SOCIETY: รู้หรือไม่ ‘เคี้ยวหมากฝรั่ง’ ช่วยลดอาการเพลงติดหูได้! เพราะการคิดสัมพันธ์กับกลไกการพูด
คอเพลงหลายคนอาจเคยเจอกับเหตุการณ์ที่ฟังเพลงเพลงหนึ่งแล้วรู้สึกว่ามีเพลงนี้ติดอยู่ในหัวมากเกินไป ทั้งวนร้องซ้ำ คิดซ้ำจนบางครั้งก็ทำให้เรารู้สึกหงุดหงิดตัวเอง และหากคุณกำลังเป็นแบบนี้อยู่ อาการนี้มีชื่อเรียกว่า ‘Earworm’ หรือ ‘เพลงติดหู’
Earworm เป็นอาการที่เกิดจากการจินตนาการทางหูที่ทำให้เรารับรู้เสียงในสมองโดยที่ไม่ได้ยินเสียงนั้นจริงๆ โดย ดร.ซามาตา ชาร์มา (Dr. Samata Sharma) ผู้อำนวยการฝ่ายจิตเวชและยาเสพติด ที่บอสตัน กล่าวว่าอาการนี้เกิดจากการที่เสียงดนตรีได้แทรกซึมเข้าไปในสมองส่วนที่เรียกว่าคอร์เท็กซ์ (Cortex) ที่ทำหน้าที่รับรู้เสียงดนตรีและเข้าใจเนื้อเพลง ซึ่งเมื่อเราได้ยินเพลงที่คุ้นหูหรือเคยฟัง และเพลงนั้นหยุดกะทันหัน จะทำให้พื้นที่ของสมองถูกกระตุ้นมากขึ้นเพื่อรอฟังเพลงที่เหลือ จากนั้นสมองก็จะพยายามเติมเต็มส่วนที่หายไป
ทั้งนี้อาการเพลงติดหูไม่ใช่โรคทางพันธุกรรม ทว่างานวิจัยจากเคลลี ยาคูโบวสกี (Kelly Jakubowski) ผู้ช่วยศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาดนตรีในอังกฤษ พบว่าลักษณะบุคลิกภาพบางประการสามารถทำให้บุคคลเหล่านั้นมีอาการเพลงติดหูได้บ่อยขึ้น
เช่นผู้ที่มีบุคลิกภาพชอบเปิดรับสิ่งใหม่ๆ มักมีอาการเพลงติดหูบ่อยกว่า รวมถึงผู้ที่มีแนวโน้มเครียด วิตกกังวล หรือรู้สึกเบื่อหน่ายจะมีอาการเพลงติดหูได้บ่อยกว่าเช่นกัน เนื่องจากสมองจะหันไปพึ่งสิ่งเร้าภายในที่เคยได้ยินและเคยถูกเก็บไว้มาใช้เมื่อร่างกายมีสภาวะเครียดจากการขาดสิ่งเร้าภายนอก
และถ้าหากต้องการนำเพลงที่ติดหูนี้ออกจากหัวก็สามารถทำได้หลากหลายวิธี ไม่ว่าจะเป็นการฟังเพลงนั้นซ้ำๆ การฟังเพลงอื่นเพื่อเบี่ยงเบนความสนใจ ทว่ายังมีอีกหนึ่งวิธีที่หลายคนอาจจะยังไม่เคยรู้นั่นคือ ‘การเคี้ยวหมากฝรั่ง’ คุณอาจจะเคยได้ยินมาบ้างแล้วว่าการเคี้ยวหมากฝรั่งสามารถช่วยทำให้มีสมาธิขณะอ่านหนังสือ แต่ประโยชน์ของการเคี้ยวหมากฝรั่งอีกอย่างหนึ่งก็คือ การช่วยกระตุ้นประสาทการได้ยินและการไปขัดจังหวะเสียงเพลงในหัวได้
ตามผลการศึกษาของฟิลลิป บีแมน (Phillip Beaman) จากคณะจิตวิทยาและวิทยาศาสตร์ภาษาคลินิก มหาวิทยาลัยรีดดิง (University of Reading)ประเทศอังกฤษ ที่ได้ศึกษาความสัมพันธ์ของการเคี้ยวหมากฝรั่งกับกลไกในหู พบว่าผู้เคี้ยวหมากฝรั่งมีการได้ยินเพลงในหัวน้อยกว่ากลุ่มผู้ไม่ได้มีการควบคุมกิจกรรมใดๆ
อีกทั้งงานวิจัยก่อนหน้านี้ของบีแมนพบว่า การเคลื่อนไหวขากรรไกร ไม่ว่าจะเป็นการเปล่งเสียงออกมาหรือขยับไปมาก็สามารถส่งผลต่อความทรงจำระยะสั้นและการจินตนาการของเสียง เพราะขณะที่คุณกำลังคิดถึงเพลงนั้นอยู่ในหัวสมอง ไม่ได้ใช้แค่ระบบการได้ยิน แต่ยังมีส่วนที่เกี่ยวกับการวางแผนการพูด ที่เป็นเหมือนการเตรียมขยับปากในใจ
หากมีการเคี้ยวก็จะทำให้กล้ามเนื้อและสมองส่วนที่วางแผนการพูดถูกใช้งานจริง ทำให้สมองไม่สามารถใช้ระบบนี้ในการคิดเพลงได้อย่างเต็มที่ ส่งผลให้ช่วยลดอาการเพลงติดหูได้
ดังนั้นหากคุณรู้สึกรำคาญใจกับเพลงที่ติดหัวอยู่ไม่ยอมไปไหน แถมลองวิธีอื่นทั้งฟังเพลงซ้ำๆ หรือหันไปฟังเพลงอื่นก็ยังไม่หาย ก็ลองหันมาเคี้ยวฝรั่งดู เพราะนี่อาจเป็นวิธีง่ายๆ ที่ช่วยเบี่ยงเบนความสนใจของสมองและคลายความวุ่นวายทางความคิดลงได้ พร้อมกันนั้นยังอาจทำให้หัวโล่งพอจะจดจ่อกับสิ่งสำคัญอื่นๆ ในชีวิตได้มากขึ้นด้วย