เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมาหมอได้มีโอกาสไปเป็นวิทยากรในหัวข้อ “วัคซีนใจ” ให้กับนักศึกษาปีหนึ่งของมหาวิทยาลัยมหิดล จำนวน 200 คน ผ่านทางออนไลน์ การบรรยายเป็นการแลกเปลี่ยนประสบการณ์และความรู้
นอกจากจะได้พูดคุยถึงเรื่องความเครียดว่าแท้จริงแล้วคืออะไร
ยังได้ให้ความรู้ในการประเมินตัวเองและการจัดการความเครียดอีกด้วย
ช่วงเวลาสำคัญอีกช่วงหนึ่งคือ การตอบคำถาม แน่นนอนว่าน้อง ๆ มีคำถามมากมาย
ซึ่งอาจารย์ผู้ดำเนินรายการไม่อาจถามแทนได้ทุกคำถาม แต่มีคำถามที่อาจารย์หยิบมาถามด้วยเหตุผลว่าเป็นคำถามที่นักศึกษาถามกันมามากที่สุดคำถามหนึ่ง
นั้นคือ “เพราะอะไรเวลาอยู่คนเดียวจะรู้สึกโดดเดี่ยว แต่เวลาออกไปเจอเพื่อนแล้วรู้สึกดีขึ้น”
และที่หมอเคยเจอคนมาปรึกษาบ่อย ๆ คือ “ทำไมแม้กำลังอยู่กับคนมากมายแต่ในใจกลับยังรู้สึกโดดเดี่ยว”
ความรู้สึกโดดเดี่ยวนั้นเกิดขึ้น เมื่อเรานั้นขาดความเชื่อมโยงซึ่งกันและกัน
ขาดความสัมพันธ์ระหว่างตัวเราเองกับคนอื่น ซึ่งส่วนใหญ่มักเกิดจาก 8 สาเหตุสำคัญคือ
1.การที่เรามีปัญหาเรื่องการสื่อสาร เช่น เรารู้ว่าเราคิดอะไรแต่ไม่รู้ว่าจะพูดออกไปอย่างไร หรือพูดออกไปแล้วสิ่งที่อยากสื่อสารไม่ได้ตรงกับความต้องการที่แท้จริงในใจเรา จนทำให้เกิดการเข้าใจผิดและสุดท้ายกลายเป็นความห่างเหิน หากเรามีปัญหาเรื่องนี้สิ่งที่จะช่วยให้เราลดความรู้สึกโดดเดี่ยว นั้นคือการฝึกการสื่อสาร
2.การที่ชีวิตมีการเคลื่อนย้ายบ่อยจนเกินไป สาเหตุนี้พบได้ในคนที่มีประวัติว่า ในวัยเด็กต้องย้ายที่อยู่อาศัยบ่อย ย้ายโรงเรียนบ่อย อาจด้วยสาเหตุจากการทำงานของครอบครัว ทำให้มีระยะเวลาในการฝึกทักษะการสร้างความสัมพันธ์ต่อผู้คนรอบข้างสั้นจนเกินไป
3.ความไม่เข้าใจในพฤติกรรมของคนรอบข้าง เราเคยมีความคิดในหัวแบบนี้มั้ย “ทำไมเธอทำแบบนั้น” “ทำไมไม่เป็นแบบนี้” “มันควรจะเป็นแบบนี้” ความลังเลสงสัยต่อคนรอบข้างที่เกิดจากความคิดเหล่านี้ มักสร้างกำแพงกั้นความสัมพันธ์ระหว่างเรากับคนอื่นโดยไม่รู้ตัว หากเรามีปัญหาเรื่องนี้สิ่งที่จะช่วยให้เราลดความรู้สึกโดดเดี่ยว นั้นคือการเคารพในความแตกต่าง
4.กลัวการมีความสัมพันธ์ ความโดดเดี่ยวบางทีไม่ได้เกิดจากการที่คนอื่นห่างเหินจากเราเท่านั้น บางคนเลือกที่จะตีตัวออกห่างจากคนอื่น และยิ่งใครถ้ามีใครพยายามจะเข้ามามีปฏิสัมพันธ์ด้วย ก็จะยิ่งถอยห่าง แต่พอไม่มีใครสนใจก็รู้สึกอ้างว้างแล้วนั่งถามตัวเองว่า “ ทำไมเราไม่มีใครเลย” หากเรามีปัญหาเรื่องนี้สิ่งที่จะช่วยให้เราลดความรู้สึกโดดเดี่ยว นั้นคือ การฝึกความไว้วางใจ และกล้าที่จะถูกปฏิเสธ
5.การเป็นคนไม่มั่นใจในตัวเอง เราอาจมีประโยคที่บอกกับตัวเองอยู่เสมอว่า “ฉันไม่ดีพอ” “ฉันไม่เก่งพอ” “ฉันไม่น่ารัก” ประโยคเหล่านี้มักมาพร้อมกับความเชื่อว่า เราไม่น่าสนใจคงไม่มีใครสนใจเรา ดังนั้นการเข้าหาใครสักคนจะเป็นสิ่งที่ทำให้เรารู้สึกประหม่ามากๆ หากเรามีปัญหาเรื่องนี้ สิ่งที่จะช่วยให้เราลดความรู้สึกโดดเดี่ยว นั้นคือ การฝึกที่จะชื่นชมตัวเองในสิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่เราทำได้ และมองเห็นคุณค่าในความสามารถและศักยภาพที่ตัวเองมีโดยไม่เปรียบเทียบกับใคร
6.การชอบพึ่งพาคนอื่น หากเราประเมินคุณค่าของตัวเองผ่านการกระทำของคนอื่นที่ปฏิบัติต่อเรา เช่น คิดถึงต้องโทรหา รักต้องตามใจ เราอาจรู้สึกผิดหวังและโดดเดี่ยวได้บ่อยครั้ง เพราะความจริงแล้วการแสดงออกถึงความคิดถึง หรือรักของแต่ละคนนั้น แตกต่างกัน หากเรามีปัญหาเรื่องนี้สิ่งที่จะช่วยให้เราลดความรู้สึกโดดเดี่ยว นั้นคือ การเลิกประเมินคุณค่าของตัวเองผ่านสายตาคนอื่นแล้วหันมาประเมินจากสายตาของตัวเอง
7.โรคซึมเศร้า เมื่อใดที่ความเศร้าของเรากลายเป็นโรคซึมเศร้า สมองของเรามักมีความคิดอัตโนมัติว่า “ตัวฉันไม่ดี คนอื่นไม่น่าไว้ใจ โลกนี้ช่างไม่น่าอยู่ “ แม้ว่าความเป็นจริงแล้วเราจะมีคนรักและหวังดีอยู่รอบตัวก็ตาม แต่ความซึมเศร้าจะเป็นกำแพงกั้น ไม่ให้เราสัมผัสความรักนั้นได้ สุดท้ายเราก็จะจมอยู่กับความรู้สึกโดดเดี่ยว
หากเรามีปัญหาเรื่องนี้ สิ่งที่จะช่วยให้เราลดความรู้สึกโดดเดี่ยว นั้นคือ การรับการรักษาโรคซึมเศร้าจากแพทย์
8.การที่เราให้ความรักหรือความสนใจผิดคน หากเรารู้สึกว่าอยากมีใครสักคนและต้องคนนี้เท่านั้น แต่บังเอิญว่าคนคนั้นอาจไม่ได้อยากสนใจเรา หรือสนใจเราเฉพาะช่วงเวลาที่เรามีประโยชน์จากเขาเท่านั้น ก็อย่าแปลกใจหากความรู้สึกโดดเดี่ยวเกิดขึ้นในใจบ่อยครั้ง หากเรามีปัญหาเรื่องนี้ สิ่งที่จะช่วยให้เราลดความรู้สึกโดดเดี่ยว นั้นคือ การรู้สึกตัวแล้วหันมาสนใจตัวเราเองบ้าง ท่องไว้ว่า “เจ็บแต่จบ”
ลองดูนะคะว่าถ้าบางครั้งที่เรารู้สึกโดดเดี่ยวนั้นเพราะอะไร ลองใช้คำตอบนี้เรียนรู้ตัวเองและพัฒนาตัวเอง รู้แล้วเราอาจจะได้รับของขวัญจากความโดดเดี่ยว
“ หากมองโลกนี้ในแง่ดีสักครั้ง
เธอจะรู้ว่าต่อให้เหงามากมายสักเท่าไร
ก็ไม่ทำร้ายใครให้ต้องถึงตายสบายใจได้เสมอ
อดทนเอาไว้ในเวลาที่เหงา
กลับมามองตัวเราและชีวิตจริงที่ได้เจอ
เพราะเธออาจเปลี่ยนจากความเหงาเป็นเพื่อนเก่าที่แสนดี”
( เพลงจดหมายจากความเหงา ร้องโดย ป๊อด โมเดิร์นด๊อก แต่งโดยหมอเอิ้น พิยะดา )
--
ติดตามบทความใหม่ ๆ จาก หมอเอิ้น พิยะดา ได้ทุกวันพุธ บน LINE TODAY
