‘สติ’ คืออะไร ทำไมสติ..ถึงสำคัญ

สติ คือ ความระลึกได้หรือพูดง่าย ๆ ก็คือความรู้สึกตัว นึกขึ้นมาได้นั่นเอง

เดี๋ยวนี้คนเราขาดสติกันค่อนข้างมาก ไม่ว่าจะพูดหรือทำอะไรมักไม่มีสติเป็นพื้นฐาน แต่ทุกอย่างเกิดขึ้นจากอารมณ์ ความคิดไปเอง และการปรุงแต่งของตัวเองเพียงเท่านั้น

ทำไมต้องมีสติ

เพราะสติมีไว้เพื่อสังเกตกายและใจ เพื่อไม่ให้เกิดความโลภ โกรธ หลง หรือหากเกิดขึ้นแล้ว เราก็มีสติเป็นเครื่องเตือน ไม่ให้เกิดความโลภ โกรธ หลงหรือเป็นทุกข์ไปกับสรรพสิ่งที่เกิดขึ้น

แล้วคนเราจะมีสติเพื่ออะไร ก็เพื่อเป็นเครื่องเตือนใจ เพราะถ้าไม่มีอะไรเลย ไม่มีแม้แต่สติ คนเราก็จะหวั่นไหวไปกับอารมณ์ได้ง่าย ๆ อาจเกิดความไม่พอใจ โกรธ หรืออารมณ์ต่าง ๆ โดยไม่รู้ตัว หรือบางทีก็ไม่รู้ด้วยซ้ำว่าทำไมต้องรู้ตัว

แต่ถ้าเอาตัวตนออก เอาอารมณ์ออกก็จะเห็นว่าเราไม่มีสติมากแค่ไหน การไม่มีเครื่องเตือนจะทำให้อารมณ์รุนแรงขึ้น ทำให้เกิดความทุกข์มากขึ้น เพราะไม่มีอะไรคอยหยุด คอยเตือนให้รู้สึกตัว สุดท้ายก็ไม่สามารถจัดการอะไรได้เลย

การใช้ชีวิตโดยไม่มีสติ มีโอกาสเกิดปัญหาสูงมาก เพราะเราจะไม่รู้ว่ากำลังทำอะไรอยู่ ไม่มีความรู้สึกผิดชอบชั่วดี หรืออาจใช้ชีวิตอยู่บนความประมาทก็ได้ ดังนั้นเราต้องสร้างเครื่องเตือน เพื่อให้หยุด เพื่อไม่ให้ทำอะไรเกินเลยให้ได้เสียก่อน

สร้างสติให้เกิด

สติเป็นเรื่องต้องฝึก ฝึกเพื่อให้เกิดความตั้งมั่น เมื่อตั้งมั่นแล้วก็จะเห็นว่าสรรพสิ่งล้วนเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป ซึ่งหากเราฝึกฝน เราก็จะเข้าใจเรื่องเหล่านี้ได้เอง เพราะที่ผ่านมาทุกคนล้วนเข้าใจผิด เข้าใจว่าความสุขคือสิ่งที่เราชอบใจ ก็เลยเกิดความคิดว่าสิ่งของหรือทรัพย์สินทำให้มีความสุขได้

จริง ๆ แล้วไม่ใช่เลย ที่คิดมาตลอดว่าทรัพย์สินทำให้เกิดความสุขนั้นไม่จริง เป็นเราต่างหากที่ไม่เคยสังเกตความจริง ไม่สังเกตว่าสรรพสิ่งที่เกิดขึ้นมาจากการที่เราไปปรุงแต่งขึ้นมา จนกลายเป็นความสุข เป็นความทุกข์ และเพราะไม่รู้จึงปรุงแต่งเรื่องเหล่านี้ขึ้นมา ดังนั้นเราจึงต้องฝึกสติเพื่อถอดถอนความเห็นผิดเหล่านี้ เพราะสติทำให้เห็นความจริงนั่นเอง

แต่การมีสติหรือเห็นความจริงยังไม่สามารถแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นได้ เพราะสติเป็นแค่เครื่องเตือนให้รู้ ให้เข้าใจเท่านั้น แต่ความเข้าใจก็ส่วนหนึ่ง เข้าใจไม่ได้หมายความว่าจะทำได้ แต่ก็เป็นเรื่องดีที่อย่างน้อยก็มีสติหรือเครื่องเตือนเอาไว้ก่อน

ส่วนการจะหยุดได้หรือไม่ แก้ปัญหาได้หรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับการฝึกจิต ฝึกปฏิบัติเพื่อให้ทำได้ ละได้ ถ้าเราเห็นความจริง ความทุกข์ทั้งหลายจะถูกขมวดลงตรงที่ความเข้าใจ จากนั้นความทุกข์ทั้งหลายจะค่อย ๆ ลดลงจากความเข้าใจ ลองฝึกเข้าใจตนเอง เข้าใจทุกข์และสุขบนพื้นฐานของการมีสติ เมื่อมีสติ มีพลังมากพอ ความทุกข์ก็เกิดขึ้นไม่ได้..