ช็อก! สาเหตุที่ทำให้คุณต้องลุกฉี่ทุก 2 ชม.กลางดึก ไม่ใช่แค่แก่! แต่เป็น ‘5 โรคร้าย’ กำลังจ้องเล่นงาน!
เมื่อวันที่ 11 ธ.ค.นายแพทย์เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รอง ผอ.รพ.มหาราช โคราช เจ้าของเพจ "หมอเจด" ได้โพสต์ข้อความระบุว่า
เคยมั้ยครับ? หลับไปได้ไม่นาน ต้องลุกเข้าห้องน้ำทุก 1–2 ชั่วโมง พอตอนเช้าก็เพลียเหมือนคนนอนไม่พอ หลายคนคิดว่า “ดื่มน้ำเยอะไป” หรือ “เรื่องปกติของวัยทำงาน–ผู้สูงอายุ” แต่จริง ๆ แล้วการปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืนเป็น สัญญาณลับ ว่าระบบไต หัวใจ และฮอร์โมนกำลังเสียสมดุล บางรายเป็นสัญญาณแรกของโรคเรื้อรังที่คนมักไม่รู้ตัว วันนี้มาดูให้ชัดว่าแบบไหนที่ต้องระวังครับ
1) ปัสสาวะบ่อยเกิน 2 ครั้ง/คืน ไตกรองผิดจังหวะ
หากต้องลุกไปปัสสาวะมากกว่า 2 ครั้งต่อคืนต่อเนื่องหลายวัน แสดงว่าไตเริ่มเก็บน้ำและเกลือไม่ได้ดี ทำให้ต้องขับปัสสาวะออกมากผิดเวลา บางคนปัสสาวะใสผิดปกติหรือมีฟอง นี่เป็นสัญญาณแรก ๆ ของไตเสื่อม น้ำคั่ง หรือโซเดียมสูง หากมีอาการร่วมกับขาบวม ปัสสาวะน้อยตอนกลางวัน หรือเหนื่อยง่าย ต้องตรวจค่าไตทันทีครับ
2) เข้าห้องน้ำบ่อย + กระหายน้ำ = น้ำตาลสูงผิดปกติ
ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืนร่วมกับหิวน้ำมาก เป็นสัญญาณคลาสสิกของเบาหวาน เพราะระดับน้ำตาลในเลือดสูงทำให้ไตต้องขับน้ำตาลออก → ตามด้วยน้ำ → ปัสสาวะมากขึ้น คนที่มีพุงลงยาก อ่อนเพลียตอนบ่าย หรือผิวแห้ง ควรตรวจน้ำตาลสะสม (HbA1c) เพราะอาจเป็น “เบาหวานระยะกำลังก่อตัว” โดยไม่รู้ตัวครับ
3) ตื่นมาฉี่กลางคืนเพราะหัวใจเริ่มอ่อนแรง
ตอนกลางวันหัวใจสูบเลือดไม่เต็มที่ ทำให้มีน้ำคั่งที่ขาส่วนล่าง พอเรานอน น้ำส่วนนี้จะไหลกลับเข้าสู่ระบบเลือด → ไตขับออกเป็นปัสสาวะ ทำให้ต้องลุกไปฉี่กลางดึกบ่อย ๆ ถ้ามีอาการ เหนื่อยง่าย นอนราบไม่ได้ หายใจไม่อิ่ม หรือขาบวมร่วมด้วย นี่คือสัญญาณของภาวะหัวใจล้มเหลว ต้องพบแพทย์ทันทีครับ
4) ต่อมลูกหมากโต—ฉี่บ่อยทั้งคืนจนหลับไม่สนิท
ชายวัย 40–60 มักเริ่มมีต่อมลูกหมากโต ทำให้ปัสสาวะไม่สุด ค้างในกระเพาะปัสสาวะ พอนอนจึงรู้สึกอยากฉี่บ่อย ๆ บางคนปัสสาวะช้า เบา ขัด ๆ หรือหยุด–ไหลเป็นช่วง ๆ อาการนี้ไม่ได้อันตรายเฉียบพลัน แต่รบกวนการนอนอย่างมาก และอาจนำไปสู่การติดเชื้อหรือปัสสาวะเป็นเลือดในอนาคตได้ครับ
5) ฮอร์โมนผิดปกติ—ทำให้ร่างกายควบคุมปัสสาวะไม่ได้
ตามปกติร่างกายเราจะหลั่ง ADH (ฮอร์โมนกันฉี่) มากขึ้นตอนกลางคืนเพื่อให้เราหลับยาว แต่ถ้าเครียด นอนดึก อายุมากขึ้น หรือมีปัญหาต่อมใต้สมอง ฮอร์โมนนี้จะผลิตน้อยลง ทำให้ปัสสาวะเยอะตอนกลางคืนกว่าปกติ ใครนอนน้อย เครียดสะสม หรือใช้คาเฟอีนเยอะ มักเจออาการนี้ได้ครับ
ดูแลตัวเองให้ฉี่กลางคืนลดลง ทำได้แบบนี้
การแก้ไม่ใช่ “งดน้ำก่อนนอน” อย่างเดียวนะ แต่ต้องแก้ที่ต้นเหตุครับ ทำตามนี้ 1–2 สัปดาห์ เห็นผลชัดเจนครับ
• ควบคุมโซเดียม ลดอาหารเค็ม–แปรรูป
• ลดน้ำตาล–ของหวานตอนเย็น
• ดื่มน้ำให้พอในช่วงกลางวัน
• เดินหลังอาหารเย็น 10–15 นาที
• เสริมจุลินทรีย์ดี + ผัก–ผลไม้ทุกวัน
• งดชา–กาแฟหลังบ่ายสอง
• ตรวจน้ำตาล ไต หัวใจ หากมีอาการผิดปกติร่วมกัน
“ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน” ไม่ใช่เรื่องเล็ก และไม่ใช่แค่ดื่มน้ำเยอะ แต่มันคือสัญญาณว่าไต หัวใจ น้ำตาล หรือฮอร์โมนกำลังมีปัญหา ยิ่งลุกเข้าห้องน้ำบ่อย หลับไม่สนิท สุขภาพยิ่งพังแบบเงียบ ๆ ยิ่งรู้เร็ว ยิ่งแก้ทัน แค่ปรับอาหาร ลดเค็ม–หวาน เพิ่มการขยับ และดื่มน้ำให้ถูกเวลา อาการดีขึ้นได้จริงในไม่กี่สัปดาห์ครับ อย่าปล่อยให้สัญญาณเล็ก ๆ ลามเป็นโรคใหญ่ครับ