ชั้นวางสินค้าในคลังสินค้า (Rack) มีกี่ประเภท?

ในโลกของการจัดเก็บและการบริหารคลังสินค้า การจัดระเบียบเป็นหัวใจสำคัญที่ช่วยให้ธุรกิจดำเนินไปอย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพ และอุปกรณ์ชิ้นสำคัญที่เข้ามาช่วยเติมเต็มการจัดระเบียบนี้ก็คือชั้นวางสินค้าหรือ Rack นั่นเอง หลายคนอาจมองข้ามความสำคัญของชั้นวางสินค้า แต่รู้หรือไม่ว่าชั้นวางสินค้า แต่ละประเภทนั้นถูกออกแบบมาเพื่อวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกัน ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อการใช้พื้นที่ การเข้าถึงสินค้า และประสิทธิภาพโดยรวมของคลังสินค้าของคุณ บทความนี้จะพาคุณไปทำความรู้จักกับชั้นวางสินค้าในคลังสินค้าให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นว่าคืออะไร และมีกี่ประเภท

ชั้นวางสินค้า หรือแร็ควางสินค้า คืออะไร

ชั้นวางสินค้า หรือ Rack คืออุปกรณ์จัดเก็บสินค้าที่มีโครงสร้างแข็งแรงทนทาน ออกแบบมาเพื่อรองรับน้ำหนักและปริมาณสินค้าจำนวนมาก โดยเฉพาะสินค้าที่จัดเก็บอยู่บนพาเลท แตกต่างจาก Shelf ทั่วไปตรงที่ชั้นวางสินค้ามีขนาดใหญ่กว่า แข็งแรงกว่า และสามารถรองรับน้ำหนักได้มากกว่ามาก การมีชั้นวางสินค้าที่เหมาะสมช่วยให้การจัดเก็บสินค้าเป็นระบบ ระเบียบหมวดหมู่ ค้นหาง่าย เคลื่อนย้ายสะดวก และช่วยให้การบริหารจัดการคลังสินค้ามีประสิทธิภาพสูงสุด ลดความผิดพลาดและความล่าช้าในการทำงาน

10 ประเภทแร็ควางสินค้า

ชั้นวางสินค้า หรือ Rack มีหลายประเภท แต่ละประเภทมีจุดเด่นและการใช้งานที่แตกต่างกัน มาดูกันว่ามีประเภทไหนบ้าง แต่ละประเภทเหมาะกับสินค้าแบบไหน ไปดูกัน!

1. ชั้นวางซ้อนหลายชั้น (Multi-Tier Shelving)

ชั้นวางสินค้าประเภทนี้ใช้ประโยชน์จากพื้นที่ในแนวสูงได้ดี มีลักษณะเป็นชั้นวางขนาดกลางที่สามารถซ้อนกันได้หลายชั้น โดยจะเชื่อมโยงด้วยราวกันตก ชานชาลา และบันไดสำหรับขึ้น-ลง โครงสร้างสามารถถอดประกอบได้ จึงมีความยืดหยุ่นในการปรับเพิ่มหรือลดชั้น เหมาะสำหรับการจัดเก็บสินค้าขนาดเล็กถึงกลาง หรือสินค้าที่มีรูปร่างไม่แน่นอน เช่น ชิ้นส่วนอะไหล่ต่างๆ

2. ชั้นวางสินค้าขนาดกลาง (Medium Shelving)

ชั้นวางสินค้าขนาดกลางนี้ถูกออกแบบมาให้มีช่วงแผ่นชั้นที่ยาวขึ้น สามารถรองรับน้ำหนักได้ประมาณ 200-500 กิโลกรัมต่อชั้น เหมาะสำหรับการจัดเก็บสินค้าที่มีขนาดใหญ่ขึ้น หรือสินค้าที่อยู่ในรูปของกล่องและลัง สามารถติดตั้งและประกอบได้ง่าย รวมถึงปรับความสูงของแต่ละชั้นได้ตามความเหมาะสม

3. ชั้นวางเเบบขับรถเข้า-ออก (Drive Through Rack)

ชั้นวางประเภทนี้มีลักษณะคล้ายอุโมงค์ เหมาะสำหรับคลังสินค้าที่จัดเก็บสินค้าประเภทเดียวกันในปริมาณมาก แต่มีจำนวน SKUs น้อย โดยระบบนี้เน้นการจัดเก็บสินค้าตามแนวลึก และมักใช้ระบบหมุนเวียนสินค้าแบบ First-In First-Out (FIFO) คือสินค้าที่เข้ามาก่อนจะถูกเบิกออกไปก่อน

4. ชั้นวางขนาดเล็ก (Micro Rack)

ชั้นวางสินค้าอเนกประสงค์ประเภทนี้เหมาะสำหรับจัดเก็บสินค้าขนาดเล็กถึงกลาง สามารถรับน้ำหนักได้ประมาณ 150-250 กิโลกรัมต่อชั้น จุดเด่นคือโครงสร้างแบบ Knock-Down ที่ง่ายต่อการประกอบ ขนย้าย และติดตั้ง สามารถปรับระดับแผ่นชั้นให้เหมาะกับขนาดและประเภทของสินค้าได้

5. ชั้นวางสินค้าแบบเคลื่อนที่ได้ (Mobile Rack)

ชั้นวางสินค้าประเภทนี้ติดตั้งอยู่บนฐานที่เคลื่อนที่ได้ด้วยล้อไฟฟ้าบนรางที่ฝังอยู่กับพื้น ทำให้สามารถเคลื่อนย้ายชั้นวางทั้งชุดไปมาได้ เพื่อเปิดช่องทางให้รถยกสามารถเข้าถึงสินค้าได้สะดวก ช่วยเพิ่มพื้นที่จัดเก็บได้อย่างมีประสิทธิภาพ เหมาะสำหรับอุตสาหกรรมที่ต้องการความหนาแน่นในการจัดเก็บสูง เช่น สารเคมี ชิ้นส่วนยานยนต์ หรือห้องเย็น

6. ชั้นวางมีลูกกลิ้งใต้พาเลท (FIFO Rack)

ชั้นวางสินค้าประเภทนี้มีลูกกลิ้งอยู่ใต้พาเลท ทำให้สินค้าสามารถเคลื่อนที่เข้าไปจัดเก็บในแนวลึกและเบิกจ่ายออกมาทางด้านหลังได้ตามหลัก FIFO (First-In First-Out) เหมาะสำหรับสินค้าที่มีอายุการเก็บรักษา หรือสินค้าที่ต้องการการหมุนเวียนอย่างรวดเร็ว ช่วยลดแรงงานและเพิ่มความรวดเร็วในการเคลื่อนไหวสินค้า

7. ชั้นวางเเบบชั้นลอย (Mezzanine Floor Rack)

ชั้นวางประเภทนี้ออกแบบมาเพื่อเพิ่มพื้นที่ใช้สอยในคลังสินค้าที่มีข้อจำกัดด้านพื้นที่ โดยสร้างเป็นพื้นชั้นลอยหลายระดับ ทำจากโครงสร้างเหล็กแข็งแรง สามารถรับน้ำหนักได้สูง ติดตั้งง่าย และสามารถดัดแปลงหรือรื้อถอนเพื่อย้ายไปติดตั้งในพื้นที่อื่นได้สะดวก

8. ชั้นวางพาเลทแบบผลักกลับ (Push Back Rack)

เป็นชั้นวางสินค้าที่ผสมผสานคุณสมบัติของ Drive-In Rack และ FIFO Rack เข้าด้วยกัน มีขนาดใหญ่และลึก สามารถจัดเก็บสินค้าได้จำนวนมาก โดยสินค้าที่มาใหม่จะถูกผลักเข้าไปด้านหลัง และสินค้าที่อยู่ด้านหน้าจะถูกเบิกออกไปก่อน เหมาะสำหรับสินค้าที่ไม่มีปัญหาเรื่องอายุการเก็บรักษา หรือการตกรุ่น

9. ชั้นวางสินค้าแบบยาว (Cantilever Rack)

ชั้นวางสินค้าประเภทนี้มีจุดเด่นที่โครงสร้างแบบเสาเดียวและแขนยื่นออกมา เหมาะสำหรับจัดเก็บวัสดุที่มีความยาวมาก หรือมีลักษณะเป็นท่อ เช่น ท่อไม้ ท่อเหล็ก อะลูมิเนียมเส้น ช่วยจัดเก็บสินค้าประเภทนี้ให้เป็นระเบียบ ค้นหาง่าย และสามารถปรับระดับแขนชั้นวางให้เหมาะสมกับชนิดสินค้าได้

10. ชั้นวางแบบเลือกตักได้ (Selective Rack)

ชั้นวางประเภทนี้ได้รับความนิยมอย่างมาก เหมาะสำหรับการจัดเก็บสินค้าบนพาเลท โครงสร้างแข็งแรงทนทาน รับน้ำหนักได้ดี สามารถปรับระยะห่างของแต่ละชั้นได้ และใช้งานร่วมกับอุปกรณ์เคลื่อนย้ายสินค้าได้หลากหลายประเภท เช่น รถโฟล์คลิฟท์ ทำให้สามารถเลือกหยิบสินค้าชิ้นใดก็ได้โดยไม่ต้องเรียงลำดับก่อนหลัง เหมาะสำหรับคลังสินค้าทั่วไปและโรงงานอุตสาหกรรม

สรุปบทความ

การเลือกชั้นวางสินค้าที่เหมาะสมถือเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการบริหารจัดการคลังสินค้าให้มีประสิทธิภาพสูงสุด ชั้นวางแต่ละประเภทถูกออกแบบมาเพื่อตอบโจทย์การจัดเก็บสินค้าที่แตกต่างกัน ทั้งในด้านขนาด น้ำหนัก รูปทรง และระบบการหมุนเวียนสินค้า ซึ่งชั้นวางแต่ละชนิด จะช่วยให้คุณสามารถใช้พื้นที่ในคลังสินค้าได้อย่างคุ้มค่า ลดความผิดพลาดในการทำงาน และเพิ่มความรวดเร็วในการจัดการสินค้า ซึ่งท้ายที่สุดจะส่งผลดีต่อธุรกิจของคุณในภาพรวม