เกษียณสราญ - ศุ บุญเลี้ยง

กลอกตา เดินเล่น เต้นรำ

มีคนชวนไปงานเกษียณ ถ้าชวนไปกินไปเที่ยวเฉยๆ ก็คงไม่กระไร

นี่ชวนไปบรรยายให้ผู้เกษียณอายุฟัง

ผมตั้งนะโมสามจบแล้วตอบรับไป พลางมานั่งทบทวนว่า ควรมิควรที่รับหน้าที่นี้

.

แน่นอนผู้ที่เกษียณไปแล้ว อย่างน้อยอายุก็ต้องไม่ต่ำกว่า หกสิบ หน้าที่การงานก็ผ่านร้อนผ่านหนาวมาเยอะ ส่วนตัววิทยากรเองแค่ห้าสิบกว่าๆ

แต่ความที่อยากจะไป ชอบใจคำว่า ‘สราญ’

จึงตัดสินใจรับงานอันท้าทายที่สุดในรอบปี 

แล้วจำต้องใช้วิธีค้นคว้าหาหนังสือมาอ่าน เพื่อจะค้นพบว่า มีข้อมูลที่น่าสนใจมากมายหลายประการ อันควรจะต้องนำมารวบรวมเก็บไว้ให้ตระหนัก เพราะอีกไม่ช้าไม่นาน ผู้เขียนและผู้อ่านก็หนีไม่พ้นกาลเวลา

…….

เราคงเคยได้ยินคำให้พรที่ว่า… ‘อายุ วรรณ สุขะ พละ’

สี่คำนี้ ถือเป็นสุดยอดคำอวยพร

ทำไม ‘อายุ’ จึงมีความสำคัญขึ้นต้น

ก็เพราะคนเรา หากยังมีอายุยาวนาน ย่อมหมายถึงชีวิตยังอยู่

แม้รับรู้ว่าชีวิตไม่แน่ไม่นอน จะล้มตายวันใดย่อมไม่มีใครทราบแน่ 

‘อายุ’อาจแปลความหมายว่า พลังสืบต่อหล่อเลี้ยงชีวิต 

อายุยืนยาว จึงเปรียบเป็นชีวิตที่ได้เดินทางมาไกล ย่อมสั่งสมประสบการณ์ บ่มเพาะคลุกเคล้า 

การเป็น’ผู้สูงอายุ’ จึงไม่ใช่เรื่องน่าอาย แต่ควรเป็นส่ิงน่าภาคภูมิใจ

 .

งานการหลายอย่าง เขาจึงต้องเทียบกันด้วยอายุการทำงาน

 เช่นมีคำกล่าวว่า ‘ชั่วโมงบิน’ นอกจากใช้สำหรับนักบิน แล้วยังอุปมาแทนอาชีพอื่นๆ ด้วย

ต่อให้มีความสามารถเรียนสูงมามากมายเพียงใด สุดท้ายยังต้องมาวัดเทียบเคียงกับชั่วโมงซึ่งสั่งสมมากับการทำงาน เพราะเมื่อมีบางสถานการณ์ คนผู้มีประสบการณ์มักเชี่ยวชาญและมีความสามารถในการแก้สถานการณ์ ได้ดีกว่า

ยิ่งสำหรับบางอาชีพคนอายุน้อยๆ ก็แทบจะไม่สามารถทำให้ดีได้เลย

ยกตัวอย่างเช่นการเป็นโค้ช 

แม้เราจะมีนักกีฬาระดับโลกที่อายุไม่มาก

คนบางคนอาจจะมีความสามารถคว้าแชมป์ตั้งแต่อายุยังน้อย เป็นนักวิ่ง นักฟุตบอล นักบาส หรือนักกอล์ฟ แต่มีใครเคยเห็นคนอายุน้อยๆ เป็นโค้ชไหมครับ

อีกอย่างที่ไม่ค่อยพบไม่ค่อยเคยเจอ คือนักพูด นักบรรยาย

เด็กจำนวนไม่น้อยพูดเก่ง เจื้อยแจ้วเจรจา แต่พอขึ้นเวที ก็เป็นได้แค่เด็กที่ท่องจำคำแล้วนำมากล่าว 

อาจจะกล่าวได้ว่า เด็กไม่สามารถจะยืนทอล์คบนเวทีได้นานๆ หรือใช้ปฏิภาณไหวพริบในการรับมือกับสถานการณ์บนเวที จึงไม่ค่อยเห็นเด็กขึ้นไปทำหน้าที่โฆษก หรือนักพากย์ได้ 

เคยเห็นแต่มัคคุเทศก์น้อย ก็ถูกอบรมให้มายืนท่องจ้อยๆต่อหน้าท่านผู้ฟัง

.

นี่อาจจะเป็นความซับซ้อนในก้อนสมอง ซึ่งต้องสัมพันธ์กับประสบการณ์ และอายุงาน จึงจะสั่งสมคนให้กลายมาเป็นผู้บรรยาย พิธีกร ไกด์ มัคคุเทศก์ได้

บางคราเขาถึงกับกล่าวว่า ผู้สูงอายุก็เปรียบคล้ายห้องสมุด เพราะสั่งสมคลังความรู้เก็บไว้ อยู่ที่ใครจะมาถอดรหัสและนำบทเรียนไปใช้ต่อ

คนฉลาดไม่ต้องจับไฟเองว่าร้อน เพราะมีคนผ่านร้อนผ่านหนาวมาเล่าสู่ให้รู้ฟังกันได้

ประสบการณ์ที่ดี ทั้งเลวและร้ายยิ่งดีต่อคนที่คิดอยากจะมาเรียนรู้

.

อายุยาวจึงไม่ใช่คำน่าหวาดกลัว อายุจึงเป็นคำอวยพรคำแรกของ จตุรพิธพร

ส่วน วรรณะ ซึ่งหมายถึงผิวพรรณ ผุดผ่อง ก็ต้องเกิดจากการกินการนอนการพักผ่อนที่พอเหมาะพอดี

สุขะ ก็คือความสุข มีชีวิตยืนยาวทั้งที ก็ควรจะเป็นชีวิตที่มีความผาสุก ไม่ใช่ทุกข์อยู่รำ่ไป

พละ ก็คือพละกำลัง หรือ พลังแห่งชีวิต

.

แน่นอนว่า เมื่อรวม อายุ วรรณะ สุขะ พละ

ได้ครบสี่ประการ ก็ย่อมเป็นชีวิตที่ดี

.

อย่างไรก็ตามปัจจุบัน คนที่เกษียณอายุนั้น ยังไม่ใช่คนแก่ หรือคนชราเสียทีเดียว เพียงแต่เป็นช่วงหัวเลี้ยวเข้าไปสู่ ผู้สูงวัย

อายุหกสิบกว่าๆ ยังไม่จำเป็นต้องเป็นคนแก่ คนชรา แต่ก็ต้องยอมรับว่าสูงอายุแล้ว

ดังนั้น แม้จะยังไม่ถึงเป็นคนแก่ แต่ก็มีเรื่องต้องตระหนัก

เมื่อเกษียณ จึงมีคำเตือนให้นำมากลั่นกรองลองนำไปใช้ เพื่อหลีกเลี่ยงอาการสมองฝ่อและต่อชีวิตให้มีชีวา 

จึงเป็นที่มาของการค้นคว้าและนำมารวบรวมให้ทบทวนกัน

ดังคำเตือนที่ว่า อย่าหลงใหลเก้าอี้โยก คืออย่านอนให้สบายเกิน

ต้องกลอกตา เดินเล่น เต้นรำ

คือลุกขึ้นมามองฟ้า กลอกตาให้ลูกกะตาได้ออกกำลัง

ควรลุกขึ้นมาเดินให้มาก ยิ่งไปเรียนเต้นรำได้ก็ยิ่งดี 

.

อย่าปฏิเสธเทคโนโลยี โซเชียลมีเดีย เพราะมันไม่ยากแค่เรียนรู้และทดลองใช้ เพื่อสร้างเครือข่าย

หมั่นเล่นไพ่ ที่ได้คิดคำนวณตัวเลขบ่อยๆ (ไม่ได้แนะนำให้เล่นการพนัน แต่มันมักจะมาด้วยกัน..)

กระทั่งเลือกสีเสื้อผ้า หากเลือกให้มีสีสันก็ช่วยให้สมองได้ออกแรง มีชีวิตชีวา

การลูบขนแมว ช่วยลดความดันโลหิต นั่นหมายความว่า ท่านต้องชอบมันด้วยนะ 

คนที่เกลียดก็ไม่ต้องไปลูบ เพราะอาจทำให้ความดันขึ้นได้

มีคำขู่และคำแนะนำที่จำง่าย ยิ่งโกรธยิ่งแก่ ยิ่งยิ้มยิ่งเยาว์วัย

กินให้น้อย งีบให้บ่อย นอนให้พอ

สมองจะกระฉับกระเฉง ถ้าใช้งานแขนและขา รวมถึงปาก

ควรร้องเพลงบ่อยๆ ไม่ต้องรอให้มีความสุขแล้วค่อยร้องเพลง แต่ร้องเพลงเปล่งเสียง บ่อยๆ จะได้มีความสุข 

อ่านออกเสียงแบบเด็กๆ ยิ่งดี อ่านบทกวีย่ิงแจ๋ว สมองจะได้จินตนาการตามถ้อยอักษร

ข้อควรระวังยิ่งคือการลงทุน ไม่ได้ห้ามการลงทุน แต่ต้องระวังเรื่องการใช้จ่ายเพื่อการลงทุน เพราะการเป็นผู้เกษียณนั้นมักจะมีเงินเก็บเป็นเงินก้อน และมีความปรารถนาจะลงทุนเพื่อความมั่งคงทางด้านการเงิน

ผู้เกษียณจึงกลายเป็นกลุ่มเป้าหมายของเหล่ามิจฉาชีพ ที่เล็งเห็นช่องทางนี้

บางรายต้องสูญเสียเงินซึ่งเก็บสะสมมาทั้งชีวิต เพราะกลายเป็นเหยื่ออันโอชะของมิจฉาชีพ 

ข้อนี้ขอเน้นย้ำ ทั้งผู้ฟังในวันนั้นและผู้อ่านในวันนี้

.

มีคำเตือนที่แปลกและแปล๊บๆ ขึ้นในจิตใจ

คือคำเตือนว่า สองสิ่งซึ่งคนแก่ไม่ควรรทำ นั่นคือ

.

อย่าเลี้ยงหลานเพราะมักจะตามใจ จนทำให้หลานเสียคน

และอย่าเขียนหนังสือ เพราะเขียนออกมาแล้วมักจะเชย 

อ้าวเฮ้ย…จบเลยก็แล้วกัน

* งานเกษียณสราญ โดยเทศบาลกะทู้ จังหวัดภูเก็ต จัดขึ้นเมื่อวันที่ 31 ตุลาคม ตรงกับวันฮาโลวีนพอดิบพอดี