Alprazolam ไม่ใช่ ยาเสียสาว ชวนเข้าใจเหตุผล ที่เราควรหยุดตีตรายา Alprazolam และ Xanax เพราะมันถูกใช้เพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยจริงๆ
จากกรณี พ.ต.อ.พญ.อัญชุลี เพ็ชรรัตน์ หรือ ‘หมอแอร์’ แพทย์ตำรวจผู้เชี่ยวชาญด้านจิตเวชเด็กและวัยรุ่น ประจำโรงพยาบาลตำรวจ ซึ่งล่าสุดได้ถูกตำรวจเข้าจับกุมเนื่องจาก พบการแอบอ้างชื่อคลินิก 11 แห่ง สั่งซื้อยาไปขายนอกระบบ และพบเงินหมุนเวียนกว่า 80 ล้านบาท
สิ่งที่กำลังเป็นที่พูดถึงบนโซเชียลมีเดีย คือ พาดหัวข่าวในสื่อต่างๆ เกี่ยวกับการเรียกชื่อยาที่หมอแอร์นำไปขายว่าเป็น ‘ยาเสียสาว’ ขณะที่จริงๆ แล้วตัวยาที่ว่านี้ คือ Alprazolam (หรือที่หลายคนรู้จักในชื่อ Xanax)
จริงๆ แล้ว ตามหลักข้อปฏิบัติที่ถูกต้อง Alprazolam / Xanax เป็นยาที่แพทย์ให้ผู้ป่วยใช้เพื่อบรรเทาหรือรักษาอาการวิตกกังวล อาการตื่นตระหนก และสามารถใช้เป็นยานอนหลับได้ในกรณีที่จำเป็น
ยาอัลปราโซแลมที่แพทย์ใช้อยู่จะแบ่งออกเป็น 3 ขนาดด้วยกัน คือ 0.25 มิลลิกรัม, 0.5 มิลลิกรัม และ 1 มิลลิกรัม โดยมีรูปร่างเม็ดรีๆ และมีสีตามขนาด ซึ่งแพทย์ก็จะพิจารณาปริมาณการใช้ยาที่เหมาะสมกับผู้ป่วยเป็นรายๆ ไป ซึ่งยาจะออกฤทธิ์อย่างรวดเร็วหลังจากทานเพียงแค่ 20 นาทีเท่านั้น
เพราะฉะนั้น มันอาจเป็นความเสี่ยงได้ถ้าหากความเชื่อว่า “Alprazolam / Xanax คือยาเสียสาว” ถูกแพร่กระจายออกไปโดยขาดความเข้าใจที่ถูกต้อง ผู้ป่วยที่ต้องใช้ยาเหล่านี้เป็นประจำก็อาจจะถูกตีตราจากสังคมด้วยเช่นกันว่าใช้ยาเสียสาว แทนที่ผู้คนจะจดจำได้ว่า ยาชนิดนี้เป็นสิ่งสำคัญเพื่อช่วยเหลืออาการของผู้ป่วยด้าน Mental Health จริงๆ
รศ.ดร.วีรชัย พุทธวงศ์ อาจารย์ประจำภาควิชาเคมี คณะศิลปศาสตร์และวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ให้สัมภาษณ์ในรายการแชร์เล่าข่าวเด็ด เมื่อปี 2565 ว่า ยากลุ่มนี้เป็นยาคลายเครียดในทางการแพทย์ ทำให้คลายเครียด คลายกังวล หายกลัว สงบ และทำให้นอนหลับ
อย่างไรก็ดี Alprazolam / Xanax มักถูกผู้คนทำไปใช้ในทางที่ผิด เช่นนำไปผสมกับยาและสารชนิดอื่นที่ทำให้ผู้ที่รับยาเข้าไปแล้วเกิดอะไรง่วงนอน และความทรงจำหายไปชั่วขณะ จนผู้ไม่หวังดี มักใช้การผสมตัวยา ไปเพื่อรูดทรัพย์ และล่วงละเมิดทางเพศ หรือหากใช้ในปริมาณที่มากเกินไปหรือใช้ร่วมกับยาอื่นอาจทำให้เสียชีวิตได้
ในปัจจุบันยาอัลปราโซแลมถูกควบคุมการใช้งานอย่างเข้มงวด เพื่อป้องกันการนำไปใช้ในทางที่ผิด และการใช้ยากลุ่มนี้ควรอยู่ในความดูแลของแพทย์ที่เชี่ยวชาญ มีข้อบ่งชี้ในการใช้ที่ชัดเจน และติดตามความจำเป็นในการใช้และหยุดใช้เมื่อเหมาะสม
อย่างไรก็ตาม การเรียกว่ายาเสียสาวก็อาจจะไม่ถูกต้อง เนื่องจากยาดังกล่าวถือเป็นยารักษาที่ผู้ป่วยจิตเวชใช้เพื่อลดอาการวิตกกังวล และนอนหลับ ดังนั้นการเรียกเหมารวมว่า เป็นยาเสียสาวนั้น อาจทำให้เกิดความเข้าใจผิดเกี่ยวกับชนิดของยาได้ และการตีตราผู้ป่วยในโรคด้านจิตใจได้เช่นกัน