คุณอาจเคยได้ยินคำสอนประมาณว่า ถ้าไม่อยากเสียเพื่อน อย่าให้เพื่อนยืมเงิน หรือถ้าอยากเปลี่ยนญาติในชาตินี้ เป็นศัตรูไปถึงชาติหน้า ก็ให้ยืมเงินมากๆ มากชนิดที่ต้องมาเดือดเนื้อร้อนใจ ต้องฟ้องร้องกันทีหลังเมื่อไม่ได้คืน
เหล่านั้นเป็นคำสอนที่มีมูล ขอให้รู้ไว้ว่า คนเคยดี เปลี่ยนเป็นคนใจร้ายได้ด้วยเรื่องเงินทองมานักต่อนัก หากคุณไม่เคยยืมเงินคนอื่น บางทีคุณอาจไม่เข้าใจความรู้สึก เช่น ตัวเลขในบัญชีเคยติดลบ พอยืมเงินใครได้ก็ใจชื้น นึกขอบคุณเขา แต่พอเงินมาอยู่ในบัญชีตัวเองโดยไม่มีสัญญาค้ำประกันใดๆ
ในที่สุดยิ่งนานวันก็ยิ่งรู้สึกว่า นี่มันเงินข้า นี่ของของข้า ดังนั้น ถึงแม้วันหนึ่งจะมีพอใช้คืน แต่ความเป็น ‘เงินของข้า’ ก็เกาะกุมหัวใจให้ดำมืดไปสนิทเสียแล้ว มันเรื่องอะไรจะต้องเอาเงินของข้าไปให้ใคร นอกจากไม่สำนึกบุญคุณ ยังกลับจะนึกชิงชังเจ้าหนี้ ที่ต้องทำให้อึดอัดใจอีกต่างหาก
ฉะนั้น อย่าได้สงสัยว่า ทำไมลูกหนี้หลายๆ คนจึงทำตัวเลวๆ ประเภทนอกจากไม่คิดใช้คืน ยังมีหน้ามาใส่ไคล้ ชักจูงให้คนอื่นจงเกลียดจงชังเจ้าหนี้ของตน นั่นก็เพราะเขาต้องการหลุดพ้นจากความรู้สึกผิด ถ้าเจ้าหนี้เป็นที่รังเกียจของสังคม ก็ดูเหมือนไม่มีเหตุผลที่ต้องมาทำดีด้วย เขาเองคงไม่มีความผิดถ้าไม่คิดใช้เงินคืนให้
การให้ยืมเงินที่ดีที่สุด คือ ให้ยืมแบบไม่จำเป็นต้องคืน เพราะคุณรู้ตัวว่ามีมากพอจะให้เงินจำนวนที่เขาต้องการไปเปล่าๆ โดยไม่รู้สึกเสียดาย และมั่นใจว่าไม่จำเป็นต้องคิดถึงมันอีกในภายหลัง คุณอาจใจป้ำ โพล่งไปเลยว่าไม่มีก็ไม่ต้องคืน ไม่เป็นไร เพื่อความสบายใจของทั้งสองฝ่าย คุณอิ่มใจพอแล้วที่ได้ช่วย
การให้ยืมเงินที่ดีรองลงมา คือ คุณให้เป็นจำนวนที่รู้สึกว่า คุณได้ช่วยแล้ว ไม่ได้ดูดายแล้ว แม้ไม่เต็มจำนวน บอกเขาไปเลยว่าให้ได้เท่าไร ให้แล้วคุณไม่ต้องมาก่ายหน้าผากกลุ้ม นอนไม่หลับทีหลัง ถ้าเขาไม่เห็นใจตรงนี้ ก็ไม่มีความจำเป็นที่คุณต้องเห็นใจอะไรเขาเช่นกัน การถูกคนที่ไม่เห็นใจคุณเลิกคบ ยังดีกว่าคุณต้องเสียใจ ต้องเป็นฝ่ายเลิกคบเขาเสียเอง หลังเจอเขาชักดาบ ทำหน้าทำตาเลวๆ ใส่คุณ
แต่การช่วยเหลือที่ดีที่สุด ไม่จำเป็นต้องให้เงิน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อคุณเองก็ไม่ได้มีเงินมากไปกว่าเขา คุณอาจเอาข้อมูลกู้ธนาคารไปให้ หรืออาจค้นหาช่องทางรอดอื่นๆให้เขา โดยระลึกว่า การลงแรง หรือออกความคิดเต็มที่ คือการได้ความรู้สึกว่าไม่ดูดายแล้ว ช่วยเต็มที่แล้ว อาจจะยิ่งกว่ายื่นเงินให้ง่ายๆเสียอีก!