างไม่หยุดยั้ง

ที่มาภาพ : weibo 只有河南·戏剧幻城

ที่มา : บทความ “The Largest Chinese Theater Cluster Unique Henan - Land of Dramas” จาก newhanfu.com
บทความ “Xinhua Headlines: Fine traditional Chinese culture emerges as new fad” จาก english.news.cn
บทความ “Henan gives history modern twist” โดย Xu Lin in และ Shi Baoyin จาก en.qstheory.cn
บทความ “Dance show Night Banquet in Palace of Tang Dynasty goes viral, netizens replaying millions of times” จาก globaltimes.cn
บทความ “Awesome! Pretty Hanfu Dance Show - Tang Palace Night Banquet” จาก newhanfu.com
บทความ “Introduction of Huaxia Ancient Music Ensemble” จาก english.chnmus.net
บทความ “Unique Art | Congratulations to the grand opening of Henan Land of Dramas” จาก en.ua48.com
บทความ “Unique Art | Congratulations to the grand opening of Henan Land of Dramas” จาก en.ua48.com
บทความ “China opens vast immersive theatre complex with 21 stages” โดย Bea Mitchell จาก blooloop.com
ไลฟ์ “Live: Yesterday once more – Drama art brings an old Henan back” จาก news.cgtn.com
คลิป “Unique Henan · Land of Drama” โดย IP China จาก www.youtube.com
บทความ “มีอะไรเที่ยวที่ ‘มณฑลเหอหนาน’ จุดกำเนิดประวัติศาสตร์จีนนับพันปี” โดย วรัญญู อินทรกำแหง จาก thestandard.co
บทความ “มณฑลเหอหนาน” จาก thaibizchina.com

เรื่อง : บุษกร บุษปธำรง