‘Prompt Park’ – เติม Keyword เปลี่ยนเมือง! นิทรรศการที่ใช้ AI เพื่อสร้างบทสนทนาให้กับพื้นที่รกร้าง

กรุงเทพมหานครมีพื้นที่ใต้ทางด่วนมากมายที่ถูกทิ้งร้าง และถูกมองข้ามในการพัฒนา พื้นที่ใต้ทางด่วนสุรวงศ์เป็นหนึ่งในพื้นที่เหล่านั้น แต่ในวันนี้ พื้นที่นี้กำลังจะเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ

เมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ได้มีการเปิดตัวนิทรรศการ ‘Prompt Park’ – เติม Keyword เปลี่ยนเมือง! บริเวณใต้ทางด่วนสุรวงศ์ โดยเป็นนิทรรศการที่เชิญชวนประชาชนทุกคนมาร่วมเสนอไอเดียสร้างสรรค์พื้นที่สาธารณะแห่งใหม่ ณ ที่แห่งนี้ ซึ่งนิทรรศการนี้เป็นส่วนหนึ่งของงานเทศกาลงานออกแบบกรุงเทพฯ 2568 หรือ Bangkok Design Week 2025

‘Prompt Park’ – เติม Keyword เปลี่ยนเมือง! เป็นความร่วมมือระหว่างสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) หรือ CEA ร่วมกับ การทางพิเศษแห่งประเทศไทย กรุงเทพมหานคร (กทม.) กลุ่ม we!park สถานเอกอัครราชทูตเนเธอร์แลนด์ประจำประเทศไทย และ MVRDV บริษัทสถาปนิกชั้นนำระดับโลก

ภายในงานมีกิจกรรมมากมาย เช่น Interactive "Prompt your Park" ที่ให้ทุกคนทดลองวาดภาพสวนใต้ทางด่วนในฝันและจำลองพื้นที่เสมือนจริงด้วย AI พร้อมชมภาพที่ร่วมออกแบบได้แบบเรียลไทม์ เพื่อจำลองให้เห็นภาพจริงในสถานที่จริง นอกจากนี้ยังมี Pop-up Installation สวนเขียวขนาดเล็กพร้อมเฟอร์นิเจอร์ที่นั่ง เพื่อสำรวจความเป็นไปได้ของพื้นที่ และตลาดสินค้า OTOP อีกด้วย

ไม่เพียงแค่นั้น ภายในงานยังมีการจัดทอล์กสร้างแรงบันดาลใจโดย คุณศริเดช บุนนาค จาก MVRDV และคุณยศพล บุญสม จาก Shma Company Limited และ we!park ที่มาเล่าถึงเบื้องหลังของโครงการนี้และความน่าสนใจในการใช้ AI สร้างบทสนทนาให้กับผู้คนทั่วไปให้เข้าถึงโลกของการออกแบบได้มากยิ่งขึ้น

และสำหรับใครที่พลาดไปก็ไม่ต้องเสียใจ เพราะ "คิด" Creative Thailand ได้เก็บตกใจความสำคัญแบบสรุป ครบ จบมาไว้ให้อ่านกันแล้วที่นี่

คุณยศพล บุญสม จาก Shma Company Limited และ we!park

ใต้ทางด่วนสุรวงศ์…จุดตัดระหว่างย่านการค้า ที่พักอาศัย และการศึกษา
“สิ่งที่ we!park มองหาคือ โอกาสและความเป็นไปได้จากพื้นที่ร้าง” คุณยศพลกล่าวในช่วงแรกของการสนทนา

“เมืองเรามีพื้นที่รกร้างที่มีศักยภาพอยู่มากแต่ยังขาดการพัฒนา ยกตัวอย่างเช่นที่แห่งนี้ที่มีศักยภาพสูงมาก เพราะมันตัดเข้ามาในเมือง มีทั้งย่านสีลม สุรวงศ์ เจริญกรุง เดินตัดไปได้ถึงบรรทัดทอง อารีย์ เป็นต้น เพราะฉะนั้นเส้นนี้มันตัดผ่านหลายย่านเลย ทั้งย่านการค้า ย่านพักอาศัย และย่านการศึกษา”

ทว่า การจะพัฒนาพื้นที่ใดใด ย่อมต้องฟังเสียงจากประชาชนคนในพื้นที่ให้ได้มากที่สุด เพื่อออกแบบการใช้งานให้ตอบโจทย์ผู้ใช้งานอย่างแท้จริง โปรเจ็กต์นี้จึงเป็นการต่อยอดจากการระดมสมองจากภาคประชาชนเมื่อปลายปีที่แล้ว และในช่วงเทศกาลงานออกแบบกรุงเทพฯ คุณยศพลเล่าว่า ทางเราก็เลยอยากทดลองอะไรใหม่ ๆ สนุก ๆ ที่จะทำให้ผู้คนได้เห็นภาพสวนในฝันของแต่ละคน เปลี่ยนจากสิ่งที่อยู่บนกระดาษมาสู่ภาพจริงบนสถานที่จริง

“ต้องขอบคุณทาง CEA มาก ๆ สิ่งที่ CEA ทำมาโดยตลอดคือการสร้างให้ผู้คนตระหนักถึงวัฒนธรรมของการทดลองและวัฒนธรรมของการออกแบบร่วมกัน (Co-create) เราจึงใช้โอกาสของเทศกาลงานออกแบบกรุงเทพฯ เพื่อนำวัฒนธรรมทั้งสองนี้มาประยุกต์ใช้จริง”

นี่จึงเกิดเป็นที่มาของการนำ AI เข้ามาช่วยในการออกแบบ “ครั้งนี้เป็นครั้งแรกที่ทาง we!park ได้ทดลองเครื่องมือใหม่ เมื่อก่อนเวลาเราจัดการระดมสมอง พอระดมไอเดียกันเสร็จ เราก็จะไปออกแบบ วาดบนกระดาษ กว่าชุมชนจะได้เห็นก็อีกหลายเดือน แต่ด้วยเทคโนโลยีเราสามารถใช้ AI เพื่อเป็นบทสนทนา ขอย้ำว่าเราใช้เพื่อเป็นบทสนทนา ดังนั้นเราก็จะเห็นได้ชัดเจนมากขึ้นว่า ศักยภาพของพื้นที่จะเป็นไปในทางไหนได้บ้าง”

คุณยศพลสรุปศักยภาพพื้นที่นี้ไว้ 4 ประเด็นสำคัญ ได้แก่

• Green Infrastructure - พื้นที่สีเขียวของเมืองต้องอยู่ในระยะเดินถึงของชุมชน
  
• Blue Infrastructure - พื้นที่รับน้ำ อาจจะช่วยลดผลกระทบของปริมาณน้ำในบริเวณพื้นที่
  
• Social Space - เป็นที่สำหรับการพักผ่อนของผู้คน ให้มาใช้เวลาทำกิจกรรมต่าง ๆ
  
• Commercial Space - การพัฒนาพื้นที่จะอยู่ได้ พื้นที่ก็ต้องสามารถเลี้ยงตัวเองได้
  

คุณศริเดช บุนนาค จาก MVRDV

AI กับบทบาทตัวช่วยต่อบทสนทนา
AI คือพระเอกของนิทรรศการในครั้งนี้ และตลอดบทสนทนา คุณยศพลต่างย้ำกับผู้ฟังว่า เราใช้ AI เพื่อเป็นตัวช่วยในการ “สร้างบทสนทนา” ใจความสำคัญนี้ถูกหยิบยกมาด้วยรู้ตัวดีว่า ประเด็นการนำ AI เข้ามาใช้ โดยเฉพาะในโลกของการออกแบบนั้นเป็นเรื่องละเอียดอ่อน

เช่นเดียวกับคุณศริเดชจาก MVRDV ที่มองว่า สิ่งที่ AI เข้ามาช่วยนั้น คือการประหยัดทั้งเวลาและกำลังคน แต่ทั้งนี้ ไม่ได้หมายความว่า นักออกแบบทุกคนจะใช้แต่ AI คุณศริเดชกล่าวว่า “ที่ MVRDV เรามีแผนก AI มาประมาณ 3 ปีแล้ว แต่ผมต้องบอกว่า เราไม่ได้ใช้ AI ในการออกแบบ เราใช้ AI ในการช่วยจินตนาการฉากทัศน์ต่าง ๆ เช่นเราอยากเห็นสนามบอลสีเขียวมันจะเป็นอย่างไร AI มันก็จะช่วยเราทำในส่วนนี้”

คุณศริเดชย้ำต่อว่า AI จะเข้ามาช่วยนักออกแบบในส่วนของการออกแบบ 2 มิติเท่านั้น “ดังนั้นมันจะไม่มีวันมาแทนที่ดีไซเนอร์แบบเรา เพราะดีไซเนอร์ต้องมาดูเรื่องแนวคิดและพื้นที่ต่ออีกใน 3 มิติ” แต่สิ่งที่ AI เข้ามาช่วยนักออกแบบได้ดีอีกหนึ่งเรื่องก็คือ การช่วยแสดงผลในการทดลองใช้วัสดุต่าง ๆ มาออกแบบ ซึ่งเดิมทีต้องใช้ทั้งเวลาและทรัพยากรจำนวนมากในการจำลอง

สำหรับในงาน ‘Prompt Park’ – เติม Keyword เปลี่ยนเมือง! ที่ได้ทีมจาก MVRDV มาช่วยใช้ AI แปลง Prompt จากประชาชนต่าง ๆ ให้กลายมาเป็นภาพทดลองให้พอจินตนาการออกเมื่อมาทาบทับลงบนพื้นที่จริงนั้น คุณศริเดชเล่าว่า “เราใช้การจำแนกพื้นที่ด้วยสี (Color Map) เช่นแบ่งบริเวณว่า พื้นที่สีนี้ AI ห้ามยุ่ง ห้ามเปลี่ยน สีนี้เปลี่ยนได้” วิธีนี้ก็จะช่วยให้นักออกแบบสามารถควบคุม AI ได้ ไม่ใช่ AI ควบคุมนักออกแบบ

อย่างไรก็ตาม คุณศริเดชทิ้งท้ายว่า AI ก็ยังล้มเหลวซะเป็นส่วนใหญ่ “AI มีความล้มเหลวในการสร้างภาพออกมาเยอะมาก ผมจะบอกว่า ในงานนี้ผมใช้ AI ผลิตภาพออกมาประมาณ 50 กว่ารูป แต่ว่าใน 8-10 รูป ผมใช้ได้แค่รูปเดียว มันจะควบคุมลำบากมาก ต้องฝึกบ่อย ๆ”

ในช่วงท้ายของการสนทนา คุณยศพลมองเช่นเดียวกับคุณศริเดชว่า AI ยังคงอยู่ในระดับการใช้งานเพื่อสร้างบทสนทนามากกว่า “เพราะเอาเข้าจริง มันมีรายละเอียดอีกเยอะมาก และมีอีกหลายองค์ประกอบกว่าจะออกมาเป็นแบบสักแบบหนึ่ง แต่ข้อดีอย่างหนึ่งของ AI ก็คือ มันกล้ากว่าคน ผมเลยคิดว่า ถ้าเราใช้ร่วมกัน มันน่าจะเสริมจินตนาการต่อกันได้”

ทั้งนี้ หลังจากนิทรรศการเสร็จสิ้นลง ทาง we!park จะนำข้อมูลที่ได้ รวบรวมไปสู่ขั้นตอนการออกแบบ และระดมทุนเพื่อนำไปสู่การก่อสร้างจริงต่อไป คุณยศพลกล่าวทิ้งท้ายเพิ่มเติมว่า “แนวคิดของ ‘Prompt Park’ – เติม Keyword เปลี่ยนเมือง! คือเราอยากทำให้เห็นว่า การมีส่วนร่วมเป็นเรื่องสนุก บางคนวาดรูปไม่เป็น เขาก็มาให้ Prompt ได้ หรือบางคนวาดได้ ก็มาวาดและได้เห็นภาพวาดของตัวเองขึ้นจอแบบเรียลไทม์ ผมคิดว่า ยิ่งเราเปิดโอกาสให้มันสนุกและเป็นเรื่องของทุกคน มันจะสร้างกระบวนการทดลอง วัฒนธรรมการทดลอง และผมคิดว่าสิ่งเหล่านี้คือต้นตอของความคิดสร้างสรรค์”

ภาพ : สุรเชษฐ์ เล็บขาว

เรื่อง : คณิศร สันติไชยกุล