วันคุ้มครองโลก (Earth Day) ถือเป็นหนึ่งในวันที่สำคัญที่สุดของการเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อมทั่วโลก กำหนดจัดขึ้นในวันที่ 22 เมษายนของทุกปี เพื่อให้ประชาชนตระหนักถึงปัญหาสิ่งแวดล้อม และร่วมกันหาทางแก้ไขอย่างยั่งยืน
ปี 2025 Earth Day อยู่ภายใต้ธีมสำคัญ “พลังของเรา โลกของเรา” (Our Power, Our Planet) ซึ่งเป็นการเรียกร้องให้ทุกคนเร่งขับเคลื่อนการเปลี่ยนผ่านไปสู่ พลังงานหมุนเวียน พร้อมตั้งเป้าอย่างทะเยอทะยานในการ เพิ่มปริมาณการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานสะอาดให้เพิ่มขึ้น 3 เท่าภายในปี 2030
เป้าหมายสำคัญของ Earth Day 2025 คือ
- เพิ่มพลังงานหมุนเวียนเป็น 3 เท่าภายในปี 2030
- ยุติการใช้ถ่านหินและน้ำมัน และหยุดการพัฒนาแหล่งฟอสซิลใหม่
- สนับสนุนการเปลี่ยนผ่านด้านพลังงานที่เป็นธรรม โดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง
ย้อนอดีตสู่จุดเริ่มต้นในปี 1970
ในช่วงทศวรรษ 1960 สหรัฐอเมริกาและหลายประเทศกำลังเผชิญกับปัญหามลพิษทางอากาศ น้ำเสีย การตัดไม้ทำลายป่า และการใช้สารเคมีอันตรายโดยไม่มีการควบคุมที่เหมาะสม หนึ่งในเหตุการณ์สำคัญที่จุดประกายการตื่นตัวด้านสิ่งแวดล้อม คือ เหตุการณ์น้ำมันรั่วครั้งใหญ่ที่เมืองซานตา บาร์บารา รัฐแคลิฟอร์เนีย ในปี 1969
เกย์ลอร์ด เนลสัน อดีตผู้ว่าการรัฐวิสคอนซิน ผู้มีสมญาว่า “ผู้ว่าการนักอนุรักษ์ ได้เสนอกระบวนการสำคัญ คือ การจัดวันเพื่อให้ทุกคนในประเทศลุกขึ้นมาให้ความรู้และแสดงพลังในการปกป้องสิ่งแวดล้อม โดยได้แรงบันดาลใจจากการประท้วงต่อต้านสงครามเวียดนาม
“วันคุ้มครองโลก” จึงถูกประกาศให้มีขึ้นอย่างเป็นทางการโดยโครงการสิ่งแวดล้อมสหประชาชาติ (United Nations Environment Program : UNEP) เมื่อวันที่ 22 เมษายน ค.ศ. 1970
ในวันนั้นเองประชาชนชาวอเมริกันกว่า 20 ล้านคน จากทั่วประเทศออกมารวมตัวกันตามถนน สวนสาธารณะ และมหาวิทยาลัย เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของการเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อมที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ในขณะนั้น
สู่การเคลื่อนไหวระดับโลก
หลังจากปี 1970 ความตื่นตัวด้านสิ่งแวดล้อมเริ่มแพร่ขยายออกไปในวงกว้าง สหรัฐอเมริกาก่อตั้ง สำนักงานคุ้มครองสิ่งแวดล้อม (EPA) และออกกฎหมายสำคัญเช่น กฎหมายอากาศสะอาด (Clean Air Act) และกฎหมายน้ำสะอาด (Clean Water Act) เพื่อควบคุมและลดมลพิษ
ในปี 1990 วันคุ้มครองโลก (Earth Day) กลายเป็นการรณรงค์ระดับโลกที่มีผู้เข้าร่วมกว่า 200 ล้านคน ใน 141 ประเทศ และในปัจจุบัน Earth Day ได้รับการยอมรับว่าเป็นการเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อมที่ใหญ่ที่สุดในโลก โดยมีผู้เข้าร่วมมากกว่า 1 พันล้านคน ในกว่า 190 ประเทศ ทุกปี
วิกฤติสิ่งแวดล้อมรุนแรงขึ้น
- ปี 2023 และ 2024 เป็นปีที่ร้อนที่สุดในประวัติศาสตร์ และปี 2025 กำลังจะแซงหน้า
- การเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิลก่อให้เกิด ก๊าซเรือนกระจกมากกว่า 75% ทั่วโลก
- ประชากรโลกเกือบ 99% หายใจเอาอากาศที่เกินเกณฑ์คุณภาพของ WHO ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากมลพิษจากฟอสซิล
ในขณะเดียวกัน เหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้ว เช่น ภัยแล้งในแอฟริกา และน้ำท่วมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ กำลังทำให้ผู้คนนับล้านไร้ที่อยู่อาศัย และคุกคามความมั่นคงทางอาหารทั่วโลก
สอน 'วันคุ้มครองโลก' ในชั้นเรียน
มีกิจกรรมทางการศึกษาที่ลงทะเบียนไว้แล้วมากกว่า 500 รายการทั่วโลก รวมถึงการสอนในชั้นเรียน กิจกรรมในชั้นเรียน เวิร์กช็อป และการประชุมสัมมนา นอกจากนี้ โรงเรียน 530 แห่งได้ลงนามเป็นทูตการศึกษา
กิจกรรมการสอนพิเศษมีประวัติศาสตร์ยาวนานร่วมกับวันคุ้มครองโลก กิจกรรมแรกเริ่มขึ้นในปี 1969 และ 1970 โดยส่วนใหญ่จัดขึ้นในมหาวิทยาลัย และได้รับแรงบันดาลใจจากการประท้วงต่อต้านสงครามเวียดนาม
กิจกรรมเหล่านี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ความรู้แก่ชุมชนเกี่ยวกับหัวข้อด้านสิ่งแวดล้อมต่างๆ และกระตุ้นให้ผู้คนออกมาเคลื่อนไหว การรณรงค์ควรเป็นไปอย่างสันติ แต่ไม่ควรนิ่งเฉย กิจกรรมการสอนพิเศษที่จัดขึ้นในวันนี้เป็นส่วนหนึ่งของมรดกของวันคุ้มครองโลก ช่วยให้คนรุ่นใหม่ได้เฉลิมฉลองประวัติศาสตร์ของการเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อมและเดินหน้าต่อไปในแบบของตนเอง
คลื่นการเคลื่อนไหวที่มีส่วนร่วมนี้ยังคงรักษาโมเมนตัมไว้ได้ ทั่วโลกมีการเดินขบวน ชุมนุม ประท้วง และกิจกรรมรณรงค์อื่นๆ รวม 917 ครั้งตามกำหนดการเดือนคุ้มครองโลก
กิจกรรมวันคุ้มครองโลก 2025 ต่างประเทศ
- คอนเสิร์ตฟรีที่ไทม์สแควร์ นิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา จัดโดย EARTHDAY.ORG, OMMM, และ Good News Corporation ในวันที่ 22 เมษายน 2025 เวลา 11.30 น. ภายใต้หัวข้อ "Love Your Mother" พร้อมศิลปินและทูต Antonique Smith
- การพูดคุยเกี่ยวกับพลังงานหมุนเวียนในกรุงโรม: การอภิปรายเกี่ยวกับพลังงานสะอาดที่ Ara Pacis โดยมี Kathleen Rogers และแขกผู้มีเกียรติจากรัฐบาลอิตาลีและ IRENA
- โต๊ะกลมวันคุ้มครองโลก การประชุมทั่วโลกเพื่อส่งเสริมการใช้พลังงานหมุนเวียนสามเท่า ภายในปี 2030 โดยจัดในหลายเมืองและมหาวิทยาลัยต่างๆ
- การทำความสะอาดชุมชน: Great Global Cleanup Movement จัดกิจกรรมทำความสะอาดมากกว่า 1,500 แห่งทั่วโลกในวันที่ 22 เมษายน รวมถึงในสหรัฐอเมริกาและประเทศต่างๆ เช่น แคนาดา, สหราชอาณาจักร, ออสเตรเลีย และเยอรมนี
กิจกรรมวันคุ้มครองโลก 2025 ในไทย
กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม จัดกิจกรรมในรูปแบบออนไลน์ ผ่าน Facebook Page กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม โดย “เชิญชวนลูกเพจสายกรีน แชร์ไอเดียในวันคุ้มครองโลก 2025” คุณสามารถมีส่วนร่วมในการดูแลสิ่งแวดล้อม ภายใต้ Theme “OUR POWER, OUR PLANET™” ได้อย่างไร ??? เพื่อลุ้นรับของรางวัล จำนวน 10 รางวัล
กติกา 1. แชร์ไอเดียมีส่วนร่วมในการดูแลสิ่งแวดล้อม ภายใต้ Theme ที่กำหนด และโดนใจที่สุด 2. กดไลก์ กดแชร์ โพสต์นี้ ตั้งค่าเป็นสาธารณะ 3. กดไลก์เพจ Facebook กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม 4. หมดเขตร่วมกิจกรรม 30 เมษายน 2568 5. ประกาศรางวัล 2 พฤษภาคม 2568
นอกจากนี้ยังได้จัดกิจกรรม “SAVE THE EARTH GAME” การอบรมและประกวด “บอร์ดเกมพิชิตโลกเดือด” ระดับประเทศ โดยเปิดรับสมัครผู้สนใจรวมทีม 2-3 คนต่อทีม อายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไป เพื่อคัดเลือกเข้ารับการอบรมสร้างบอร์ดเกม พิชิตโลกเดือด ให้ผู้เล่นได้เรียนรู้เรื่องโลกร้อน ผ่านบอร์ดเกมสุดสนุก สร้างความตระหนักและร่วมกันแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมไปด้วยกัน โดยมีการประกาศรายชื่อทีมที่มีสิทธิ์เข้ารับการอบรมแล้วทั้งสิ้น 22 ทีม จากนี้ทุกทีมจะเข้ารับการอบรมในวันที่ 22-23 เมษายน และ 29 เมษายน 2568 จากนั้นทั้ง 22 ทีมจะส่งผลงานบอร์ดเกมสุดสร้างสรรค์ได้ตั้งแต่วันที่ 30 เมษายน-14 พฤษภาคม 2568 และประกาศผลวันที่ 20 พฤษภาคม 2568 โดยจะเปิดโอกาสให้เด็ก เยาวชน และประชาชน สามารถเล่นเกมส์พิชิตโลกเดือด ได้ทาง Facebook Page กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม ต่อไป
เซเว่น อีเลฟเว่น- ซีพี ออลล์ เดินหน้าสานต่อพันธกิจเพื่อสิ่งแวดล้อม ภายใต้แนวนโยบายความยั่งยืน “2 ลด” ได้แก่ “ลดการใช้พลาสติก” และ “ลดการใช้พลังงาน” ในกรอบ 7 Go Green เพื่อสิ่งแวดล้อม 24 ชั่วโมง อย่างเข้มข้นและเป็นไปตามปณิธาน “Giving & Sharing” สอดรับกับธีมวันคุ้มครองโลก “พลังของเรา โลกของเรา”
ชวนคนไทยร่วมกันลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้งและลดการใช้พลังงาน พร้อมมอบสิทธิพิเศษสำหรับสมาชิก All Member ที่นำแก้วนำส่วนตัวมา รับทันที 1,000 แต้ม 1 คน 1 สิทธิ์ เพื่อส่งเสริมพฤติกรรมรักษ์โลกอย่างเป็นรูปธรรม
อ้างอิง : Earthday.org