ดร.ณัฏฐ์ เตือนกฎเหล็กเลือกตั้ง ยุบสภาแล้วผู้สมัคร-พรรคการเมือง ‘ห้ามแจก’ ทันที
นักกฎหมายมหาชนชี้ กฎหมายเลือกตั้งใหม่กำหนดชัด กรณียุบสภาให้นับข้อห้ามหาเสียงตั้งแต่วันยุบสภา ไม่ต้องรอ กกต.ประกาศวันเลือกตั้ง ฝ่าฝืนเสี่ยงคุก-ตัดสิทธิการเมืองยาว 20 ปี
13 ธันวาคม 2568 - สืบเนื่องจากมี พรฎ.ยุบสภา ส่งผล กกต.ต้องดำเนินการกำหนดวันเลือกเลือกตั้งเป็นการทั่วไปภายใน 5 วัน โดยกำหนดวันเลือกตั้งไม่น้อยกว่า 45 วันแต่ไม่เกิน 60 วัน โดยวันเลือกตั้งจะต้องกำหนดเป็นวันเดียวทั่วราชอาณาจักร นั้น
ล่าสุด “ดร.ณัฏฐ์” หรือ ดร.ณัฐวุฒิ วงศ์เนียม นักกฎหมายมหาชน ได้ให้ความเห็นเพื่อประโยชน์สาธารณะและกล่าวว่า ก่อนการกำหนดวันเลือกตั้งของ กกต. โดยทั่วไปผู้สมัคร สส.ทั้ง หน้าเก่า หน้าใหม่หรือบางพรรคการเมือง อาจไม่ทราบอย่างชัดแจ้งว่าการหาเสียงล่วงมีข้อห้ามแจกทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นใดที่อาจคำนวณเป็นเงินได้ โดยกฎหมายเลือกตั้งฉบับใหม่ ได้บัญญัติวิธีการหาเสียงล่วงหน้าและข้อห้ามไว้ใน พรป.สส.มาตรา 68 ประกอบ มาตรา 73 ทำให้ผู้สมัครหรือบางพรรคการเมืองอาจพลาดพลั้งไปกระทำความผิดกฎหมายเลือกตั้งโดยตั้งใจหรือกระทำผิดไม่ได้ตั้งใจ
วิธีการหาเสียงล่วงหน้าและข้อห้ามในการหาเสียงเลือกตั้ง เป็นกฎเหล็กใหม่เพื่อให้เกิดการแข่งขันที่เป็นเป็นธรรมแก่ผู้สมัคร ทั้งการเมืองระดับชาติและการเมืองท้องถิ่น ปกติบังคับถึงการหาเสียงล่วงหน้า 180 วันนับถึงวันที่ครบวาระและก่อนถึงวันเลือกตั้ง ตาม พรป.สส.มาตรา 68(1) ประกอบมาตรา 73 โดยให้นับรวมเป็นค่าใช้จ่ายเดียวกันตลอดจนถึงวันเลือกตั้งในบัญชีรายรับ รายจ่ายของผู้สมัครหรือพรรคการเมือง ดังนั้น ในช่วงระหว่างหาเสียงล่วงหน้า กฎหมายเลือกตั้ง จึงได้กำหนดวิธีการหาเสียงตามระเบียบ กกต.ที่เกี่ยวข้อง โดยมี “ข้อห้ามและบทลงโทษรุนแรง”
วิธีการหาเสียง ผู้สมัครและพรรคการเมือง กรณีที่เป็นการเลือกตั้งทั่วไปอันเนื่องมาจากการยุบสภา ให้กระทำได้ ตั้งแต่ “วันที่ยุบสภา” จนถึงวันก่อนเลือกตั้ง ตาม พรป.สส.มาตรา 68(2)
โดย พรป.สส.มาตรา 73 บัญญัติเป็นข้อห้ามมิให้ผู้สมัครหรือพรรคการเมืองกระทำการใดเพื่อจูงใจให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งลงคะแนนให้แก่ตนองหรือผู้อื่น ไว้หลายกรณี อาทิ จัดทำ ให้ เสนอให้ สัญญาว่าจะให้หรือจัดเตรียมเพื่อจะให้ ทรัพย์สินหรือประโยชน์อื่นใดอันอาจคำนวณเป็นเงินได้
บทกำหนดโทษตาม พรป.สส.มาตรา 158 หากกระทำฝ่าฝืน มาตรา 73 (1) (2)ต้องระวางโทษจำคุก 1ถึง 10 ปี ปรับ 20,000 ถึง 200.000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และตัดสิทธิการเมือง 20 ปี
หากกระทำฝ่าฝืน มาตรา 73 (3) (4) (5)ต้องระวางโทษจำคุก 1 ถึง 10 ปี ปรับ 20,000 ถึง 200.000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และตัดสิทธิการเมือง 20 ปีตาม พรป.สส.มาตรา 159
พูดภาษาชาวบ้าน กฎหมายเลือกตั้งฉบับใหม่ วิธีการหาเสียงล่วงหน้า ห้ามผู้สมัครและพรรคการเมือง “แจกของ” กรณีรัฐบาลอนุทิน ยุบสภา กฎหมาย“ห้ามแจก” นับตั้งแต่วันยุบสภาเป็นต้นไปมิใช่ “นับแต่วันที่มี พรฎ.กำหนดวันเลือกตั้ง” หากใครแจก หรือพรรคใดแจก ย่อมเป็นผิดตามกฎหมายเลือกตั้ง
เหตุที่เป็นเช่นนี้ เจตนารมณ์กฎหมายเลือกตั้งเพื่อต้องการให้ผู้สมัครและพรรคการเมืองแข่งขันเป็นธรรมไม่เอารัดเอาเปรียบกัน เพื่อป้องกันสัญญาว่าจะให้ประโยชน์เพื่อจูงใจในการเลือกตนเองหรือพรรคการเมือง เพื่อมิห้ามเจ้าหน้าที่ของรัฐใช้ตำแหน่งหน้าที่และอำนาจรัฐไปเอื้อประโยชน์ในการหาเสียง รวมถึงห้ามโฆษณาเกินจริงหรือใส่ร้ายคู่แข่ง ทั้งให้นับรวมค่าใช้จ่ายอีกด้วย
พรฎ.ยุบสภา ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2568 วิธีการหาเสียงและข้อห้ามหาเสียง ซึ่งเป็นกฎเหล็ก “กรณียุบสภา” บัญญัติให้นับตั้งแต่ “วันที่ยุบสภา” หมายความว่า ให้นับตั้งแต่วันที่ 12 ธันวาคม 2568 เป็นต้นไป “มิใช่ให้นับวันถัดไปหรือวันที่ พรฎ.กำหนดวันเลือกตั้งใช้บังคับ”
ดังนั้น ในช่วงที่ กกต.ยังไม่ได้กำหนดวันเลือกตั้ง วิธีการหาเสียงและข้อห้ามในการหาเสียง ของผู้สมัครหรือพรรคการเมือง กฎหมายเลือกตั้งฉบับใหม่ “ห้ามแจก” นับตั้งแต่วันที่ยุบสภาเป็นต้นไป.