กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อมเผย 14 เมืองต้นแบบสิ่งแวดล้อมยั่งยืนอาเซียน

กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ได้เผยความคืบหน้าแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 ที่ระบุถึงการให้ความสำคัญด้านสิ่งแวดล้อม โดยกำหนดเป้าหมายให้มีเมืองศูนย์กลางของจังหวัด หรือ 1 จังหวัด 1 เมืองน่าอยู่ ซึ่งปัจจุบันมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ที่ดำเนินงานร่วมกับองค์กรพัฒนาระหว่างประเทศในระดับภูมิภาคอาเซียน และผ่านการยกระดับเป็นเมืองต้นแบบสิ่งแวดล้อมยั่งยืน จำนวน 14 แห่ง

1 จังหวัด 1 เมืองน่าอยู่ ในโครงการเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน (Green City)

ประเด็นที่น่าสนใจอย่างหนึ่งของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12 คือการกำหนดเป้าหมายให้มีเมืองศูนย์กลางของจังหวัด หรือ 1 จังหวัด 1 เมืองน่าอยู่ ซึ่งกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ได้ผลักดันให้เกิดการขับเคลื่อนโครงการเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน (Green City) และจากมติที่ประชุมคณะรัฐมนตรีสิ่งแวดล้อมอาเซียน ในปี 2551 เห็นชอบร่วมกันให้ขับเคลื่อนประเด็นสิ่งแวดล้อมเมืองยั่งยืน โดยมีกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง อาทิ การจัดตั้งศูนย์ข้อมูลข่าวสารด้านสิ่งแวดล้อม การสร้างเสริมศักยภาพด้านสิ่งแวดล้อมเมืองยั่งยืน การจัดรางวัลสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

ซึ่งกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อมได้เริ่มโครงการเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืนมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2547 จากโครงการเมืองระดับประเทศ ก็พัฒนามาเป็นเมืองต้นแบบสิ่งแวดล้อมยั่งยืนอาเซียน โดยได้รับการสนับสนุนจากกองทุนญี่ปุ่น-อาเซียน (Japan - ASEAN Integrated Fund หรือ JAIF) เพื่อยกระดับเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืนที่เคยได้รับรางวัลยอดเยี่ยมในระดับนานาชาติ เป็นเมืองต้นแบบสิ่งแวดล้อมยั่งยืนระดับอาเซียน

14 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ร่วมยกระดับเมืองต้นแบบสิ่งแวดล้อมยั่งยืน

โดยหลักการดำเนินงานโครงการเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืนคือ การมีส่วนร่วมของประชาชน เน้นการสร้างเครือข่าย สานพลังร่วมระหว่างภาคีทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องกับการจัดการสิ่งแวดล้อมเมือง ตั้งแต่ระดับชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) จังหวัด ประเทศ จนถึงระดับภูมิภาคอาเซียน เพื่อส่งเสริมความเข้มแข็งให้ อปท. สามารถบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมได้เอง และยกระดับสู่เมืองต้นแบบการจัดการสิ่งแวดล้อมยั่งยืนในภูมิภาคอาเซียน

ทั้งนี้ 4 เกณฑ์ชี้วัดของเมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน (Green City) ได้แก่ เมืองอยู่ดี คนมีสุข สิ่งแวดล้อมยั่งยืน และเทศบาลแห่งการเรียนรู้ มีการบริหารจัดการที่ดี โดยน้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรภูมิพลอคุลยเดช ซึ่งมุ่งเน้นการพัฒนาที่มีความสมดุลด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม มาเป็นแนวทางในการพัฒนา

ปัจจุบันมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ที่ดำเนินงานร่วมกับองค์กรพัฒนาระหว่างประเทศในระดับภูมิภาคอาเซียน และผ่านการยกระดับเป็นเมืองต้นแบบสิ่งแวดล้อมยั่งยืน พร้อมเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการจัดการสิ่งแวดล้อมยั่งยืนในระดับภูมิภาคอาเซียนแล้ว จำนวน 14 แห่ง ประกอบด้วย
- เทศบาลนครเชียงราย เทศบาลตำบลเวียงเทิง และเทศบาลตำบลเชียงเคี่ยน จังหวัดเชียงราย
- เทศบาลนครภูเก็ต เทศบาลนครอุดรธานี เทศบาลเมืองกระบี่ เทศบาลเมืองพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี
- เทศบาลเมืองตาคลี จังหวัดนครสวรรค์
- เทศบาลเมืองพิจิตร จังหวัดพิจิตร
- เทศบาลตำบลเกาะคา จังหวัดลำปาง
- เทศบาลตำบลบ้านสาง จังหวัดพะเยา
- เทศบาลตำบลเรณูนคร จังหวัดนครพนม
- เทศบาลตำบลหนองเต็ง จังหวัดบุรีรัมย์
- เทศบาลตำบลฉมัน จังหวัดจันทบุรี

ซึ่งประเด็นสำคัญของโครงการเมืองต้นแบบสิ่งแวดล้อมยั่งยืนอาเซียน คือการต่อยอดพัฒนาด้านการจัดการสิ่งแวดล้อมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต สร้างความเป็นเมืองน่าอยู่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต่าง ๆ เพื่อยกระดับเมืองเหล่านี้ เป็นต้นแบบให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่น ๆ ได้ศึกษาแนวทาง วิธีการดำเนินงาน ทุก ๆ ด้าน เพื่อพัฒนาท้องถิ่นของตนเองต่อไป