เรียนรู้การใช้ชีวิตจาก 'เต่าทะเล' นักสู้ผู้ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรค

คอลัมน์ ออกจากกรอบ : ฮักเชิล คิม

หนังสือพิมพ์ข่าวสด

ตอนที่สิ่งต่างๆ เป็นไปตามที่เราคาดหวัง ไม่ว่าใครก็ดีใจมีความสุข และมีกำลังใจในการใช้ชีวิต แต่หากไม่ได้เป็นอย่างที่คุณคิดหรือตั้งใจล่ะครับ ตอนนั้นก็อาจจะมีคนที่สนุกกับการได้เรียนรู้จากจุดนั้น แต่หลายคนมักจะหลีกหนีปัญหา หรือสิ่งที่ทำให้รู้สึกลำบากใจ บางคนเสียใจ ท้อแท้ และล้มเลิกที่จะไปต่อง่ายๆ

ไม่ว่าผลลัพธ์ของชีวิตจะออกมาเป็นไปตามที่เราคาดหวังหรือไม่นั้นไม่ใช่ประเด็นสำคัญ แต่เมื่อคุณเจอกับอุปสรรคในชีวิตแล้ว หลังจากนั้นจะเดินไปต่อด้วยจิตใจแบบไหนต่างหาก?

ครั้งนี้ผมจึงขอยกตัวอย่างชีวิตของ “เต่าทะเล” ครับ ในทุกปีมันจะเดินทางจากแหล่งหากินอันแสนไกลเพื่อมาผสมพันธุ์และเลือกแหล่งวางไข่ ซึ่งต้องฝ่าฟันอุปสรรคมากมาย ทั้งระยะทาง สภาพอากาศ ระดับน้ำทะเล น้ำหนักตัวที่เคลื่อนไหวได้ไม่สะดวกบนชายหาด รวมถึงการถูกรบกวนจากมนุษย์ และสัตว์ต่างๆ

เมื่อถึงเวลาที่ลูกเต่าทะเลเติบโต พวกมันจะกระเทาะเปลือกไข่ให้แตก และรออีก 2-3 วัน ลูกๆ ทุกตัวจะฟักออกจากไข่ และออกจากหลุมพร้อมกัน ลูกเต่าทะเลจะรู้โดยสัญชาตญาณว่า หากออกมาพร้อมกันจะมีโอกาสรอดจากสัตว์อื่นที่จ้องจะกินพวกมันมากกว่า จากนั้นจะรีบคลานลงทะเลให้เร็วที่สุดโดยอาศัยแสงดาวและดวงจันทร์เป็นตัวนำทาง ลูกเต่าจะว่ายน้ำลงสู่ทะเลลึกโดยไม่หยุดพักหาอาหาร

โดยธรรมชาติแม่เต่าหนึ่งตัวสามารถออกไข่ได้มากถึง 500 ฟอง แต่จากการศึกษาพบว่าอัตราการรอดของเต่าทะเลจนถึงช่วงวัยเจริญพันธุ์ คือ 1 ต่อ 100 ตัว

เมื่อดูตามสถานการณ์แม่เต่าทะเลอาจจะคิดว่า “ฉันวางไข่แล้วได้อะไร? ในเมื่อวางไข่ตั้ง 100 ฟอง แต่เหลือรอดแค่ตัวเดียว ฉันรับไม่ไหว ไม่ต้องวางไข่ดีกว่า!” หากเป็นอย่างนี้เต่าทะเลก็คงสูญพันธุ์ไปจากโลกนี้อย่างรวดเร็ว แต่ผมคิดว่าเต่ามีสติปัญญาครับ แม้ว่าจะมีสถานการณ์หรือเงื่อนไขหลายอย่างที่ทำให้เส้นทางชีวิตของพวกมันไม่ได้ราบรื่น แต่มันก็ไม่ได้ท้อใจหรือยอมแพ้เลยสักครั้งเดียว เราจึงมีโอกาสได้เห็นเต่าทะเลจนถึงทุกวันนี้

ผมสังเกตเห็นว่าคนส่วนใหญ่มักใช้ชีวิตตามสถานการณ์ ตามอารมณ์ง่ายเกินไป บางคนโดนหัวหน้าตำหนิ ก็ไม่พอใจ สิ้นหวัง และลาออกจากบริษัทไปง่ายๆ บางคนเกิดข้อผิดพลาดในชีวิตก็โทษตัวเองแล้วฆ่าตัวตาย การที่คนเราใช้ชีวิตตามสถานการณ์อย่างนี้มันกำลังแสดงให้เห็นว่า “แม้แต่เต่ายังฉลาดกว่าเราด้วยซ้ำ”

จิตใจของเต่าทะเล เหมือนจิตใจที่อยู่เหนือสถานการณ์แม้มีอุปสรรคก็ไม่ได้หวั่นเกรง มนุษย์เราชอบคิดว่าตัวเองฉลาดกว่าสัตว์ แต่ผมว่าบางครั้งหากเราเรียนรู้สติปัญญาจากสัตว์ เราอาจจะได้จิตใจใหม่ๆ ในการใช้ชีวิตก็เป็นได้นะครับ

ดร.(กิตติมศักดิ์) ฮักเชิล คิม
ผู้ก่อตั้งมูลนิธิเยาวชนสัมพันธ์นานาชาติ ประจำประเทศไทย
FB : Mind World by Kim Hak Cheol, Ph.D.