ฟุริโซเดะ (振袖) คือกิโมโนประเภทหนึ่งที่มีความเป็นทางการมากที่สุดสำหรับผู้หญิงที่ยังไม่แต่งงาน โดยสาว ๆ มักจะนิยมใส่กันในช่วงพิธีบรรลุนิติภาวะอายุครบ 20 ปี จุดเด่นของฟุริโซเดะคือตรงช่วงแขนผ้าจะยาวกว่ากิโมโนประเภทอื่น ๆ ทำให้เมื่อใส่แล้วช่วยขับให้ลุคดูสง่างาม อ่อนช้อยเหมือนสาวชั้นสูง นอกจากนี้ยังมีสีสันและลวดลายโดดเด่นสวยงาม แต่ละลายก็ยังแฝงไปด้วยความหมายและการอวยพรไว้ เราลองไปดูกันค่ะว่าแต่ละลายจะมีความหมายว่าอย่างไรบ้าง โดยได้ยกตัวอย่างมา 16 ลายที่ทุกคนน่าจะคุ้นตากันมากที่สุดมาให้ชม
1. ลายต้นสน ไผ่ และดอกบ๊วย
ลายต้นสน ไผ่ และดอกบ๊วย หรือเรียกรวมกันว่า โชจิคุไบ (松竹梅) เป็นลวดลายมงคลที่สืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยมุโรมาจิ ตัว 松 หมายถึง“ต้นสน” ที่เขียวชอุ่มตลอดทุกฤดูกาล ตัว 竹 หมายถึง “ต้นไผ่” ที่เติบโตขึ้นสูงเสียดฟ้า และตัว 梅 หมายถึง “ดอกบ๊วย” ที่ผลิบานอย่างสวยงามในฤดูใบไม้ผลิก่อนใคร เมื่อรวมกันจะสื่อถึงความสุกใสและความแข็งแกร่งของชีวิต
2. ลายลูกบอลผ้า “มาริ”
ในสมัยโบราณบางท้องถิ่นจะมีธรรมเนียมการให้ ลูกบอลผ้ามาริ (鞠) แก่เด็กผู้หญิงแรกเกิดเพื่อเป็นเครื่องรางป้องกันวิญญาณชั่วร้าย ลวดลายนี้จึงแฝงไปด้วยคำอวยพรที่ขอให้ความยากลำบากใด ๆ คลี่คลายลง และความสุขคงอยู่ตลอดไป
3. ลายซากุระ
この投稿をInstagramで見る
มีทฤษฎีกล่าวว่าชื่อของดอกซากุระมาจากคำว่า “สถานที่ที่เทพแห่งท้องนาสถิตอยู่” ลวดลายซากุระจึงเป็นลายมงคลที่ช่วยอธิษฐานขอให้พืชผลอุดมสมบูรณ์และเฉลิมฉลองการเริ่มต้นของชีวิตใหม่ จึงไม่แปลที่ซากุระเป็นลายที่เหมาะสำหรับโอกาสพิเศษต่าง ๆ โดยเฉพาะพิธีบรรลุนิติภาวะ
4. ลายเส้นไหมถัก คุมิฮิโมะ
คุมิฮิโมะ (組紐) เป็นงานฝีมือที่สืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยนารา โดยเป็นการผสมผสานเส้นไหมเส้นเล็กเข้าด้วยกันและถักทอออกมาเป็นรูปแบบต่าง ๆ มากมาย ลวดลายที่ปราณีตละเมียดละไมยิ่งเน้นความสวยงามของฟุริโซเดะและการผูกเส้นไหมเข้าด้วยกันยังหมายถึงการป้องกันวิญญาณชั่วร้าย
5. ลายหกเหลี่ยมกระดองเต่า คิกโคมงโย
คิกโคมงโย (亀甲文様) เป็นลวดลายเก่าแก่ที่มีประวัติยาวนานจนพบเห็นได้ในโกดังสมบัติโชโซอินในสมัยนารา รูปทรงหกเหลี่ยมเลียนแบบมาจากกระดองเต่าซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของการมีอายุยืนยาว เมื่อกระดองเต่าหลายอันมาเชื่อมโยงกันก็จะกลายเป็นการขอพรให้มีความเจริญรุ่งเรืองชั่วนิรันดร์
6. ลายต้นทาจิบานะ
ทาจิบานะ (橘) เป็นไม้พุ่มเขียวชอุ่มที่มีผลคล้ายส้ม เป็นลวดลายที่สื่อถึงชีวิตที่ยืนยาวและนำความเจริญรุ่งเรืองมาสู่ลูกหลาน แม้แต่ในโคจิกิ (บันทึกสมัยโบราณ) ก็ยังกล่าวว่าต้นไม้ชนิดนี้เติบโตในโลกที่เป็นอมตะ เป็นลายสไตล์ญี่ปุ่นที่ตัวผลถูกวาดเป็นรูปทรงหัวใจดูน่ารัก
7. ลายวงกลม ยูกิวะ
ยูกิวะ (雪輪) เป็นลวดลายวงกลมที่โดดเด่นและน่ารักซึ่งเป็นตัวแทนของเกล็ดหิมะ กล่าวกันว่าเมื่อหิมะละลายก็จะกลายเป็นน้ำและถือเป็นจุดเริ่มต้นของพืชพรรณ ความหมายของลายนี้จึงสื่อถึงการอธิษฐานขอพรให้พืชผลอุดมสมบูรณ์
8. ลายภาชนะใส่หอย ไคโอเกะ
この投稿をInstagramで見る
ไคโอเกะ (貝桶) เป็นภาชนะใส่หอยที่ใช้ในการละเล่นจับคู่หอยซึ่งได้รับความนิยมมากในสมัยเฮอัน เป็นลวดลายกล่องทรงกระบอกที่บรรจุหอยจำนวนมาก หอยที่ประกบคู่กันเป็นตัวแทนของความผูกพันชั่วนิรันดร์และความปรองดองในชีวิตคู่
9. ลายสายน้ำ
この投稿をInstagramで見る
สายน้ำ หรือ ริวซุยมงโย (流水文様) เป็นลวดลายสายน้ำบริสุทธิ์สวยงามที่ไหลอย่างไม่ขาดสาย สื่อถึงการชำระล้างความยากลำบากและเภทภัยอันตรายต่าง ๆ รวมถึงการอวยพรให้ได้รับการปกป้องจากไฟอีกด้วย
10. ลายนกกระเรียน
นกกระเรียน หรือ สึรุ (鶴) เป็นอีกหนึ่งสัตว์มงคลที่เป็นสัญลักษณ์ของการมีอายุยืนยาวและความมีชีวิตชีวา รูปลักษณ์ที่อ่อนช้อยทำให้เห็นถึงความสง่างามและสูงส่ง เป็นลวดลายที่ใช้ขอพรให้มีความสุข มักใช้ในงานมงคลอย่างงานแต่งงาน
11. ลายผีเสื้อ
ผีเสื้อ หรือ โจ (蝶) เป็นลายที่ได้รับความนิยมในเรื่องของความสวยงามและความพลิ้วไหวที่มีเสน่ห์ จากไข่ออกมาเป็นหนอน จากหนอนกลายเป็นดักแด้ และจากดักแด้กลายเป็นผีเสื้อบินสู่ท้องฟ้า จึงมีความหมายถึงความสำเร็จในชีวิต การเชิดหน้าชูตา และการเป็นอมตะไม่เสื่อมสลาย
12. ลายพัด
この投稿をInstagramで見る
พัด หรือ เซนเมน (扇面) ที่คลี่ออกถือเป็นเครื่องรางนำโชคมาตั้งแต่สมัยโบราณ เหมาะสำหรับการเฉลิมฉลองโดยเป็นสัญลักษณ์ในการขอพรให้มีชีวิตพัฒนาก้าวหน้าและเจริญรุ่งเรือง ตัวพัดมีลวดลายที่หลากหลายและสวยงาม เข้ากันได้ดีกับชุดฟุริโซเดะ
13. ลายก้อนเมฆ
ลายก้อนเมฆ หรือ คุโมะโดริ (雲取り) ที่พัดผ่านเป็นแนวยาวบนท้องฟ้า มีการออกแบบมาโดยใช้เส้นโครงร่างและลวดลายสีสันสดใส ว่ากันว่าบนก้อนเมฆเป็นที่สถิตของเทพเจ้าและมังกร จึงเป็นลายที่ถือเป็นสัญลักษณ์แห่งความโชคดีและนิมิตรหมายอันดี
14. ลายดอกกุหลาบ
ดอกกุหลาบ หรือ บาระ (薔薇) ซึ่งเป็นดอกไม้ตะวันตกก็เป็นที่นิยมในรูปแบบร่วมสมัยเช่นกัน มีสีสันต่าง ๆ มากมาย โดยสีแดงสื่อถึงความรักและความหลงใหล สีชมพูสื่อถึงความสง่างามและความอ่อนโยน สีเหลืองสื่อถึงความน่ารักน่าเอ็นดูและมิตรภาพ และสีขาวสื่อถึงความบริสุทธิ์
15. ลายคลื่นมหาสมุทร
この投稿をInstagramで見る
ลายคลื่นมหาสมุทร หรือ เซไกฮะ (青海波) เป็นลวดลายมงคลที่มีต้นกำเนิดในเปอร์เซียโบราณ (ปัจจุบันคืออิหร่าน) รูปวงกลมที่ซ้อนทับกันแสดงถึงคลื่นน้ำที่ไม่มีที่สิ้นสุดในมหาสมุทร แฝงคำอวยพรขอให้มีชีวิตที่สงบและเป็นสุขตราบนานชั่วนิรันดร์
16. ดอกฟูจิ
ดอกฟูจิ (藤) หรือดอกวิสทีเรีย ถือเป็นดอกไม้สูงศักดิ์ควบคู่ไปกับความเจริญรุ่งเรืองของ ตระกูลฟูจิวาระ ซึ่งมีบทบาทในสมัยเฮอัน ชื่อของดอกฟูจิพ้องเสียงกับคำว่า 不死 ซึ่งแปลว่า เป็นอมตะ จึงเป็นสัญลักษณ์ของการมีอายุยืนยาวและความเจริญรุ่งเรืองของลูกหลาน และด้วยตัวดอกที่เป็นพวงย้อยลงมาจึงได้รับความเคารพว่าเป็นสิ่งที่เชื่อมต่อระหว่างสวรรค์กับโลกอีกด้วย
ชุดฟุริโซเดะ 1 ชุดไม่ได้มีเพียงแค่ลายเดียวทั่วทั้งตัว แต่ประกอบไปด้วยลายอันเป็นมงคลมากมายหลายอย่างรวมกัน ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นการอวยพรต่อผู้ที่สวมใส่ให้มีความสุข ความเจริญรุ่งเรือง และอายุยืนยาว ซึ่งลวดลายเหล่านี้ก็ไม่เพียงแต่ใช้กับเครื่องแต่งกายเท่านั้น แต่ยังใช้กับงานฝีมือต่าง ๆ ในโอกาสที่เป็นมงคลอีกด้วย หากใครไปเที่ยวญี่ปุ่นแล้วชอบเช่าชุดกิโมโนถ่ายรูป ลองเลือกลวดลายตามความหมายที่ตัวเองชอบได้เลยนะคะ
สรุปเนื้อหาจาก studio-alice