ทหารมีไว้ทำไม? ยูทูปเบอร์-นักร้องดัง แบกเป้ถือปืนลาดตระเวน ตามติดชีวิตทหารชายแดนเหนือ
เมื่อวันที่ 16 ม.ค. 2567 พลอย-พลอยไพลิน ตั้งประภาพร นักแสดงอิสระ และยูทูปเปอร์สาวด้านการท่องเที่ยว เจ้าของบัญชี “Pigkaploy” ซึ่งมีผู้ติดตาม 1.22 ล้านคน เผยแพร่คอนเทนต์ซีรียส์ใหม่ “ลองใช้ชีวิตเป็นทหารชายแดน” ซึ่งมีทั้งหมด 3 ตอน โดยคลิปดังกล่าวจะเป็นตอนที่ 1 ซึ่งเธอจะไปลองใช้ชีวิตเป็นทหารตระเวนชายแดนไทย-เมียนมาทางภาคเหนือ และตอนที่กำลังจะตามมาจะเป็นชายแดนภาคอีสาน-เขาพระวิหาร และชายแดนใต้ ยะลา-ปัตตานี
ตอนที่ 1 พลอยเดินทางไปที่อำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อติดตามภารกิจการปกป้องอธิปไตยของชาติ ไม่ว่าจะการปราบปรามการลักลอบข้ามชายแดนอย่างผิดกฎหมายผ่านเส้นทางธรรมชาติ การลักลอบขนยาเสพติด และตัดไม้ทำลายป่า และล่าสัตว์โดยผิดกฎหมาย โดยเธอสวมเครื่องแบบทหารจริง
ทั้งหมดนี้เพื่อตอบคำถามว่า “ทหารมีไว้ทำไม?”
จุดเริ่มต้นของการเดินทางคือฐานปฏิบัติการห้วยเป้า อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ นั่งรถยนต์ขับเคลื่อน 4 ล้อทางทหาร ยี่ห้อโตโยต้า ซึ่งไม่ใช่รถกันกระสุน ไปยังแปกแซม อ.เวียงแหง ใช้เวลาเดินทาง 3 ชั่วโมง ซึ่งมีเส้นทางที่คดเคี้ยวมากจนพลอยกล่าวว่า “เราเมารถไปหลายรอบมาก ๆ ก็เลยทำให้ 3 ชั่วโมงนี้ เป็น 3 ชั่วโมงที่ทรมานมาก ๆ”
เมื่อเดินทางมาถึง พลอยฉายให้เห็นภาพที่นอนของเธอและเพื่อนผู้หญิงที่ตามมาด้วยกัน ซึ่งเป็นโถงยุทธการ สำหรับการวางแผน แต่ปรับใช้ให้พวกเธอที่เป็นผู้หญิงใช้นอน ภายในมีเต้นท์กางไว้ให้ 3 หลังสำหรับแต่ละคน อีกทั้งยังมีคลังอาวุธ ซึ่งถือเป็นเขตหวงห้าม สำหรับเก็บอาวุธ พร้อมป้ายระบุชนิดของอาวุธในคลัง
ภายในฐานมีป้ายระบุ “มาตรการ 3 ห้าม” เอาไว้ ซึ่งประกอบได้ด้วย 1 ห้ามผิดเป้าหมาย2 ห้ามทำเกินกว่าเหตุ
3 ห้ามละเมิดสิทธิมนุษยชนจากนั้นพลอยฉายให้เห็นถึงสภาพที่นอนปกติของเจ้าหน้าที่ทหารประจำฐานทั้ง 16 นาย ซึ่งเป็นอาคารมุงกระเบื้องขนาดเล็ก สำหรับเป็นที่นอน และที่เก็บสัมภาระส่วนตัวของเจ้าหน้าที่ที่จะต้องประจำการอยู่บนฐานตลอด 1 ปีก่อนที่จะมีการผลัดเปลี่ยน
สำหรับการกิน เจ้าหน้าที่จะมีการลงเขาไปนำเสบียงขึ้นมาเพื่อใช้ประกอบอาหาร 5 วันครั้ง ผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันทำอาหาร ซึ่งทุกคนจะต้องทำอาหารเป็น เนื่องจากภารกิจการลาดตระเวนในป่า ทำให้จำเป็นต้องมีการหมุนเวียนเวรการประกอบอาหาร
เช้าวันถัดมา เวลาตี 5 พลอยฉายให้เห็นภาพการปฏิบัติการเฝ้าระวังของเจ้าหน้าที่ทหาร ป้องกันการถูกโจมตี ซึ่งถึงแม้ว่าจะไม่มีเหตุการณ์รบเกิดขึ้นเลย แต่จำเป็นจะต้องปฏิบัติเอาไว้เพื่อให้เกิดความคุ้นชิน หากมีสถานการณ์เกิดขึ้นจริง ก็จะสามารถรับมือได้อย่างทันท่วงที
เจ้าหน้าที่ทหารกล่าวว่าอาวุธที่ใช้ในการปฏิบัติงานจะบรรจุกระสุนจริง ไม่มีวันหยุด ไม่มีเสาร์อาทิตย์ ทุกคนจะต้องมาเฝ้าเวรทุกวัน ๆ ละ 2 ชั่วโมงตลอดทั้งปี ไม่สามารถนอนได้อย่างเต็มที่ พลอยถามเจ้าหน้าที่ว่าทำไมถึงไม่มีการติดไฟ ซึ่งได้รับคำตอบว่าเป็นความตั้งใจไม่ให้สามารถถูกมองเห็นได้ง่าย ทหารแต่ละนายต่างทำหน้าที่ของตนเองที่ได้รับมอบหมาย
จนเมื่อฟ้าสว่าง พลอยและเจ้าหน้าที่ทหารออกเดินทางไปยังฐานสุบรรณ ซึ่งตั้งอยู่ใกล้แนวตะเข็บชายแดน เพื่อเอาเสบียงไปให้เจ้าหน้าที่ในฐานนั้น และเพราะไม่มีถนนจึงต้องเดินเท้าไปเท่านั้น โดยมีล่อช่วยในการบรรทุกเสบียง ทหารกล่าวว่าล่อสามารถบรรทุกได้เต็มที่ 80 กิโลกรัม แต่ปกติจะบรรทุกเพียง 50-60 กิโลกรัมเท่านั้น และในระหว่างทางอาจจะพบเจอกับฐานของทหารพม่า ทหารว้า
พลอยแนะนำว่ามีสมาชิกมาเพิ่มอีก 1 คน คือ ต้าห์อู๋-พิทยา แซ่ฉั่ว นักร้อง อดีตสมาชิกวงLAZ1 เข้ามาร่วมเดินทางด้วย ในระหว่างทางพบกระต๊อบของชาวเผ่าลาหู่ กลุ่มชาวไทยภูเขา ชาติพันธุ์ซึ่งอาศัยอยู่ในแถบนั้น และในระหว่างการเดินทางพลอยได้สอบถามถึงภารกิจอื่น อาทิเช่นการเดินลาดตระเวนเพื่อตรวจสอบความผิดปกติ ตรวจตราคนข้ามประเทศ หรือการกระทำความผิดอื่น ซึ่งเจ้าหน้าที่ระบุว่าอาจจะจับผู้ลักลอบขนยาเสพติดได้ทุกวัน
เจ้าหน้าที่ฯระบุว่าผู้ลักลอบขนยาฯ อาจจะคิดว่าทหารน่าจะหยุดในวันหยุด ทหารเลยต้องทำงานในวันหยุดเพื่อป้องกันการลักลอบดังกล่าว อีกทั้งในบางครั้งอาจจะพบการรุกล้ำอนาเขตของฝ่ายพม่า ด้วยการเข้ามาสร้างสิ่งปลูกสร้างที่ไม่ใช่ของชาวบ้าน ซึ่งทหารจำต้องผลักดันกลับไป อีกทั้งในระหว่างการเดินทางคณะของพลอยได้พบกับการลักลอบล่าสัตว์ป่าที่ผิดกฎหมาย พบทหารว้า
“ทหารก็คือดูแลทุกอย่าง ตรวจความเรียบร้อย อะไรที่ผิดปกติเราก็ต้องตรวจตรา ลาดตระเวนในการดู” พลายกล่าวสรุป
และเมื่อคณะเดินทางมาถึงฐานสุบรรณ ซึ่งถูกล้อมไว้ด้วยรั้วที่ทำจากไม้ไผ่ อาคารถูกปลูกสร้างขึ้นด้วยสังกะสี มีภารกิจสอดส่องดูแลความเคลื่อนไหวโดยรอบ เพื่อรายงานให้หน่วยเหนือทราบ ซึ่งฝั่งตรงข้าวคือกองกำลังทหารว้า (กองทัพรวมแห่งรัฐว้า) ซึ่งไม่ได้ขึ้นตรงกับกองทัพเมียนมาแต่อย่างใด
ชีวิตความเป็นอยู่ที่นี่ ไม่มีไฟฟ้าใช้นอกจากโซลาร์เซลล์ การหุงหาอาหารจำเป็นต้องใช้ฟืน ซึ่งต้องจัดหากันเอาเอง อาหารสดที่ได้มาจำเป็นจะต้องทานให้หมดใน 3 วัน น้ำดื่มเป็นน้ำบรรจุขวดที่ขนขึ้นมา เนื่องจากสะดวกใช้งานมากกว่า ในขณะที่น้ำใช้ จำเป็นต้องใช้ปั๊มดูดขึ้นมา แต่ต้องใช้อย่างประหยัด
เจ้าหน้าที่ทหารกล่าวว่า ที่นี่สมเด็จพระพันปีหลวงเคยเสด็จขึ้นมาประทับ และในระหว่างนั้นฝ่ายตรงข้ามยิงปืนเข้าใส่ฐานแห่งนี้ จนเป็นเหตุให้มีทหารถูกยิง และพล.อ.สุบรรณถูกยิงเข้าที่ศีรษะจนเสียชีวิต จึงมีการตั้งศาลเอาไว้ และตั้งชื่อฐานแห่งนี้ตามชื่อ พล.อ.สุบรรณ ผู้เสียชีวิต
จากการสำรวจทางฝั่งว้า ทหารฝ่ายนั้นทำถนนเชื่อมถึงกันหมด สามารถเคลื่อนกำลังถึงกันได้ในเวลาเพียง 15 นาที ในขณะที่ทหารไทยต้องใช้เวลานานถึง 2 ชั่วโมง
“หน้าที่ของทหารนะครับ อีกหน้าที่หนึ่งที่สำคัญเหมือนกัน คอยดูแล ส่วนใหญ่ของพวกเราจริง ๆ นะ ตรงนี้มันก็เป็นพื้นที่ของประเทศของเรา แล้วก็คอยดูแลเรื่องยาเสพติด มันก็เป็นการป้องกันทางอ้อมเหมือนกัน ถ้ามันไม่มีการลักลอบเข้ามาเนี่ย ปัญหาต่าง ๆ เกี่ยวกับยาเสพติด ก็คงบรรเทาลงไปบ้าง” ต้าห์อู๋ กล่าวก่อนที่จะหันไปขอบคุณพี่ ๆ ทหาร
จากนั้นพลอยได้แต่งเครื่องแบบทหาร สวมเกราะหนัก 5 กิโลกรัม แบกเป้าทหารหนัก 25 กิโล ซึ่งเมื่อรวมน้ำหนักปืนและหมวกเข้าไปด้วยแล้วมีน้ำหนักรวมกันประมาณ 40 กิโล เจ้าหน้าที่ทหารสาทิตวิธีการเดินอย่างไรให้ไม่เกิดเสียง พร้อม ๆ กับการเล็งปืนไปข้างหน้าตลอดเวลาให้ชม
ในการเดินลาดตระเวนกลางคืน พบรถของชาวบ้านขนข้าวผ่านมา เจ้าหน้าที่จึงทำการตรวจค้น เนื่องจากในบางครั้ง ผู้ลักลอบขนยาเสพติด อาจจะแฝงตัวซุกซ่อนยาเสพติดมาได้ เจ้าหน้าที่กล่าวว่าทหารจะได้รับการฝึกสอนถึงวิธีการสังเกตอาการผู้กระทำความผิดมาว่าจะมีอาการ “หน้าซีด ตัวสั่น อัดอั้น ขนลุก มือกระตุก เหงื่อไหล อ้างผู้ใหญ่ใกล้ชิด”
อีกทั้งยังพบชาวบ้านเมาเหล้า ขับมอเตอร์ไซด์ผ่านมา และให้ความร่วมมือในการตรวจค้นกับเจ้าหน้าที่เป็นอย่างดี เจ้าหน้าที่กล่าวว่า “ชางบ้านปกติเค้ารู้อยู่แล้วว่าทหารอยู่บริเวณนี้อยู่แล้ว ถ้าเจอก็คือปกติ เขาลาดตระเวนกันปกติ แต่ถ้ามีของผิดกฎหมายใช่มั้ยครับ ถ้าเจอเขาก็จะเป็นอีกรูปแบบนึง”
เมื่อกลับมาถึงที่พัก พลอยกล่าวว่า ถึงแม้ว่าถึงแม้ว่านี่จะเป็นการจำลองเหตุการณ์ให้เราดู แต่มันก็คือการปฏิบัติการจริง ๆ เพราะว่าของจริงน่าจะอันตรายมากกว่านี้ อีกทั้งทำให้เธอได้ทราบว่า ผู้ลักลอบขนยาเสพติดอาจจะเป็นใครก็ได้ อาจจะถูกจ้างมาขนข้าว ขนผัก ดูเป็นธรรมชาติมาก ๆ
ในช่วงท้าย พลอยได้นั่งรอบกองไฟกับพี่ ๆ ทหาร ถามคำถามที่ว่า “ทหารมีไว้ทำไม?” ซึ่งพี่ ๆ ทหารแต่ละคนต่างก็มีความเห็นที่แตกต่างกัน แต่ทุกคนต่างเคารพในความเห็นของกันและกัน