ตามหมอมาที! ว่าด้วยการคลอดลูกที่ยากลำบากของผู้หญิงในยุคกลาง - เพจพื้นที่ให้เล่า

ในโลกปัจจุบันการตั้งครรภ์และคลอดลูกเป็นเรื่องธรรมดาที่ไม่น่าปกปิด ภาพหญิงตั้งครรภ์ ฉากการคลอดลูกถูกผลิตซ้ำตามสื่อต่างๆ ตั้งแต่นิตยสาร ไปจนถึงภาพยนต์ เชื่อหรือไม่ว่าในยุคกลางจนถึงศตวรรษที่ 15  การคลอดลูกของผู้หญิงเป็นเรื่องลี้ลับและใกล้กับความตายไม่ต่างจากการออกรบของทหาร อันตรายจาการคลอดบุตรไม่แบ่งแยกฐานะและอายุ แม้แต่เจ้าหญิงหรือราชินีก็สามารถเสียชีวิตจากการคลอดบุตรหรือภาวะแทรกซ้อนหลังการคลอดได้ไม่ต่างกัน น่าเศร้าว่าผู้หญิงกว่าหนึ่งในสาม ต้องสังเวยชีวิตเพื่อแลกกับทายาทสืบสกุล 

ย้อนกลับไปตั้งแต่การอุ้มท้อง ผู้หญิงบางส่วนไม่รู้ด้วยซ้ำว่าตนเองกำลังตั้งครรภ์จนกระทั้งรู้สึกถึงการขยับของตัวทารก (ราวช่วงเดือนที่ 5 ของการตั้งครรภ์) ในสมัยนั้นผู้หญิงมักปรึกษาแพทย์เมื่อพบหรือสงสัยว่าตัวเองกำลังตั้งท้องแต่การทดสอบไม่มีความแม่นยำและไกลจากคำว่าน่าเชื่อถือ หนึ่งในการทดสอบคือการตรวจสอบสีของปัสสาวะ โดยหากพบว่ามีสีอ่อนหรือขุ่นขาวแสดงว่าผู้หญิงคนดังกล่าวกำลังตั้งครรภ์ อีกหนึ่งวิธีคือการใช่เข็มจุ่มลงในปัสสาวะเพื่อดูว่าเกิดสนิมหรือไม่ หรือการผสมไวน์ลงไปเพื่อดูสีที่เกิดขึ้น ในยุคนั้นการขาดไปของรอบเดือนไม่สามารถบอกได้ว่าเธอคนนั้นกำลังตั้งท้อง มีปัจจัยมากมายให้รอบเดือนของสตรีมาไม่ปกติตั้งแต่ความเจ็บป่วย ทำงานหนัก การอดอาหาร หรือกระทั่งการได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ

การวัดสุขภาพของทารกในครรภ์เป็นเรื่องเกินฝันอย่างไม่ต้องสงสัย ในยุคก่อน การท้องและคลอดลูกเป็นธุระของฝ่ายหญิง หมอหรือบุคลากรทางการแพทย์จะถูกเรียกตัวเข้ามาหากเกิดสถานการณ์คับขันที่เป็นอันตรายต่อเท่านั้น (เช่นกรณีของพระนางเจน ซีมวร์ เมื่อเธอให้กำเนิดลูกชายแก่พระเจ้าเฮนรี่ที่ 8) หากคุณเป็นสตรีที่มีเงินและเส้นสาย พยาบาลผดุงครรภ์หรือหญิงผู้เชี่ยวชาญและมีประสบการณ์ด้านการคลอดบุตร อาจถูกเชิญมาเพื่อให้คำแนะนำและทำให้การคลอดลูกราบรื่นขึ้นอีกหน่อย ผู้หญิงที่สามารถประกอบอาชีพนี้จะต้องเป็นผู้มีประสบการณ์สูง มีบุคลิกภาพดี และต้องสาบานตนไม่นำสิ่งใดออกไปจากห้องคลอด (หมายถึงรกหรือสายสะดือที่เชื่อกันว่าส่วนประกอบของพิธีมนต์ดำ) 

เป็นเรื่องยากที่จะรู้ว่าชนชั้นล่างมีวิธีการคลอดลูกแบบไหน การคลอดลูกมักถูกไว้เก็บเป็นความลับและไม่ถูกบันทึกในเอกสาร สำหรับชนชั้นสูงหรือราชินี แม้การมีทายาทจะเป็นธุระสำคัญของอาณาจักร แต่ขั้นตอนระหว่างการคลอด เป็นเรื่องที่คนรุ่นหลังยากจะหาข้อมูล  เป็นที่รู้กันว่าสตรีชั้นสูงที่ใกล้คลอดต้องผ่านขั้นตอนทางศาสนามากมาย นักบวชประจำราชสำนักจะทำการสวดมนต์ขอพรให้การคลอดเป็นไปอย่างราบรื่น หลังพิธีทางศาสนา สตรีชั้นสูงจะเก็บตัวอยู่ในห้องแยกจากสายตาสาธารณะจนกว่าทายาทจะถือกำเนิด ช่วงเวลานี้เรียกในภาษาอังกฤษว่า “lying” หรือ “taking her chamber”

สำหรับหญิงที่มีฐานะทางสังคมต่ำลงมาอาจเดินทางไปโบสถ์ในชุมชนเพื่อขอพรแบบเดียวกันก่อนเก็บตัวรอการคลอด พวกเธอรู้ว่าการคลอดอาจหมายถึงชีวิตและมักทำพินัยกรรมเตรียมไว้ก่อนแต่เนินๆ สำหรับชนชั้นล่าง พวกเธออาจไม่โชคดีมีโอกาสได้พักผ่อน หลายคนต้องทำงานหนักกระทั่งคลอดเพราะไม่มีใครคอยดูแล 

เมื่อวันสำคัญมาถึง ผู้ชายจะถูกกันออกจากห้องคลอด เหลือแค่ผู้หญิงที่ได้รับอนุญาตให้สังเกตุการณ์ ประตูหน้าต่างทุกบานจะถูกปิด ผ้าม่านจะถูกรูดมิดเพื่อป้องกันแสงจากโลกภายนอก มีเพียงช่องลมเล็กๆ เท่านั้น ที่อนุญาตให้เปิดไว้ได้เพื่อรับอากาศ มีความเชื่อว่าแสงสว่างที่มากไปอาจทำร้ายสายตาของว่าที่คุณแม่ และภาพวาดที่ฉูดฉาดหรือน่าฉากที่น่าตื่นตาไปอาจทำให้คุณแม่ตกใจจนกระทบสุขภาพของทารก ห้องคลอดในสมัยนั้นจึงเต็มไปด้วยภาพวาดและวัตถุทางศาสนา ไอเดียของการจัดห้องเช่นนี้เลียนมาจากความเชื่อว่ามดลูกของสตรีเป็นสถานที่ มืด และ เงียบ

ตามความเชื่อของศาสนา ความเจ็บปวดจากการคลอดเป็นบาปของอีฟที่ชักชวนให้อดัมขโมยผลแอปเปิ้ลจนถูกขับไล่ออกจาสวนเอเดน ยังมีความเชื่อว่าอวัยวะเพศของฝ่ายหญิงคืออวัยวะเพศชายที่เติบโตไม่เต็มที่จึงถูกซ่อนอยู่ข้างใน ดังนั้นเพศชายจึงเป็นเพศที่สมบูรณ์กว่า และผู้หญิงเกิดมาโดยมีหน้าที่ผลิตทายาทเท่านั้น ยุคกลางยังมีความเชื่อว่าเพศของเด็กสามารถควบคุมได้จากอาหารที่รับประทาน เครื่องดื่มที่ดื่ม และยาที่ใช้ ไม่มีใครเชื่อว่าเพศถูกกำหนดโดยอสุจิจากผู้ชาย ดังนั้นการกระทำทุกอย่างตั้งแต่เริ่มตั้งครรภ์จนถึงการคลอดจึงเป็นความรับผิดชอบของฝ่ายหญิง ราชินีที่เสียชีวิตระหว่างการคลอดบุตรยกตัวอย่างเช่น

-เอลิซาเบธแห่งยอร์ก ราชินีของพระเจ้าเฮนรี่ที่ 7 เธอคลอดลูกให้พระเจ้าเฮนรี่ 7 คน 3 ใน 7 ตายตั้งแต่ยังเป็นทารก ระหว่างการคลอดลูกคนสุดท้าย เอลิซาเบธเสียชีวิตจากอาการแทรกซ่อนหลังการคลอด เธอมีอายุ 36 ปี  

-เจน ซีมัวร์ ราชินีของพระเจ้าเฮนรี่ที่ 8 ในฐานะราชินีคนที่ 3 ของพระเจ้าเฮนรี่ เจนถูกคาดหวังให้มอบลูกชายให้พระราชาโดยเร็วที่สุด เฮนรี่แต่งงานมาแล้วสองครั้งก่อนหน้า จบลงด้วยการมีลูกสาวสองคน เมื่อเจนตั้งครรภ์หลังแต่งงานได้ไม่กี่เดือน เธอเก็บตัวเงียบเพื่อรักษาทารกน้อยผู้ถูกคาดหวังให้เป็นกษัตริย์องค์ต่อไป เจนเจ็บท้องคลอดอยู่สามวัน การคลอดที่ยากลำบากเกิดจากทารกไม่กลับตัว หลังทรมารอยู่นานเจนให้กำเนิดลูกชายโดยแลกด้วยชีวิตของเธอเอง เจนเสียชีวิตตอนอายุ 29 ปี และเป็นราชินีอยู่แค่ 17 เดือน

.

ติดตามบทความของเพจพื้นที่ให้เล่า ได้บน LINE TODAY ทุกวันเสาร์

.

อ้างอิง

1 / 2