สุดชัด ภาพเนบิวลาผีเสื้อ NGC 6302 จากกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล

สุดชัด!! ภาพเนบิวลาผีเสื้อ NGC 6302 จากกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล

วันที่ 7 สิงหาคม เฟชบุ๊ก NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ  กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์วิจัยและนวัตกรรม(อว.) โดย กฤษดา รุจิรานุกูล – เจ้าหน้าที่สารสนเทศดาราศาสตร์ สดร.ได้เผยแพร่บทความเรื่อง ภาพเนบิวลาผีเสื้อ NGC 6302 จากกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล ที่ช่วยให้นักวิจัยศึกษากลไกความซับซ้อนของลำอนุภาคพลังงานสูง และกลุ่มแก๊สที่ฟุ้งกระจายออกมาจากใจกลางเนบิวลา

NGC 6302 หรือ “เนบิวลาผีเสื้อ” เป็นเนบิวลาดาวเคราะห์ที่อยู่ในกลุ่มดาวแมงป่อง (Scorpius) ห่างจากโลกประมาณ 2,500 – 3,800 ปีแสง เมื่อสังเกตในช่วงคลื่นอินฟราเรดใกล้ (near-infrared) จะพบแถบแก๊สคล้ายรูปตัว “S” (บริเวณพื้นที่สีส้มจากซ้ายล่างไปยังขวาบน) เป็นไอออนของเหล็ก คาดว่าเคยเป็นจานล้อมรอบดาวฤกษ์มาก่อน แล้วถูกเป่าให้กระเด็นออกจากดาวฤกษ์ จึงแพร่กระจายออกไปในทิศทางที่แตกต่างจากมวลสารโดยรอบ นอกจากนี้ บริเวณที่เป็นปีกของผีเสื้อมีอุณหภูมิสูงกว่า 20,000 องศาเซลเซียส และเคลื่อนที่ไปในอวกาศเร็วกว่า 960,000 กิโลเมตรต่อชั่วโมง

เนบิวลาดาวเคราะห์ (Planetary Nebula) คือ จุดจบของดาวฤกษ์มวลปานกลาง เมื่อการเผาไหม้ไฮโดรเจนที่ขับเคลื่อนปฏิกิริยานิวเคลียร์ฟิวชันหยุดลง แกนกลางของดาวฤกษ์จะเสียเสถียรภาพและยุบตัวลงเข้าหาศูนย์กลาง แต่แรงยุบตัวยังไม่มากพอที่จะเอาชนะแรงดันดีเจนเนอเรซีของอิเล็กตรอน (electron degeneracy pressure) ทำให้การยุบตัวหยุดลง กลายเป็น “ดาวแคระขาว” ในขณะเดียวกันเปลือกนอกและมวลสารของดาวจะหลุดออกและขยายตัวไปในอวกาศกลายเป็น “เนบิวลาดาวเคราะห์”