วัคซีนมะเร็งปอด จะเริ่มทดสอบการใช้งานเป็นครั้งแรกใน ปี 2026
ก้าวสำคัญของวงการแพทย์ และการรักษาโรคมะเร็งปอด เมื่อนักวิทยาศาสตร์บอกว่า พวกเขากำลังจะเริ่มทดสอบวัคซีนมะเร็งปอดเป็นครั้งแรกของโลก ในการทดลองทางคลินิกกับผู้ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคนี้
ปัจจุบัน มะเร็งปอดยังคงเป็นสาเหตุการเสียชีวิตจากมะเร็งอันดับต้นๆ ของโลก โดยในสหราชอาณาจักร คิดเป็นราว 20% ของการเสียชีวิตจากมะเร็งทั้งหมดในแต่ละปี โรคนี้มักตรวจพบได้ยากในระยะแรก และรักษาได้ยาก โดยมีผู้ป่วยเพียง 1 ใน 10 คนเท่านั้นที่มีชีวิตอยู่เกิน 10 ปีหลังได้รับการวินิจฉัย
ด้วยเหตุนี้ นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ดและ University College London ได้พัฒนาวัคซีนป้องกันมะเร็งปอดชื่อว่า LungVax ซึ่งมีศักยภาพในการช่วยลดความเสี่ยงและช่วยชีวิตผู้คนได้ ผลการทดลองในห้องปฏิบัติการพบว่า วัคซีนสามารถกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้จดจำและกำจัดเซลล์ปอดที่ผิดปกติ ก่อนที่เซลล์เหล่านั้นจะพัฒนาเป็นมะเร็ง
ศาสตราจารย์ซาราห์ แบลกเดน ผู้เชี่ยวชาญด้านมะเร็งวิทยาเชิงทดลองจากมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด และผู้ร่วมก่อตั้งโครงการ LungVax กล่าวว่า มะเร็งปอดคร่าชีวิตผู้คนจำนวนมาก และอัตราการรอดชีวิตแทบไม่ดีขึ้นมานานหลายทศวรรษ วัคซีน LungVax คือโอกาสสำคัญในการป้องกันโรคนี้อย่างจริงจัง
ทีมวิจัยได้รับงบประมาณ 2.06 ล้านปอนด์ หรือประมาณ 85 ล้านบาท จาก Cancer Research UK ร่วมกับ CRIS Cancer Foundation เพื่อเริ่มการทดลองทางคลินิกระยะที่ 1 คาดว่าใช้เวลาเวลา 4 ปี โดยจะเริ่มในช่วงฤดูร้อนปี 2026 นี้
แบลกเดน กล่าวว่า ความรู้ด้านชีววิทยาของมะเร็งที่สะสมมาหลายปี จะถูกนำมาทดสอบอย่างจริงจัง และเงินทุนนี้จะช่วยให้ผู้คนสามารถเข้ารับวัคซีน LungVax ในการทดลองทางคลินิกได้เป็นครั้งแรกตั้งแต่ปีหน้า
วัคซีน LungVax ทำงานอย่างไร
LungVax ใช้เทคโนโลยีใกล้เคียงกับวัคซีนโควิด-19 ของ Oxford/AstraZeneca โดยส่งคำสั่งทางพันธุกรรมให้ระบบภูมิคุ้มกัน เพื่อช่วยให้ร่างกายระบุและกำจัดเซลล์ที่ผิดปกติ
เซลล์ปอดที่กำลังเปลี่ยนแปลงไปสู่การเป็นมะเร็ง จะมีโปรตีนสัญญาณเตือนบนผิวเซลล์ เรียกว่า นีโอแอนติเจน (neoantigens) ซึ่งเกิดจากการกลายพันธุ์ของ DNA โปรตีนเหล่านี้ทำให้เซลล์ผิดปกติแตกต่างจากเซลล์ปกติ
เป้าหมายของ LungVax คือทำให้ระบบภูมิคุ้มกันตรวจจับและทำลายเซลล์ผิดปกติเหล่านี้ตั้งแต่เนิ่น ๆ ก่อนที่จะกลายเป็นมะเร็ง ซึ่งแตกต่างจากวัคซีนรักษามะเร็งที่ใช้กับผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยแล้ว
การทดลองระยะที่ 1
ในการทดลองระยะที่ 1 ที่กำลังจะเกิดขึ้นนี้ มีเป้าหมายเพื่อหาปริมาณวัคซีนที่เหมาะสมที่สุด และประเมินผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น โดยจะเริ่มในกลุ่มคนจำนวนไม่มาก ได้แก่
- ผู้ที่เคยเป็นมะเร็งปอดระยะเริ่มต้นและรักษาหายแล้ว แต่มีความเสี่ยงกลับมาเป็นซ้ำ
- ผู้ที่เข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปอดภายใต้โครงการของ NHS อังกฤษ
หากผลลัพธ์ในระยะแรกเป็นที่น่าพอใจ การทดลองจะขยายไปยังกลุ่มผู้มีความเสี่ยงสูงในวงกว้างมากขึ้น
ศาสตราจารย์มาเรียม จามาล-ฮันจานี จาก UCL ซึ่งเป็นผู้นำการทดลอง กล่าวว่า ผู้ป่วยมะเร็งปอดไม่ถึง 10 เปอร์เซนต์ ที่อยู่รอดเกิน 10 ปี และการเปลี่ยนแปลงต้องเริ่มจากการจัดการโรคตั้งแต่ระยะเริ่มต้นที่สุด การทดลอง LungVax คือก้าวแรกที่สำคัญในการนำวัคซีนนี้ไปสู่ผู้ที่มีความเสี่ยงสูงที่สุด
วัคซีนจะเป็นอนาคตของการป้องกันมะเร็งหรือไม่
LungVax เป็นวัคซีนรูปแบบใหม่ แต่แนวคิดเรื่องวัคซีนป้องกันมะเร็งไม่ใช่เรื่องใหม่ เช่น วัคซีน HPV ที่ช่วยลดความเสี่ยงมะเร็งปากมดลูกได้เกือบ 90 เปอร์เซนต์ อย่างไรก็ตาม วัคซีนเหล่านั้นป้องกันการติดเชื้อที่ก่อมะเร็ง ขณะที่ LungVax มุ่งจัดการ “เซลล์ก่อนเป็นมะเร็ง” โดยตรง
จามาล-ฮันจานีย้ำว่า วัคซีนป้องกันไม่อาจทดแทนการเลิกสูบบุหรี่ซึ่งเป็นวิธีลดความเสี่ยงมะเร็งปอดที่ดีที่สุด แต่ก็อาจเป็นอีกทางเลือกสำคัญในการป้องกันมะเร็งตั้งแต่ต้นทาง
แม้ LungVax ยังอยู่ในขั้นทดลอง และต้องใช้เวลาอีกมากในการพิสูจน์ความปลอดภัยและประสิทธิภาพ แต่การทดลองครั้งนี้ถือเป็นก้าวสำคัญของวงการวิจัยป้องกันมะเร็ง
มิเชล มิตเชลล์ ประธานบริหาร Cancer Research UK กล่าวว่า ความรู้ด้านชีววิทยาของมะเร็งที่สั่งสมมาหลายสิบปี กำลังเปิดโอกาสใหม่ในการป้องกันโรค และการสนับสนุนการทดลอง LungVax คือก้าวแรกสู่โลกที่ผู้คนมีชีวิตยืนยาวและปลอดจากความหวาดกลัวมะเร็งปอด
แนวคิดของ LungVax มีรากฐานมาจากโครงการวิจัย TRACERx ซึ่งเริ่มตั้งแต่ปี 2014 และมุ่งศึกษาว่ามะเร็งปอดเกิดและพัฒนาอย่างไร ข้อมูลจากงานวิจัยนี้ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์รู้ว่า วัคซีนควรเล็งเป้าไปที่การเปลี่ยนแปลงระยะแรกใด เพื่อหยุดมะเร็งตั้งแต่ยังไม่เกิด
วัคซีนจะเป็นอนาคตของการป้องกันมะเร็งหรือไม่
LungVax เป็นวัคซีนรูปแบบใหม่ แต่แนวคิดเรื่องวัคซีนป้องกันมะเร็งไม่ใช่เรื่องใหม่ เช่น วัคซีน HPV ที่ช่วยลดความเสี่ยงมะเร็งปากมดลูกได้เกือบ 90% อย่างไรก็ตาม วัคซีนเหล่านั้นป้องกันการติดเชื้อที่ก่อมะเร็ง ขณะที่ LungVax มุ่งจัดการ “เซลล์ก่อนเป็นมะเร็ง” โดยตรง
จามาล-ฮันจานีย้ำว่า วัคซีนป้องกันไม่อาจทดแทนการเลิกสูบบุหรี่ซึ่งเป็นวิธีลดความเสี่ยงมะเร็งปอดที่ดีที่สุด แต่ก็อาจเป็นอีกทางเลือกสำคัญในการป้องกันมะเร็งตั้งแต่ต้นทาง
แม้ LungVax ยังอยู่ในขั้นทดลอง และต้องใช้เวลาอีกมากในการพิสูจน์ความปลอดภัยและประสิทธิภาพ แต่การทดลองครั้งนี้ถือเป็นก้าวสำคัญของวงการวิจัยป้องกันมะเร็ง
มิเชล มิตเชลล์ ประธานบริหาร Cancer Research UK กล่าวว่า ความรู้ด้านชีววิทยาของมะเร็งที่สั่งสมมาหลายสิบปี กำลังเปิดโอกาสใหม่ในการป้องกันโรค และการสนับสนุนการทดลอง LungVax คือก้าวแรกสู่โลกที่ผู้คนมีชีวิตยืนยาวและปลอดจากความหวาดกลัวมะเร็งปอด
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
- ข่าวดี ผู้ป่วยมะเร็งปอดเบิกยามุ่งเป้า Erlotinib - Gefitinib ได้แล้ว ยับยั้งมะเร็งได้ถึง 1 ปี
- งานวิจัยสหรัฐฯ ชี้ชัด ผู้หญิงเอเชีย แม้ไม่สูบบุหรี่ ก็เสี่ยงเป็น "มะเร็งปอด" มากกว่าที่คิด
- วัคซีนมะเร็งปอดตัวแรกของโลก ทดลองกับมนุษย์ใน 7 ประเทศ
- พี สะเดิด โพสต์อัปเดต ตอนนี้หายจาก มะเร็งเต้านม แล้วไม่มีเชื้ออีก
- รพ.มะเร็งลำปาง จับมือ แอสตร้าเซนเนก้า ลงนาม MOU ยกระดับรักษาโรคมะเร็ง