ยาหยอดตา ใช้เกินใช้บ่อย เป็นอะไรหรือไม่

ดวงตา เป็นอวัยวะที่มีความสำคัญต่อการมองเห็น เมื่อเกิดอาการไม่สบายตา เจ็บตา ปวดตา ยาหยอดตาเป็นการรักษาวิธีหนึ่งที่ช่วยบรรเทาอาการเจ็บป่วยของดวงตาได้ แต่มีคนจำนวนไม่น้อยที่หยอดยาหยอดตาไปแล้วอาการไม่ดีขึ้นจึงหยอดซ้ำอีก หรือบางรายหยอดไปแล้วรู้สึกว่าปริมาณยาน้อยเกินไป เกรงว่าจะไม่เพียงพอจึงหยอดซ้ำไปอีก บางรายซื้อยาหยอดตามาใช้เอง แล้วอาการดีขึ้นก็ใช้ต่อเนื่องไปโดยไม่ไปรับการตรวจรักษา ซึ่งการใช้ยาหยอดตาที่ไม่เหมาะสมเหล่านี้ เสี่ยงทำให้ได้รับขนาดยามากเกินไป จนอาจเกิดอันตรายได้

โดยปกติแล้วกระพุ้งของหนังตาคนสามารถรับปริมาตรของเหลวได้ประมาณ 10 ไมโครลิตร ในขณะที่ปริมาตรของหยดจากยาหยอดตาโดยทั่วไปมีขนาดอยู่ที่ประมาณ 25 – 50 ไมโครลิตร จะเห็นได้ว่าการใช้ยาหยอดตาเพียงแค่หนึ่งหยดก็เพียงพอแล้ว ถ้าหยดเกินกว่านี้ยาก็จะไหลออก เนื่องจากกระพุ้งของหนังตาไม่สามารถรับปริมาตรที่เกินได้ ทำให้สิ้นเปลืองโดยใช่เหตุเพราะยาบางตัวมีราคาแพง และปริมาตรยาที่หยอดเกินอาจถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดทําให้เกิดผลข้างเคียงจากยา และเป็นอันตรายได้ ดังนั้น ควรใช้ยาหยอดตาให้ถูกวิธี และใช้ในปริมาณตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด

สำหรับการใช้ยาหยอดตาที่ไม่เหมาะสม ใช้เกิน ใช้บ่อย อาจทำให้เกิดความเสี่ยงในการได้รับขนาดยามากเกินไป และเกิดผลข้างเคียงซึ่งเป็นอันตรายได้ เช่น ยาหยอดตาที่มีส่วนผสมของยาปฏิชีวนะ หากใช้ไม่เหมาะสม เสี่ยงทำให้แบคทีเรียดื้อยาได้ ยาหยอดตาที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์ หากใช้ไม่เหมาะสม เสี่ยงทำให้เกิดภาวะความดันลูกตาสูง หรือโรคต้อหินได้ และยาหยอดตาที่มีส่วนผสมของสารกันเสียบางชนิด เช่นสารเบนซาลโคเนียมคลอไรด์ (Benzalkonium Chloride) หากใช้ไม่เหมาะสม เสี่ยงทำให้เซลล์เยื่อบุกระจกตาจะถูกทำลายได้

อย่างไรก็ตาม นอกจากการใช้ยาหยอดตาที่ถูกต้องแล้ว การเก็บรักษาและอายุของยาจากการเปิดใช้งานก็เป็นสิ่งสำคัญ เพราะยาหยอดตาบางชนิดควรเก็บไว้ในอุณหภูมิห้อง ยาหยอดตาบางชนิดควรเก็บไว้ในตู้เย็น อีกทั้งยาหยอดตาส่วนใหญ่จะมีอายุการใช้งาน 1 เดือนหลังเปิดใช้งาน ดังนั้นการอ่านฉลากยาจึงเป็นสิ่งสำคัญมาก