“แฟลชม็อบ” คืออะไร คนไทยต้องกลัวไหม ? - จุดประเด็น

วันเสาร์ที่ผ่านมาเพิ่งมี “แฟลชม็อบ” ที่บริเวณสกายวอล์ก ปทุมวัน นำโดยนายธนาธร จุ้งรุ่งเรืองกิจ เอ้ย! จึงรุ่งเรืองกิจ แห่งพรรคอนาคตใหม่ ที่เชิญชวนคนไทยออกมารวมตัวกัน แม้แฟลชม็อบของธนาธรจะเกิดขึ้นละจบลงในเวลาอันรวดเร็ว แต่ก็เรียกได้ว่าสามารถเขย่าสถานการณ์บ้านเมืองที่กำลังร้อนระอุให้ยิ่งเดือดดาล

แต่แฟลชม็อบคืออะไร แล้วคนไทย (ที่ไม่ได้ไป) ต้องกังวลไหม? เรามาย้อนรอยประวัติศาสตร์แฟลชม็อบให้หายสงสัยกันดีกว่า

แฟลชม็อบ (คำนาม) หรือ Flash Mob (n.) แปลว่า กลุ่มคนที่นัดหมายมารวมตัวกันในพื้นที่สาธารณะเพื่อแสดงออกบางอย่าง ก่อนแยกย้ายกันไปในเวลาสั้น ๆ

แฟลชม็อบครั้งแรกที่ประสบความสำเร็จเกิดขึ้นในปี 2003 ที่ห้าง Macy’s ในนิวยอร์กซิตี้ วันนั้นกลุ่มคนประมาณ 130 คนมารวมตัวกันที่ชั้น 9 ของห้างซึ่งเป็นแผนกพรม เมื่อคนขายเห็นกลุ่มมนุษย์น่าสงสัยจำนวนมากจึงเข้าไปสอบถามและได้คำตอบว่าพวกเขากำลังเลือกซื้อพรมแห่งรัก (Love Rug) ก่อนแยกย้ายกันไปและปล่อยให้พนักงานขายยืนงงอยู่อย่างนั้น

ต้นคิด “แฟลชม็อบ” คือบิลล์ เวสิค (Bill Wasik) บ.ก.อาวุโสของนิตยสาร Harper’s Magazine ที่เคยนัดแนะแฟลชม็อบมาแล้วครั้งนึง แต่พังเพราะตำรวจมาสลายการชุมนุมเสียก่อน แฟลชม็อบครั้งที่ 2 ของบิลล์ที่ห้าง Macy’s จึงถือเป็นต้นกำเนิดแฟลชม็อบอย่างเป็นทางการ และจุดประกายการเคลื่อนไหวของกลุ่มคนทำนองนี้ ซึ่งบิลล์ให้เหตุผลว่าทำไปเพื่อให้เกิดปรากฎการณ์ทางอินเทอร์เน็ตสนุก ๆ เท่านั้นเอง

แฟลชม็อบเจ๋ง ๆ ที่เราถูกใจ

1

2

3

การรวมตัวกันทำแฟลชม็อบไม่ใช่เรื่องผิด แต่ในบางประเทศก็มีการออกกฎหมายเคร่งครัด เช่น ที่เมืองบรันสวิก เยอรมนี ต้องได้รับอนุญาตใช้สถานที่ชุมนุมก่อนถึงจะจัดแฟลชม็อบได้ หรือที่อังกฤษ ที่ทางการสั่งห้ามเพราะเป็นห่วงเรื่องความปลอดภัย จึงขอความร่วมมือไม่ให้รวมตัวกันบริเวณสถานีรถไฟ

แม้ดั้งเดิมแฟลชม็อบจะไม่มีความข้องเกี่ยวกับการเมือง

แต่ต้องยอมรับว่าปัจจุบัน ผู้คนเริ่มนำแฟลชม็อบมาเป็นเชื้อเพลิงทางการเมืองมากขึ้น ด้วยสเกลที่เล็กกว่าการชุมนุมใหญ่ บรรยากาศที่ดูไม่ตึงเครียดเท่า และระยะเวลาที่รับประกันได้ว่าสั้นกว่าแน่นอน 

ซึ่งล่าสุดแม้กระทั่งการประท้วงที่ฮ่องกง ก็ยังปรับรูปแบบมาเป็นเชิงแฟลชม็อบ ที่เน้นการกระจายตัวของผู้ประท้วง เป็นไปในแบบที่กลุ่มเล็กลง เกิดขึ้นหลายที่ในเวลาเดียวกัน และแยกย้ายกันไวขึ้นเพื่อความปลอดภัยของทุกฝ่าย ในขณะเดียวกันก็สร้างความรับรู้ (Awareness) ได้ในวงกว้าง

แฟลชม็อบที่สกายวอล์ก “ผิดกฎหมาย” ?

แม้แฟลชม็อบที่สกายวอล์กจะดำเนินไปด้วยความสงบ มีการเก็บขยะหลังชุมนุม และแยกย้ายกันภายในเวลา 1 ทุ่ม แต่แฟลชม็อบสกายวอล์กของพรรคอนาคตใหม่ก็ถูกเอาผิดจนได้ เนื่องจากอาจมีความผิด พ.ร.บ.ชุมนุมในที่สาธารณะ ๒๕๕๘ โดยไม่ได้ขออนุญาต อีกทั้งยังจัดชุมนุมใกล้เขตพระราชฐาน

น่าจับตามองว่าในอนาคต วิวัฒนาการการประท้วงในประเทศไทยจะดำเนินไปในทิศทางใด ในเมื่อแฟลชม็อบยัง “ผิดกฎหมาย” แล้วประชาชนไทยจะสามารถแสดงออกทางการเมืองอย่างไรได้บ้าง?

—

อ้างอิง :

1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 / 7