เลือกตั้ง+ประชามติ 2569: เปิดคู่มือออกเสียงประชามติฉบับคนไทยในต่างแดน

24 ธันวาคม 2568 ราชกิจจานุเบกษาเผยแพร่ระเบียบ “คณะกรรมการการเลือกตั้งว่าด้วยการออกเสียงประชามตินอกราชอาณาจักรที่กำหนดวันออกเสียงประชามติในวันเดียวกันกับวันเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรใหม่ เป็นการเลือกตั้งทั่วไป พ.ศ. 2568” (ระเบียบกกต. เรื่องการออกเสียงประชามติพร้อมเลือกตั้งนอกราชอาณาจักรฯ) โดยให้มีผลใช้บังคับในวันที่ 25 ธันวาคม 2568

ระเบียบฉบับนี้เปิดช่องให้คนไทยในต่างประเทศ รวมถึงคนไทยที่ไปเรียนและท่องเที่ยวที่มีช่วงเวลาคาบเกี่ยวกับวันออกเสียงประชามติในวันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2569 สามารถลงทะเบียนเพื่อออกเสียงประชามติรัฐธรรมนูญในประเทศที่พำนักอยู่

ประเทศไหนมีคนไทยที่มีสิทธิเลือกตั้ง ต้องจัดออกเสียงประชามติรัฐธรรมนูญ

ระเบียบกกต. เรื่องการออกเสียงประชามติพร้อมเลือกตั้งนอกราชอาณาจักรฯ กำหนดว่า ประเทศใดที่มีผู้มีสิทธิออกเสียงประชามติ ให้เอกอัครราชทูตจัดให้มีการลงคะแนนเสียง ซึ่งครอบคลุมถึง “เขตอาณา” ประเทศหรือเมืองที่สถานเอกอัครราชทูตหรือสถานกงสุลใหญ่ในประเทศใกล้เคียงดูแลด้วย

สถานเอกอัครราชทูตแต่ละประเทศจะต้องแจ้ง วัน เวลา สถานที่ออกเสียง และวิธีการออกเสียง ซึ่งจะถือตามรายละเอียดที่ได้กำหนดไว้ในการเลือกตั้งนอกราชอาณาจักร หมายความว่า หากสถานเอกอัครราชทูตในประเทศใดประกาศวัน เวลา สถานที่และวิธีการเลือกตั้งนอกราชอาณาจักรไว้ก่อนหน้ารูปแบบใด การออกเสียงประชามติจะมีวิธีการเช่นเดียวกัน(ดูระเบียบกกต. เรื่องการออกเสียงประชามติพร้อมเลือกตั้งนอกราชอาณาจักรฯ ข้อ 18 ประกอบระเบียบกกต.เรื่องการเลือกตั้งนอกราชอาณาจักรฯ ข้อ 17)

ดังนั้นผู้ที่ลงทะเบียนเลือกตั้งนอกราชอาณาจักร สามารถลงทะเบียนออกเสียงประชามติด้วยวิธีการแบบเดียวกันได้ ซึ่งตามประกาศการเลือกตั้งนอกราชอาณาจักรของสถานเอกอัครราชทูต สถานกงสุล หรือสำนักงานการค้าและเศรษฐกิจไทยในอย่างน้อย 69 ประเทศพบว่า มีการจัดให้ลงคะแนน 3 รูปแบบ ได้แก่ การลงคะแนนแบบคูหา การลงคะแนนที่หน่วยเลือกตั้งเคลื่อนที่ และการลงคะแนนทางไปรษณีย์

วิธีการลงทะเบียนออกเสียงประชามติ

ผู้ที่ต้องการจะออกเสียงประชามติในต่างประเทศ ต้องแสดงหลักฐานอย่างใดอย่างหนึ่ง ได้แก่ บัตรประจำตัวประชาชน บัตรหรือเอกสารอื่นใดของราชการหรือหน่วยงานรัฐที่มีรูปถ่ายและเลขประจำตัวประชาชน หรือหนังสือเดินทางหรือสำเนาเอกสารดังที่กล่าวมา การลงทะเบียนต้องทำก่อนวันออกเสียงไม่น้อยกว่า 30 วันหรือภายในวันที่ 8 มกราคม 2569 สามารถลงทะเบียนได้ 5 วิธี ดังนี้

1. ลงทะเบียนด้วยตนเองต่อเอกอัครราชทูตหรือผู้ที่เอกอัครราชทูตมอบหมาย หรือทำหนังสือมอบหมายให้บุคคลอื่นดำเนินการลงทะเบียนแทนได้

2. ลงทะเบียนทางไปรษณีย์

3. ลงทะเบียนทางโทรสาร

4. ลงทะเบียนทางอีเมล

5. ลงทะเบียนทางเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ได้แก่ เว็บไซต์ที่กกต.กำหนด

สำหรับผู้ที่จะเดินทางไปต่างประเทศในช่วงวันออกเสียงประชามติ สามารถลงทะเบียนกับผู้อำนวยการเขตหรือนายอำเภอก่อนวันออกเสียงไม่น้อยกว่า 30 วันหรือภายในวันที่ 8 มกราคม 2569 ทั้งนี้ หากเปลี่ยนใจกลับมาออกเสียงประชามติในไทยสามารถแจ้งถอนชื่อกับเอกอัครราชทูตหรือผู้ที่เอกอัครราชทูตมอบหมาย หรือหากกลับถึงประเทศไทยแล้วก็ยังถอนชื่อได้กับผู้อำนวยการเขตหรือนายอำเภอก่อนวันออกเสียงไม่น้อยกว่า 30 วันหรือภายในวันที่ 8 มกราคม 2569

สำหรับวันเปิดรับลงทะเบียนจะต้องรอการประกาศอีกครั้งหนึ่ง โดยคาดว่า จะเป็นวันที่ 3-5 มกราคม 2569 ซึ่งเป็นระยะเวลาที่สั้นมาก

วิธีการออกเสียงประชามติ

กรณีออกเสียงประชามติที่คูหา - ผู้ประสงค์จะออกเสียงต้องแสดงหลักฐานอย่างหนึ่งอย่างใด ได้แก่ บัตรประจำตัวประชาชนทั้งที่ยังไม่หมดอายุและหมดอายุแล้ว บัตรหรือเอกสารอื่นใดของราชการหรือหน่วยงานรัฐที่มีรูปถ่ายและเลขประจำตัวประชาชน หรือหนังสือเดินทาง รวมถึงบัตรแสดงตนบนแอปพลิเคชันของหน่วยงานรัฐ เช่น ThaID หากมีประชาชนมาปรากฏตัวที่หน่วยออกเสียงแล้วก่อนเวลาปิดการออกเสียง แต่ยังไม่แสดงตนหรือรับบัตรออกเสียงก็ยังคงใช้สิทธิออกเสียงได้

กรณีออกเสียงประชามติทางไปรษณีย์ - ผู้เลือกช่องทางออกเสียงประชามติและเลือกตั้ง สส. ทางไปรษณีย์จะได้รับซองเอกสารของการเลือกตั้งและประชามติในซองเดียวกัน กรณีของประชามติ จะมีเอกสารได้แก่ บัตรออกเสียง ซองใส่บัตรออกเสียงที่ด้านหน้าจะต้องระบุจังหวัดของผู้มีสิทธิออกเสียงด้วย และเอกสารแนะนำการออกเสียงและต้องระบุวันที่ต้องส่งบัตรออกเสียงและซองใส่บัตรออกเสียงกลับคืนให้แก่สถานเอกอัครราชทูต นอกจากนี้อาจจะมีเอกสารข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องการออกเสียงประชามติ โดยขั้นตอนคือ ลงคะแนนในบัตรออกเสียง นำใส่ซองและปิดผนึกซองใส่บัตรออกเสียง จากนั้นนำไปใส่ซองเอกสารใหญ่รวมกับซองที่บรรจุบัตรเลือกตั้งและส่งคืนไปที่สถานเอกอัครราชทูตตามเวลาที่กำหนด

การนับคะแนนออกเสียงนอกราชอาณาจักร

การนับคะแนนออกเสียงนอกราชอาณาจักรจะแตกต่างจากการออกเสียงเลือกตั้ง คือ บัตรประชามติจะนับคะแนนที่ต่างประเทศ ไม่ต้องส่งกลับมานับที่ประเทศไทยโดยจะต้องดำเนินการภายใน 48 ชั่วโมงหลังปิดการออกเสียงในประเทศไทยคือ วันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2569 เวลา 17:00 น. ทำให้กรอบระยะเวลาที่ดำเนินการของแต่ละประเทศจะแตกต่างกันออกไปตามไทม์โซนของแต่ละประเทศ

ประเทศ / เมือง ความต่างของเวลา วันเวลาที่ต้องนับเสร็จภายใน 48 ชั่วโมงหลังปิดหีบในไทย นิวซีแลนด์ +6 ชม. 10 ก.พ. 69 ภายในเวลา 23:00 น. ออสเตรเลีย +4 ชม. 10 ก.พ. 69 ภายในเวลา 21:00 น. ญี่ปุ่น / เกาหลีใต้ +2 ชม. 10 ก.พ. 69 ภายในเวลา 19:00 น. เยอรมนี / ฝรั่งเศส -6 ชม. 10 ก.พ. 69 ภายในเวลา 11:00 น. อังกฤษ -7 ชม. 10 ก.พ. 69 ภายในเวลา 10:00 น. สหรัฐอเมริกา (นิวยอร์ก – East coast) -12 ชม. 10 ก.พ. 69 ภายในเวลา 05:00 น. สหรัฐอเมริกา (ลอสแอนเจลิส – West coast) -15 ชม. 10 ก.พ. 69 ภายในเวลา 02:00 น.