"เห็ดหอม" ที่จริงคือเห็ดอะไร? เปิดสรรพคุณ ทำไมถึงถูกยกเป็น “ซูเปอร์ฟู้ด”

ในยุคที่คนหันมาใส่ใจสุขภาพมากขึ้น อาหารจากธรรมชาติก็ได้รับความนิยมตามไปด้วย หนึ่งในวัตถุดิบที่ถูกพูดถึงบ่อยครั้งในวงการโภชนาการคือ “เห็ดหอม” ซึ่งหลายคนอาจคุ้นชื่อแต่ยังไม่รู้ว่าแท้จริงแล้วมีคุณค่าอย่างไร และทำไมจึงถูกยกให้เป็น “ซูเปอร์ฟู้ด” ที่ควรมีติดครัวไว้เสมอ

เห็ดหอมคือเห็ดอะไร?

เห็ดหอม (Shiitake Mushroom) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Lentinula edodes เป็นเห็ดที่มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออก โดยเฉพาะในจีนและญี่ปุ่น ลักษณะเด่นคือหมวกเห็ดสีน้ำตาลเข้ม เนื้อแน่น มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว สามารถนำมาปรุงอาหารได้หลากหลายทั้งแบบสดและแบบแห้ง เช่น ต้ม ซุป ผัด หรือตุ๋น

เห็ดหอม กับ เห็ดชิตาเกะ คือเห็ดชนิดเดียวกันไหม?

เห็ดหอมกับเห็ดชิตาเกะคือเห็ดชนิดเดียวกัน แต่เหตุผลที่มีชื่อเรียกแตกต่างกันในไทยนั้น สะท้อนถึงแหล่งที่มาและบริบทของการใช้งาน

ในประเทศไทย ชื่อ “เห็ดหอม” เป็นชื่อที่ใช้กันมานานในครัวเรือนไทย โดยเฉพาะในอาหารจีนและอาหารไทย เช่น เห็ดหอมตุ๋นยาจีน หรือข้าวอบเห็ดหอม คำว่า "หอม" ในที่นี้ มาจากกลิ่นเฉพาะตัวของเห็ดชนิดนี้เมื่อผ่านการอบแห้งหรือปรุงสุก ซึ่งให้กลิ่นหอมเข้มข้นโดดเด่น จึงกลายเป็นชื่อสามัญที่คนไทยคุ้นเคย

ขณะที่ชื่อ “เห็ดชิตาเกะ (Shiitake)” เป็นชื่อในภาษาญี่ปุ่นที่นิยมใช้ในระดับสากล โดยเฉพาะในการตลาด การส่งออก หรือในร้านอาหารญี่ปุ่นที่เข้ามาในไทยช่วงหลายปีหลัง ด้วยกระแสรักสุขภาพและวัฒนธรรมญี่ปุ่นที่ได้รับความนิยม ทำให้คนไทยเริ่มรู้จักคำว่า “ชิตาเกะ” มากขึ้น และมักใช้เรียกเห็ดหอมสดที่จำหน่ายในห้างสรรพสินค้าหรือร้านอาหารแนวฟิวชัน เช่น เมนู “สเต็กเห็ดชิตาเกะ” หรือ “ซุปเห็ดชิตาเกะ”

iStockphoto

สรรพคุณของเห็ดหอม

เห็ดหอมอุดมไปด้วยสารอาหารสำคัญที่ส่งผลดีต่อร่างกาย ได้แก่

• เสริมภูมิคุ้มกัน

มีสารเบต้ากลูแคน (β-glucan) ที่ช่วยกระตุ้นการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาว ช่วยให้ร่างกายต้านทานโรคได้ดีขึ้น

• ลดคอเลสเตอรอล

สารอิริทาดีนีน (Eritadenine) ในเห็ดหอมมีคุณสมบัติช่วยลดระดับไขมันในเลือด ลดความเสี่ยงโรคหัวใจ

• ต้านมะเร็ง

งานวิจัยจาก University of Texas MD Anderson Cancer Center พบว่า เห็ดหอมมักใช้ร่วมกับการรักษามะเร็งในประเทศจีนและญี่ปุ่น

• ต้านการอักเสบและต้านอนุมูลอิสระ

ช่วยลดการอักเสบในร่างกาย และชะลอความเสื่อมของเซลล์

• อุดมด้วยโปรตีนและไฟเบอร์

เหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่ทานอาหารมังสวิรัติหรือควบคุมน้ำหนัก

เห็ดหอมช่วยลดและป้องกัน “กลิ่นตัวผู้สูงอายุ”

สารประกอบในเห็ดหอมมีคุณสมบัติในการต่อต้านกระบวนการออกซิเดชันภายในร่างกาย ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของ “กลิ่นตัวผู้สูงวัย” หรือที่เรียกว่า “กลิ่นแก่” จากสารโนเนนอล (2-Nonenal) เห็ดหอมช่วยลดการสะสมของสารนี้ และทำให้กลิ่นตัวลดลงอย่างเป็นธรรมชาติ โดยเฉพาะเมื่อรับประทานเป็นประจำ

iStockphoto

ทำไมเห็ดหอมถูกยกเป็นซูเปอร์ฟู้ด?

เห็ดหอมจัดอยู่ในกลุ่ม “ซูเปอร์ฟู้ด” (Superfood) เพราะให้คุณค่าทางโภชนาการสูงแต่แคลอรีต่ำ อุดมด้วยสารอาหารที่มีหลักฐานวิจัยรองรับว่าส่งผลดีต่อสุขภาพในระยะยาว ที่สำคัญคือ หาซื้อง่าย ปรุงง่าย และเข้ากับอาหารหลายรูปแบบ

เห็ดหอมไม่เพียงเพิ่มรสชาติให้อาหาร แต่ยังเต็มไปด้วยสารอาหารที่ส่งผลดีต่อสุขภาพ ทั้งช่วยเสริมภูมิคุ้มกัน ลดคอเลสเตอรอล ป้องกันโรคเรื้อรัง และแม้แต่ช่วยลด “กลิ่นตัวผู้สูงอายุ” ได้อย่างเป็นธรรมชาติ หากคุณกำลังมองหาอาหารที่ดีต่อทั้งร่างกายและคุณภาพชีวิตในระยะยาว เห็ดหอมคือคำตอบที่ไม่ควรมองข้าม

สุดท้ายไม่ว่าจะเรียกว่า “เห็ดหอม” หรือ “เห็ดชิตาเกะ” สิ่งที่ไม่เปลี่ยนคือประโยชน์อันหลากหลายของเห็ดชนิดนี้ที่ดีต่อทั้งร่างกายและคุณภาพชีวิต การมีเห็ดหอมติดครัวไว้ จึงเปรียบเสมือนมี “หมอยา” จากธรรมชาติที่ดูแลคุณได้ทุกวัน