‘หมอฟัน’ เล่าเมื่อต้องกลายเป็นผู้ป่วย คลำเจอก้อนที่คอก่อนเจอโรคร้าย

เมื่อวันที่ 25 ธ.ค. 67 หมอฟันท่านหนึ่ง ได้โพสต์ข้อความผ่านทางเฟซบุ๊ก Worawut Uthumpirat ถึงอาการป่วยจากโรคมะเร็ง โดยระบุว่า เป็นปีที่ผ่านอะไรมาเยอะมาก ปีนี้ แต่ 5 เดือนที่ผ่านมา เป็น 5 เดือนที่ใช้สติแบบสุดๆ อยู่กับความจริง และแก้ไขหลายๆ อย่างให้ผ่านไป

เรื่องที่จะแชร์ต่อไปนี้ อยากให้หลายๆ คนที่ผ่านเข้ามาอ่าน หรือแชร์เป็นข้อมูลวิทยาทานต่อท่านที่กำลังเผชิญปัญหาเดียวกัน หรือสอบถามข้อมูลอื่นๆ ได้ ยินดีครับ เพื่อได้คอยระแวดระวัง คอยสำรวจตัวเองอยู่เสมอ แม้ว่าเราจะดูแลตัวเองดีมากแค่ไหน แต่สิ่งที่ไม่คาดคิดก็แวะเวียนเข้ามาหาชีวิตเราได้เสมอ

ในวันที่ฉันเป็น มะเร็งหลังโพรงจมูก (Nasopharyngeal Carcinoma ,NPC) #มะเร็งหลังโพรงจมูก

ย้อนไปเมื่อปลายเดือน พ.ค. 67 ขณะขับรถกลับบ้าน จู่ๆ ก็คลำคอเล่น แล้วพบว่า มันมีก้อนขึ้นที่คอด้านขวา ประมาณ 2-3 ซม. บริเวณหลังกกหู ใต้คาง คลำไม่เจ็บ

จากที่เรียนมา ก้อนที่คลำไม่เจ็บคือ ต้องเอ๊ะแล้ว เพราะถ้าคลำเจ็บ อาจจะเกิดจากการติดเชื้อแถวๆ หู คอ จมูก ปาก

กลับบ้านไป ก็จัดการ กินยาฆ่าเชื้อ กินไป 1 วีค ไม่ยุบ เท่าเดิม ระหว่างนั้นก็ขูดหินปูน (ทั้งที่ไม่มีหินปูน 555) เพราะก่อนหน้านี้รู้สึกว่าเหงือกอักเสบไหม เพราะมันรู้สึกคาวเลือดในปาก แต่ใช้ไหมขัดฟันแปรงฟัน ทุกมื้ออาหาร

ก็เลย ไปหาหมอหูคอจมูก รพ.เอกชนแห่งหนึ่ง ก็เลยขอ FNA ก้อนที่คอเลย FNA = Fine Needle Aspiration การเจาะเอาชิ้นเนื้อไปตรวจ ก็ตรวจชุดใหญ่ ทั้งเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา เชื้อวัณโรค มะเร็ง ร่วมกับ ultrasound คอ เจอต่อมน้ำเหลืองโตแค่ด้านเดียว

ระหว่างรอผลก็มารีวิวตัวเองว่า Primary น่าจะมาจากอะไรนะ มีชื่อหนึ่งโผล่ขึ้นมามะเร็งหลังโพรงจมูก เจอคนอายุไม่มาก 20-40 ปี ก็เจอบ่อย พบมากในคนเชื้อสายจีน แถวๆ จีน ไต้หวัน เจอบ่อยมาก ผู้ชายเป็นมากกว่าหญิง 3 เท่า

เมื่อย้อนไปเมื่อปลายปี 66 จำได้ว่าหูอื้อบ่อย ไปดูดขี้หูหลายทีมาก (มันคืออาการเริ่มแรก เมื่อเซลล์มันขยายตัวไปปิด ท่อยูสเตเชียลของหู) และอาการคาวเลือดในปาก รวมถึงเศษน้ำมูกที่มีเกล็ดเลือด (บางคนมีเลือดกำเดาไหล)

ร่วมกับอาการหายใจข้างซ้ายได้ข้างเดียวแบบโฟลดี แต่รูจมูกขวาเหมือนมี obstruct ขวางทางลม และเป็นเหมือนภูมิแพ้บ่อย

แต่ถ้าคุณทิ้งไว้มากกว่านี้ เซลล์จะขยายไปเบียดเส้นประสาทตา ทำให้ตาเข กลอกตาด้านที่เป็นโรคไม่ได้ หรือกระจายไปสมอง อาจจะทำให้ปวดหัวปวดแบบทนไม่ได้ ใบหน้าชา หรือถ้าขยายเข้าโพรงจมูก การรับกลิ่นอาจเพี้ยน หรือกระจายไปต่อมน้ำเหลืองทั้งสองข้าง แสดงว่าเริ่มเป็นเยอะนะครับ (ตอนรู้ว่าเป็น นั่งกรอกตาไปมาทุกวัน ขำตัวเอง) โรคนี้มันอาการเหมือนภูมิแพ้เลย ส่งผลให้ กว่าจะรู้ตัว อาจลุกลามบานปลายไปมากแล้ว

วันไปฟังผล อาจารย์หมอบอกผลเจอ carcinoma นะ (มะเร็งของเยื่อบุผิว) เลยค่อนข้างแน่ใจว่าน่าจะมาจากจมูก เลยเล่าอาการ ขอส่องโพรงจมูก ก็เจอก้อนที่โพรงจมูกขวา เลยต้องตัดไปตรวจ

ขอ refer ไปที่มหาราช ปรึกษาเพื่อนหมอ และได้คุยกับอาจารย์หัวหน้าภาครังสีรักษา รพ.มหาราช ปัจจุบันที่ รพ.มหาราช มีเครื่องฉายแสงแบบปรับความเข้มรังสี (VMAT,IMRT) แล้ว คือคุมปริมาณรังสี ทิศทางให้ตรงเป้าหมายมากขึ้น

ผลตัดชิ้นเนื้อก็เป็น Undifferentiated non-keratinized Carcinoma ถือว่า โชคดีที่เป็นตัวนี้ ค่อนข้างตอบสนองต่อฉายแสงและคีโมที่ดี หลายๆ paper บอกว่า ถ้าเจอระยะแรกๆ มีโอกาสหายขาดสูง 80-90%

เซลล์นี้น่าจะสัมพันธ์กับเชื้อ EBV ที่ทุกคนก็มีในตัวเหมือนๆ กัน แต่ถูก re-activate จากปัจจัยหลายๆ อย่าง เช่น พวกมลพิษ อาหารแปรรูป อาหารเนื้อแดง อาหารที่มีไนโตรซามีน เช่นพวกปิ้งย่าง เบคอน ไส้กรอก กุนเชียง บลาๆ

CT scan ศีรษะลำคอ ปอด ตับ Bone Scan พบว่ายังไม่มีการแพร่กระจายไปไหน เป็นระยะ 2. T2N1M0 at least

หลังจากนั้นก็ส่งไปทำฟันก่อนเลย เข้าไปที่ภาคทันตกรรม รู้จักพี่ๆ น้องๆ หมอทุกคน ฟันปกติหมด ฟันคุดเอาออกหมดแล้ว ต้องทำฟันก่อนเพราะหลังฉายแสงไปแล้ว การถอนฟันแม้เพียงซี่เดียว
อันตรายมากครับ เพราะมีโอกาสเกิดภาวะกระดูกตายได้

ถ้าต้องถอนฟัน หลังฉายแสง แล้วต้องเข้าเครื่อง Hyperbaric Oxigen ร่วมด้วย ส่วนขูดหินปูน ผ่านช่วงพักฟื้น เช็กเม็ดเลือดขาวโอเคดี ทำได้

ส่วนการรักษา จะเป็นการฉายแสงร่วมกับคีโม คีโมก็มีทั้งแบบ Weekly ทุกวีค ฉายแสงไป คีโมไป
แล้วก็ Adjuvant Chemo แบบนอน รพ.5-6 วัน จำนวน 3 ครั้ง

ยาคีโม ยาก็จะกดเม็ดเลือดทั้งแดงทั้งขาว เกล็ดเลือดต่ำลง อาจจะต้องเก็บตัวนิด ป้องกันการติดเชื้อแทรกซ้อน

ยาที่ได้รับ เป็น Cisplatin อ้วกเด่น /5FU เป็นแผลทั้งปาก ท้องเสีย เด่น ผมร่วงบ้าง คีโมเข็มสอง เจ็บปากจนกินน้ำไม่ไหวจ้า ขาดน้ำ ติดเชื้อกระเพาะปัสสาวะ

เคราะห์ดี ที่ไม่ Sepsis ติดเชื้อในกระแสเลือด ไม่งั้นวุ่นวายอีก เพราะเม็ดเลือดขาวต่ำติดเชื้อง่ายกว่าปกติมาก

Side effect เยอะมากจริงๆ การฉายแสงบริเวณศีรษะและลำคอ น้ำลายน้อย รับรสพัง กินเผ็ดไม่ได้ เจ็บปากเจ็บคอ น้ำลายจะกลับมาประมาณ 1-2 ปี ได้แค่ไหนแค่นั้น จากการสอบถามเพื่อนๆร่วมโรคหลายท่าน น่าจะกลับมา 50-60%

จริงๆ วางแผนจะใช้ยากระตุ้นน้ำลาย แต่มันมีผลต่อการเกิดต้อหิน ถึงจะน้อย และเช็คความดันตาปกติ แต่ก็ไม่ได้ใช้ครับ

ส่วนต่อมรับรส หลังฉายแสง 2-3 เดือนก็จะค่อยๆ กลับมา เริ่มจากโคนลิ้น-เปรี้ยว-เค็ม-หวาน ช่วงแรกรสมันจะเพี้ยนไปหมด กินหวาน รู้สึกขม กินมะระสดๆ ได้เลยจืดมาก

รสแรกที่จะได้มาคือเปรี้ยว แนะนำทานชามะนาว มะนาวโซดา การดูแลอื่นๆ ล้างจมูก แนะนำเป็นแบบพ่นฝอยละอองน้ำเกลือใช้ดีครับ ไม่เกิดน้ำไปคั่งที่หูชั้นกลางด้วย แต่ถ้าล้างแบบบีบน้ำเกลือ ระวังอย่าบีบแรงมากเกินไป หูอาจจะอื้อได้เหมือนกัน ตามด้วยอักเสบ ใช้แบบละอองฝอยพ่นแล้วเงยหน้า หมุนคอให้มันไหลลงคอไป

ขอบคุณตัวเอง ที่มีสติตลอดตั้งแต่คลำเจอก้อน ฟังผล การอธิบายข้อมูลที่ต้องเจอกับครอบครัว ให้เตรียมตัว เข้าสู่การรักษา จนตอนนี้ F/U หลังรักษา 3 เดือน ก้อนทั้งหลังโพรงจมูก และที่ต่อมน้ำเหลือง ยุบหายไปหมดแล้ว แต่ก็ต้อง F/U ต่อไปยาวๆ

เดือนหน้าก็จะกลับไปทำงานแล้ว ถ้าเช็กเลือด ทุกอย่างโอเคดีแล้ว คิดถึงคนไข้ทุกท่าน นะครับ
ใครๆ อ่านก็ต้องมีคลำคอเล่นบ้างแหละ ใช่ไหมครับ ฮรี่ๆ