Idol อาชีพที่เป็นมากกว่าศิลปินที่ใครหลายคนใฝ่ฝันถึง
เราเชื่อว่าคนส่วนมากน่าจะคุ้นเคยกับคำว่า“ไอดอล (Idol)” กันมาบ้าง ไม่ว่าจะเป็น “เน็ตไอดอล” หรือ “วงไอดอล” ต่างๆ แต่ในที่นี้เราขอยกมาพูดเฉพาะเพียงแค่“วงไอดอล” เพียงเท่านั้น ซึ่งวงการไอดอลนี้เป็นสิ่งที่ได้รับความนิยมสูงมาเป็นระยะเวลาหนึ่งแล้วในประเทศอื่นๆ อย่างเกาหลีหรือญี่ปุ่น แต่สำหรับวงการไอดอลสัญชาติไทยนั้นเพิ่งจะได้รับความนิยมในประเทศไทยเมื่อไม่กี่ปีมานี้ และความนิยมนั้นก็พุ่งขึ้นสูงจนถึงขนาดมีการจัดงาน Idol Expo ที่เป็นงานรวมศิลปินไอดอลของประเทศไทยไปเมื่อกลางปีที่ผ่านมาเลยทีเดียว
ภาพจาก : https://www.whatphone.net/news/pr/idol-expo-part-2-let-is-continue-may-2019/
โดยไอดอล (Idol) นั้นถือได้ว่าเป็นอาชีพหนึ่งที่ได้รับความสนใจอย่างมากในปัจจุบัน จัดอยู่ในกลุ่มอาชีพเดียวกับศิลปินต่างๆ อย่าง นักแสดง, นักร้อง หรือนักดนตรีที่ขายความสามารถ แต่สำหรับไอดอลนั้นจะเพิ่มการขายภาพลักษณ์ (และวงไอดอลบางวงก็มีจุดขายที่ความพยายามในการพัฒนาตนเองของสมาชิกภายในวง) พ่วงเข้าไปด้วย ซึ่งภาพลักษณ์ที่ไอดอลเหล่านี้นำเสนอแก่บุคคลทั่วไปคือ บุคคลหรือกลุ่มคนที่มีความสามารถอย่างรอบด้านทั้งในด้านการร้องเพลงและการเต้น และแม้ว่าจะดูคล้ายคลึงกับศิลปินประเภทเกิร์ลกรุ๊ป หรือบอยแบนด์ แต่สิ่งสำคัญที่ทำให้ไอดอลแตกต่างกับศิลปินประเภทอื่นๆ อย่างชัดเจนนั่นคือ ไอดอลจำเป็นที่จะต้องปฏิบัติตามกฎเหล็กต่างๆ ที่ทางค่ายกำหนดไว้ โดยกฎเหล่านี้จะแตกต่างกันออกไปตามข้อตกลงของแต่ละค่าย แต่สิ่งหนึ่งที่ไอดอลทุกคนจะต้องทำเหมือนกันคือ การถูกจำกัดความสัมพันธ์เชิงชู้สาว ไม่ว่าจะเป็นไอดอลสัญชาติใดๆ ก็ตาม
นั่นเป็นเพราะว่าไอดอลเหล่านี้ถูกวางไว้ให้ขายภาพลักษณ์ความเป็น Fantasy Girlfriend (หรือ Fantasy Boyfriend สำหรับไอดอลชาย) ที่มีช่องว่างไว้ให้กับแฟนคลับต่างๆ ได้จินตนาการเพิ่มเติม และในปัจจุบันนี้เราจะเห็นได้ว่าไอดอลจะมีตารางในการ Live พูดคุยกับแฟนคลับอยู่เป็นประจำ (ซึ่งจุดนี้เองที่ทำให้แฟนคลับบางส่วนรู้สึกว่าตนเองมีความใกล้ชิดกับไอดอลที่ชื่นชอบและช่วยเติมเต็มจินตนาการความเป็น Fantasy Girlfriend (Boyfriend) ให้กับแฟนคลับเพิ่มมากขึ้น) นอกจากนี้แล้ว เราจะเห็นกันอยู่บ่อยๆ ว่าหากไอดอลคนใดมีข่าวหลุดออกมาเรื่องความสัมพันธ์เชิงชู้สาวแล้วนั้น มักจะมีการพูดถึงในแง่ลบและกระแสความนิยมตกลงอย่างมากเลยทีเดียว (ซึ่งในประเด็นนี้บางคนอาจแย้งว่าการเป็นบุคคลสาธารณะอย่างไอดอลนั้นก็ควรที่จะทำใจยอมรับกฎระเบียบต่างๆ ที่ทางค่ายได้กำหนดไว้ตั้งแต่แรกที่ตัดสินใจเซ็นต์สัญญากับต้นสังกัดแล้วก็ตาม)
ภาพจาก : https://mysociopath.wordpress.com/2018/08/01/the-fast-moving-relationship-love-bombing-and-fantasy-idealization/
และสำหรับประเทศไทยแล้วอาชีพ “ไอดอล” นั้น ไม่เพียงแต่จะต้องขายทั้งความสามารถ, ภาพลักษณ์ และความพยายามแล้ว ยังต้องมี “การศึกษาและความประพฤติที่ดี” อีกด้วย โดยเราจะเห็นว่าไอดอลที่มีความสามารถ ภาพลักษณ์ และการศึกษาที่ดีจะได้รับความนิยมและคำยกย่องมากกว่าไอดอลที่มีแค่ความสามารถและภาพลักษณ์ที่ดีเพียงเท่านั้น
แต่ไอดอลของประเทศอื่นอย่างญี่ปุ่นหรือเกาหลีนั้นไม่จำเป็นที่จะต้องนำเอาเรื่องการเรียนของไอดอลมาเป็นจุดขายเลยแม้แต่น้อย และไอดอลในประเทศญี่ปุ่นหรือเกาหลีนั้นก็มีทั้งคนที่โฟกัสเรื่องการเรียน และคนที่มุ่งมั่นในการเป็นไอดอลโดยที่มองประเด็นการศึกษาเป็นเรื่องรอง แต่คนส่วนมากนั้นก็ไม่ได้มองว่าไอดอลที่ให้ความสำคัญกับงานไอดอลมากกว่าการศึกษานั้นเป็นไอดอลที่ไร้คุณภาพแต่อย่างใด (และแฟนคลับคนไทยเองก็ไม่ได้ใส่ใจในเรื่องการเรียนของไอดอลในประเทศอื่นๆ เท่ากับไอดอลในไทยอีกต่างหาก)
ภาพจาก : https://www.ibtmworld.com/__novadocuments/620684?v=637031790888070000
นอกจากนี้ ในกรณีไอดอลหญิงในประเทศไทยนั้นยังเสี่ยงต่อประเด็นของการขายภาพลักษณ์ที่มากจนเกินงาม เพราะถูกผูกติดอยู่กับกรอบวัฒนธรรมประเพณีของประเทศไทยเพิ่มขึ้นอีกชั้นหนึ่งด้วย และถ้าหากมีใครคนใดคนหนึ่งภายในวงหลุดออกไปจากกรอบเล็กๆ ที่ครอบอยู่นี้ก็จะถูกมองว่าเป็น “ไอดอลไร้คุณภาพ” ไปโดยปริยาย
ซึ่งหากเรามองย้อนไปถึงวงต้นแบบของวงไอดอลชื่อดังที่ได้รับความนิยมเป็นอันดับ 1 ในประเทศไทยแล้วนั้นจะพบว่า สังคมของวงการไอดอลญี่ปุ่นนั้นยังไม่ถูกครอบอยู่ในกรอบความคิดแบบไทยๆ ที่จำกัดประเภทการรับงานของไอดอล และสามารถถ่ายแบบ Gravure ได้อย่างอิสระโดยที่ไม่ถูกมองว่าเป็นไอดอลที่ไร้คุณภาพหรือไม่มีความสามารถในด้านอื่นๆ จนต้องใช้การถ่ายแบบเพื่อเรียกความนิยมแต่อย่างใด
ส่วนตัวแล้วรู้สึกว่าคนเป็นไอดอลในประเทศไทยนั้นจะต้องเป็นคนที่มีสภาพจิตใจแข็งแกร่งพอสมควรเลยทีเดียว เพราะมันเหมือนกับว่าพวกไอดอลเหล่านี้ไม่ได้รับอนุญาตให้ทำตามความคิดหรือความต้องการของตัวเอง ต้องใช้ชีวิตอยู่ภายในกรอบแคบๆ ที่ทางต้นสังกัดและแฟนคลับคาดหวังไว้ และถูกมองว่าเป็นเหมือนกับ“สินค้า” ชนิดหนึ่ง หรือเป็นเครื่องผลิตความสุขที่สามารถสั่งได้ตามใจ มากกว่าที่จะเคารพสิทธิความเป็นมนุษย์ของพวกเขาเหล่านั้นและไม่ได้สนใจความรู้สึกของไอดอลที่ตนเองชื่นชอบและมองว่าเป็นมนุษย์ที่เท่าเทียมกันเลยแม้แต่น้อย