"ภาวะเงินฝืด" เรื้อรังของจีน ส่งผลต่อโลกอย่างไร จีนมีแผนรับมือหรือไม่ อย่างไร และแผนปรับขึ้นภาษีทรัมป์ล่าสุดเข้ามาซ้ำเติมเศรษฐกิจจีนหรือไม่
วันที่ 14 ธันวาคม 2567 สำนักข่าวบลูมเบิร์กรายงานว่า วิกฤตเศรษฐกิจจีนที่เข้าสู่ "ภาวะเงินฝืด" นั้นยากที่จะแก้ไข ราคาสินค้าในเศรษฐกิจจีนลดลงติดต่อกันมา 6 ไตรมาสแล้ว และหากราคาสินค้าลดลงอีก 1 ไตรมาส ภาวะดังกล่าวจะเท่ากับภาวะเงินฝืดรุนแรงที่สุดที่เคยเกิดขึ้นในวิกฤตการณ์ทางการเงินในเอเชียในช่วงปลายทศวรรษ 1990
ผู้กำหนดนโยบายของจีนได้ให้คำมั่นว่าจะดำเนินการมากขึ้นเพื่อกระตุ้นการเติบโตและบรรเทาการลดลงของราคา โดยใช้ถ้อยคำที่ตรงไปตรงมามากที่สุดในรอบหลายปี ขณะที่จีนเตรียมรับมือกับสงครามการค้ากับการกลับมาของ โดนัลด์ ทรัมป์ ว่าที่ประธานาธิบดีสหรัฐคนใหม่ ได้ให้คำมั่นว่าจะจัดเก็บภาษีนำเข้าสินค้าจากจีน 60% ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อการค้าทวิภาคี
ภาวะเงินฝืดคืออะไร?
ภาวะเงินฝืด (Deflation) คำศัพท์นี้ใช้เรียกสถานการณ์ที่ราคาสินค้าและบริการลดลงทั่วทั้งระบบเศรษฐกิจ ซึ่งไม่ควรสับสนกับภาวะเงินเฟ้อลดลง (Disinflation) ซึ่งหมายถึงราคาสินค้ายังคงเพิ่มขึ้น แม้ว่าจะค่อยๆ เพิ่มขึ้นก็ตาม นี่คือสิ่งที่เกิดขึ้นในสหรัฐอเมริกา ซึ่งการเติบโตของราคาประจำปีได้ชะลอตัวลงอย่างมากตั้งแต่ช่วงกลางปี 2565
เพราะเหตุใดจีนจึงอยู่ในภาวะเงินฝืด?
ราคาพุ่งสูงขึ้นในสหรัฐอเมริกาและเศรษฐกิจขนาดใหญ่อื่นๆ เมื่อเปิดทำการอีกครั้งหลังจากการระบาดของโควิด-19 เนื่องจากความต้องการที่เพิ่มสูงขึ้นสอดคล้องกับการขาดแคลนสินค้าจำนวนมาก การคาดการณ์ว่าสิ่งเดียวกันนี้จะเกิดขึ้นในประเทศจีนนั้นไม่เป็นจริง อำนาจซื้อของผู้บริโภคอ่อนแอลงและภาวะซบเซาของอสังหาริมทรัพย์ทำให้ความเชื่อมั่นลดลง ทำให้ผู้คนไม่กล้าซื้อสินค้าราคาแพง
กฎระเบียบที่เข้มงวดยิ่งขึ้นสำหรับอุตสาหกรรมที่ให้ค่าตอบแทนสูง ตั้งแต่เทคโนโลยีไปจนถึงการเงิน ส่งผลให้มีการเลิกจ้างและลดเงินเดือน ส่งผลให้ความต้องการจับจ่ายลดลงไปอีก ขณะที่นโยบายผลักดันการพัฒนาการผลิตและสินค้าไฮเทคทำให้มีการผลิตเพิ่มขึ้น แต่ความต้องการสินค้าเหล่านี้กลับอ่อนแอ ทำให้ธุรกิจต้องลดราคาลง
ราคาที่ตก มีข้อเสียอะไร?
ราคาที่ถูกลงอาจดูดีสำหรับผู้บริโภคในตอนแรก แต่ไม่ได้หมายความว่าผู้คนจะเริ่มจับจ่ายใช้สอยกันอีก ในความเป็นจริงอาจชะลอการซื้อของราคาแพงไว้ด้วยความหวังว่าราคาจะลดลงอีก ซึ่งจะยิ่งทำให้กิจกรรมทางเศรษฐกิจถดถอยลงอีก ส่งผลให้รายได้ลดลง ซึ่งอาจส่งผลให้การใช้จ่ายลดลงอีกครั้งและสินค้าจะถูกปรับลดราคาลงอย่าง ต่อเนื่อง
ภาวะเงินฝืดยังทำให้อัตราดอกเบี้ยที่แท้จริงหรือที่ปรับตามอัตราเงินเฟ้อในเศรษฐกิจสูงขึ้นอีกด้วย ต้นทุนการชำระหนี้ที่สูงขึ้นทำให้ธุรกิจลงทุนได้ยากขึ้น ส่งผลให้อุปสงค์ลดลงและเกิดภาวะเงินฝืดมากขึ้น นักเศรษฐศาสตร์บางคนเชื่อว่าภาวะเงินฝืดจากหนี้ดังกล่าวอาจทำให้เกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอยหรือภาวะเศรษฐกิจตกต่ำได้ เนื่องจากประชาชนผิดนัดชำระหนี้และธนาคารประสบปัญหาทางการเงิน
เหตุใดภาวะเงินฝืดในจีนจึงแก้ไขได้ยาก?
จีนตอบสนองต่อภาวะเงินฝืดในอดีตด้วยการผ่อนคลายนโยบายการเงินอย่างแข็งกร้าวและมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจครั้งใหญ่ ตั้งแต่เกิดโรคระบาด รัฐบาลได้ใช้มาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจด้วยความระมัดระวังมากขึ้น โดยระวังไม่ให้ก่อหนี้มากเกินไปจนกระทบต่อเศรษฐกิจ
ผู้กำหนดนโยบายลังเลที่จะกลับไปใช้แนวทางเดิมในการสร้างโครงสร้างพื้นฐานและวางแผนการเติบโตของภาคอสังหาริมทรัพย์ เนื่องจากประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ตั้งใจที่จะเปลี่ยนเศรษฐกิจไปสู่ปัจจัยกระตุ้นการเติบโตใหม่ๆ เช่น เทคโนโลยีขั้นสูง ส่งผลให้มาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจค่อนข้างจำกัด และนักลงทุนยังคงมีมุมมองในแง่ลบต่อแนวโน้มเศรษฐกิจอยู่บ้าง โดยผลตอบแทนพันธบัตรรัฐบาลอายุ 10 ปี ลดลงสู่ระดับต่ำสุดเป็นประวัติการณ์ ซึ่งถือเป็นสัญญาณแห่งความสิ้นหวัง
เจ้าหน้าที่ระดับสูงที่นำโดยสี จิ้นผิง ให้คำมั่นว่าจะปรับเป้าหมายการขาดดุลการคลังให้สูงขึ้น พร้อมทั้งส่งสัญญาณถึงการเพิ่มขึ้นของการกู้ยืมและการใช้จ่ายของภาครัฐ หลังจากการประชุมสองวันของการประชุมการทำงานด้านเศรษฐกิจกลางในเดือนธันวาคม
จีนดำเนินการอย่างไร และมีผลกระทบอย่างไรบ้าง?
ธนาคารกลางจีนได้ปรับลดอัตราดอกเบี้ยหลายครั้งในช่วง 2 ปีที่ผ่านมาเพื่อกระตุ้นอุปสงค์ เจ้าหน้าที่พยายามพลิกฟื้นตลาดอสังหาริมทรัพย์โดยผ่อนปรนข้อจำกัดการซื้อและลดอัตราการดาวน์และอัตราดอกเบี้ยเงินกู้
ธนาคารได้รับแจ้งให้ปล่อยสินเชื่อแก่ผู้พัฒนาโครงการมากขึ้นเพื่อให้สามารถดำเนินโครงการที่หยุดชะงักได้สำเร็จ ในขณะที่รัฐบาลท้องถิ่นได้รับการสนับสนุนให้ซื้ออพาร์ตเมนต์ที่ขายไม่ออกและเปลี่ยนเป็นบ้านพักสาธารณะ แม้ว่าผู้กำหนดนโยบายจะงดแจกเงินสดให้กับผู้บริโภค แต่พวกเขาก็อุดหนุนการซื้อรถยนต์และเครื่องใช้ในบ้าน และขยายความช่วยเหลือให้กับครอบครัวที่มีรายได้น้อย รวมถึงนักเรียน
แผนกระตุ้นเศรษฐกิจที่ประกาศใช้เมื่อปลายเดือนกันยายนที่ผ่านมาประกอบด้วยโครงการมูลค่า 1.4 ล้านล้านดอลลาร์เพื่อช่วยเหลือรัฐบาลท้องถิ่นในการจัดการกับหนี้สิน มาตรการดังกล่าวช่วยให้เศรษฐกิจดีขึ้นในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา แต่บรรดานักเศรษฐศาสตร์กลับมองว่าไม่เพียงพอที่จะพลิกกลับแนวโน้มราคาที่ลดลงได้ เนื่องจากตลาดที่อยู่อาศัยยังคงอ่อนแอและความเชื่อมั่นยังคงต่ำ
จีนวัดภาวะเงินฝืดอย่างไร?
มีมาตรวัดหลักอยู่ 3 แบบ ดัชนีราคาผู้บริโภคที่มักถูกอ้างถึงมากที่สุดคือดัชนีราคาผู้บริโภค ซึ่งสะท้อนการเปลี่ยนแปลงของสินค้าและบริการต่างๆ ที่ครัวเรือนซื้อ โดยดัชนีราคาผู้บริโภคได้อ่อนตัวลงสู่ระดับต่ำสุดในรอบ 5 เดือนในเดือนพฤศจิกายน ดัชนีราคาผู้ผลิตวัดการเปลี่ยนแปลงของผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมที่ผู้ผลิตขายและอยู่ในภาวะหดตัวมานานกว่า 2 ปีแล้ว ตัวปรับลดอัตราเงินเฟ้อของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศคำนวณโดยใช้ความแตกต่างระหว่างการเติบโตตามมูลค่าและการเติบโตที่ปรับตามอัตราเงินเฟ้อของเศรษฐกิจ ตัวปรับลดนี้ให้การวัดราคาที่ครอบคลุมที่สุดในระบบเศรษฐกิจ และอยู่ในภาวะเงินฝืดยาวนานที่สุดในศตวรรษนี้
สินค้าอะไรมีราคาตกมากที่สุด?
การขนส่งเป็นปัจจัยที่ฉุดราคาผู้บริโภคมากที่สุดในช่วงหลัง โดยส่วนใหญ่เกิดจากราคารถยนต์และน้ำมัน ที่ลดลง ผู้ผลิตรถยนต์ รวมถึง BYD Co. ได้ขอให้ซัพพลายเออร์ลดราคา ซึ่งเป็นสัญญาณของสงครามราคาที่ทวีความรุนแรงขึ้นในตลาดรถยนต์ของจีน สำหรับเศรษฐกิจโดยรวม อสังหาริมทรัพย์และการผลิตเป็นภาคส่วนที่บันทึกการหดตัวของราคามากที่สุดในช่วงสามไตรมาสแรกของปี 2567 โดยอ้างอิงจากตัวลดอัตราเงินเฟ้อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศระดับอุตสาหกรรมที่คำนวณโดย Bloomberg ฟองสบู่ด้านอสังหาริมทรัพย์ที่ยืดเยื้อส่งผลให้สินค้าคงคลังในบ้านล้นตลาดในขณะที่การสนับสนุนการผลิตของรัฐบาล ตั้งแต่การให้สินเชื่อราคาถูกไปจนถึงนโยบายภาษีที่เอื้ออำนวย ทำให้มีสินค้าเพิ่มขึ้น ซึ่งผู้บริโภคลังเลที่จะซื้อ
แผนภาษีของทรัมป์มีข้อกังวลอะไรบ้าง?
ทรัมป์ขู่ระหว่างหาเสียงเลือกตั้งว่าจะเรียกเก็บภาษีสินค้าจีน 60% และเมื่อไม่นานนี้ก็ให้คำมั่นว่าจะเรียกเก็บภาษีเพิ่มอีก 10% สำหรับสินค้าที่นำเข้าจากจีนทั้งหมดทันทีที่เข้ารับตำแหน่งในเดือนหน้า ความไม่แน่นอนเกี่ยวกับสงครามการค้ารอบสองที่อาจเกิดขึ้นได้ทำให้โอกาสเติบโตของการส่งออกของจีนในปีหน้าลดน้อยลง ซึ่งอาจทำให้ภาคส่วนนี้ซึ่งเป็นปัจจัยที่ทำให้เศรษฐกิจของประเทศขยายตัวเกือบหนึ่งในสี่ในปี 2567 ต้องหยุดชะงักลง อุปสงค์จากต่างประเทศที่อ่อนแอลงจะทำให้ผู้ผลิตปรับขึ้นราคาสินค้าในประเทศได้ยากขึ้น ซึ่งอาจเพิ่มแรงกดดันต่อภาวะเงินฝืดได้
ภาวะเงินฝืดส่งผลต่อนักลงทุนต่างชาติอย่างไร?
นักลงทุนในหุ้นจีนต้องเผชิญกับความเสี่ยงจากการลดลงของรายได้ของบริษัทจีนบางแห่งอันเนื่องมาจากภาวะเงินฝืด ผู้ผลิตรถยนต์ระดับพรีเมียมและแบรนด์หรูจากต่างประเทศพบว่ายอดขายในจีนตกต่ำลงเนื่องจากผู้บริโภครัดเข็มขัดเงิน ตลาดพันธบัตรเป็นผู้ชนะรายใหญ่ เนื่องจากพันธบัตรรัฐบาลที่มีความเสี่ยงต่ำกลายเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจมากขึ้นจากการคาดการณ์ว่า ธนาคารประชาชนจีนจะ ปรับลดอัตราดอกเบี้ย อย่างก้าวร้าว นอกจากนี้ภาวะเงินฝืดในจีนยังอาจช่วยลดแรงกดดันด้านเงินเฟ้อในเศรษฐกิจโลกได้อีกด้วย
อ้างอิง : bloomberg.com
ความเห็น 0