#RESKILL “ใจและกาย” ต้องพร้อมไปด้วยกัน - ณัฐพล จารัตน์

ในยุคที่ไม่ว่าสายงานใด สายอาชีพไหน อุตสาหกรรมอะไร ดูเหมือนว่า RESKILL เป็นคำยอดฮิตสำหรับทุกวงการ หลักการพื้นฐานของ RESKILL ตามที่เข้าใจกันทั่วไป คือ การฝึกฝนทักษะใหม่ ๆ เพื่อให้ทันต่อเทคโนโลยีที่พัฒนารวดเร็ว หากมนุษย์ไม่พัฒนาตนเองอย่างสม่ำเสมอ เกรงว่าสักวันหนึ่งเทคโนโลยีทั้งหลาย

คงจะเข้ามาทำงานทดแทนแรงงานมนุษย์ หลายครั้งที่ผมคอยย้ำว่า การพัฒนาคนหรือทรัพยากรมนุษย์เป็นเรื่องไม่ง่ายเหมือนปลอกกล้วยเข้าปาก แต่ไม่ยากเหมือนการเข็นครกขึ้นภูเขา นั่นเป็นเพราะมนุษย์หรือคนสามารถฝึกฝนและพัฒนาตนเองได้อย่างไม่มีขีดจำกัด พลังของเทคโนโลยีสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกทดแทนการใช้แรงงานมนุษย์

หลายอาชีพต้องปรับตัวเพื่อความอยู่รอดและอาจหายไป โดยเฉพาะเหล่ามนุษย์เงินเดือนทั้งหลาย ต่างเกิดความกังวลใจว่า หากเทคโนโลยีทำงานได้เทียบเท่ามนุษย์ในระดับที่น่าพึงพอใจ เมื่อนั้นเหล่ามนุษย์เงินเดือนทั้งหลายจะต้องตกงานหรือไม่คุ้มค่าต่อการจ้าง ปัจจุบันเราคงเริ่มเห็นคำตอบได้ชัดเจนมากขึ้นและคงจะพยากรณ์อนาคตได้ไม่ยากนัก

แนวคิดที่จะนำเสนอในบทความนี้ เป็นสาระมุมมองของ RESKILL เพื่อการพัฒนาทักษะของตนเองหรือองค์กรจะนำไปประยุกต์เป็นแกนหลักของการพัฒนาพนักงานก็เป็นไปได้ ก่อนอื่นเราจะต้องเข้าใจสัจธรรมของการพัฒนาทักษะมนุษย์ว่า มนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิต จิตใจ และความรู้สึก การจะ RESKILL

จึงไม่อาจทำเพียงเชิงกายภาพหรือการพัฒนาทางด้านร่างกาย แต่จะต้องพัฒนาเชิงจิตใจหรือการพัฒนาทางอารมณ์และจิตใจไปพร้อมกัน จะแยกสิ่งใดสิ่งหนึ่งออกจากกันไม่ได้ หากร่ายกายแข็งแรง แต่จิตใจอ่อนแอ การพัฒนาตนเองจะไม่มีความสุขแน่นอน

ลองคิดตามหลักธรรมทางพุทธ มีข้อหนึ่งเรียกว่า หลักภาวนา 4 เป็นหลักธรรมที่ส่งเสริมการพัฒนาตนเองของมนุษย์ 4 ด้าน ประกอบด้วย

1. กายภาวนา คือ การพัฒนาด้านร่างกาย (Physical Development)

2. ศีลภาวนา คือ การพัฒนาด้านสังคม (Social Development)

3. จิตภาวนา คือ การพัฒนาด้านอารมณ์ (Emotional Development) และ

4. ปัญญาภาวนา คือ การพัฒนาด้านความรู้ (Intellectual Development)

อย่างไรก็ตาม พอเราจะพูดถึงการประยุกต์หลักธรรมเพื่อปรับใช้ในชีวิตประจำวัน เราก็มักไม่คุ้นชิน ไม่สะดวกในการจดจำ ผมจึงขอเสนอให้นิยามเป็นคำง่าย ๆ คือ

1. กายภาวนา = การพัฒนาด้านร่างกาย = กาย = Standards of Training (S)

2. ศีลภาวนา = การพัฒนาด้านสังคม = สังคม = Legal Forces (L)

3. จิตภาวนา = การพัฒนาด้านอารมณ์ = อารมณ์ = Kindhearted (K) + Leadership (L)

4. ปัญญาภาวนา = การพัฒนาด้านความรู้ = ความรู้ = Intellectual Property (I)

ผมเชื่อว่าการพัฒนาแบบ RESKILL ที่กำลังพูดถึงในอย่างกว้างขวาง จะต้องเป็นส่วนผสมระหว่าง “ใจ+กาย” จึงจะสำเร็จ ร่างกายที่แข็งแรง ไม่เป็นโรคภัย ก็จะพร้อมต่อการทำงาน ซึ่งมนุษย์ต้องทำงานกับคนอื่น ๆ จึงต้องมีสังคม ต้องเคารพกฎของสังคมเพื่อให้อยู่ได้อย่างสบายใจ มีอารมณ์ที่พร้อมต่อการฝ่าฟันอุปสรรค

ฝึกฝนจะเกิดความชำนาญ พัฒนาเป็นความรู้ใหม่ ๆ จนเกิดมูลค่าทางเศรษฐกิจได้ ผมจึงคิดว่า RESKILL ที่เหมาะสมกับสังคมไทย ต้องมาจากสูตร RESKILL สูตรนี้

(Resilience + Economic Security + Standard of Training + Kindhearted Action + Intellectual Property + Legal Force + Leadership) = RESKILL

R มาจากคำว่า Resilience หมายถึง ความยืดหยุ่นและสามารถปรับตัวให้เข้ากับการพัฒนาอย่างเหมาะสมและทันเวลา จะต้องมีพร้อมต่อการเปลี่ยนแปลง มีความยืดหยุ่นและการปรับตัวให้เหมาะสมกับสถานการณ์

E มาจากคำว่า Economic Security หมายถึง สภาพการเงินส่วนบุคคลที่ได้รับจากการจ้างงาน เงินเดือน หรือสวัสดิการต่าง ๆ จากการทำงาน การมีรายได้สามารถสร้างความมั่นคงในการดำรงชีพตนเองและครอบครัว ไม่สร้างปัญหาและสร้างความขัดแย้งทางสังคม

S มาจากคำว่า Standards of Training หมายถึง การทำงาน การอบรม การประกอบอาชีพต้องศึกษา ฝึกฝนหรือผ่านมาตรฐานอาชีพ จึงสามารถทำงานได้อย่างถูกต้องและเชี่ยวชาญ

K มาจากคำว่า Kindhearted Action หมายถึง การทำงานต้องมีฐานรากจากจิตใจที่ดีและมีสันติธรรม มีเมตตาโอบอ้อมอารี มีจิตอาสา มีความปรารถนาดี ไม่ต้องการให้เกิดความขัดแย้งที่สร้างความรุนแรง มีความฉลาดทางอารมณ์ จึงจะสร้างความสัมพันธ์ระหว่างกายกับจิตใจเป็นหนึ่งเดียวกัน

I มาจากคำว่า Intellectual Property หมายถึง ทรัพย์สินทางปัญญาหรือการนำความรู้ ผ่านกระบวนการสั่งสมความรู้และความเชี่ยวชาญจนเกิดชิ้นงานจริง เกิดมูลค่าทางเศรษฐกิจไปในตัว ความรู้เฉพาะตัวบุคคลต้องสามารถสร้างเป็นทรัพย์สินทางปัญญาและเกิดมูลค่า

L ตัวแรกมาจากคำว่า Legal Forces หมายถึง การพัฒนาทักษะต้องเป็นการพัฒนาให้ถูกต้องตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง เช่น กฎหมายแรงงาน กฎหมายการคุ้มครองแรงงาน และกฎหมายค่าจ้างแรงงาน เป็นต้น เพื่อให้เป็นที่ยอมรับ เป็นธรรม รวมถึงการเคารพกฎหมายและระเบียบกติกาของสังคมประเพณี และการเคารพให้เกียรติผู้คนที่อยู่รอบข้าง

L ตัวที่สองมาจากคำว่า Leadership หมายถึง ภาวะผู้นำความขยัน ความรับผิดชอบ ความกระตือรือร้น เรื่องของภาวะผู้นำเป็นเรื่องที่ต้องฝึกอบรม ภาวะผู้นำต้องสอน ถ้าไม่สอนจะไม่เข้าใจว่าอะไรคือภาวะผู้นำเพื่อการพัฒนาทักษะของตนเอง

เมื่อท่านอ่านมาถึงตรงนี้ อาจยังไม่เข้าใจและมีคำถามมากมายเกิดขึ้นว่า ทำไมผมจึงคิดเห็นด้วยหลักการนี้ ผมเชื่อว่าสังคมไทยของเรานั้น แม้จะมีความแตกต่างแต่มีพื้นฐานทางพุทธเข้ามาผสมจนกลายเป็นส่วนหนึ่งที่มีอิทธิพลต่อสังคมโดยเราไม่รู้ตัว RESKILL ดูจะเป็นแนวทางของตะวันตก เป็นคำที่ทุกวงการกำลังพูดถึง คล้ายคลึงกับหลักการภาวนา 4

อันเป็นหลักพื้นฐานของการพัฒนาทักษะของมนุษย์ ส่งเสริมให้เกิดทักษะทั้งทางร่างกายและจิตใจ คำว่า RESKILL ในมุมมองของนี้วางหลักกว้าง ๆ ไว้ให้แต่ละท่านได้นำไปเป็นหลักและหาแนวทางย่อยที่เหมาะสมสำหรับองค์กรหรือตนเองได้ต่อไป