เมื่อมีคดีความเกิดขึ้น ผิดหรือถูกมักจะว่ากันไปตามขั้นตอนในชั้นศาล แต่มีคดีอยู่ประเภทหนึ่งที่มีรูปแบบที่ซับซ้อนมากกว่านั้น นั่นก็คือในเหตุการณ์ที่มีผู้เป็นลูกยื่นคำร้องขอฟ้อง 'บิดาหรือมารดาบังเกิดเกล้า' ของตนเอง ถึงศาลจะรับพิจารณาเอาไว้ได้ แต่นอกเหนือจากคำตัดสินว่าใครผิดใครถูกแล้ว คำถามที่มักเกิดขึ้นก็คือในคดีความรูปแบบนี้ เป็นบาปต่อบุคคลที่เป็น 'ลูก' หรือไม่?
พูดในเชิงกฎหมายและประวัติศาสตร์กฎหมายของไทย คดีดังกล่าวมีชื่อเรียกว่า 'คดีอุทลุม' หมายถึงคดีที่ลูกฟ้องพ่อหรือแม่ของตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นคดีอาญาหรือแพ่ง ซึ่งในบริบทของกฎหมายไทย ลูกจะไม่สามารถฟ้องบุพการีของตนโดยตรง แต่ต้องยื่นคำร้องผ่านอัยการเพื่อให้สั่งฟ้อง ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ป.พ.พ.) มาตรา 1562 บัญญัติเอาไว้
ที่มาของตัวบทกฎหมายนี้สืบมาจากกฎหมายตราสามดวงในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1 ที่ระบุไว้ว่าหากมีลูกคนไหนคิดฟ้องบิดามารดาหรือปู่ย่าตายายของตัวเอง ให้ศาลยกฟ้องและให้โทษ "ทวนมันด้วยลวดหนังโดยฉกัน" กับผู้ฟ้องร้องกลับด้วย ดังนั้นจึงพูดได้ว่าในมุมมองกฎหมายเองนั้น การฟ้องร้อง 'ผู้มีพระคุณ' อย่างพ่อแม่ทางสายเลือด เป็นเรื่องที่ผิดประเพณีและถูกมองว่าไม่ถูกไม่ควรสักเท่าไร
หากมองในทางธรรมแล้วนั้น คดีอุทลุมในความคิดเห็นของพระอาจารย์นวลจันทร์ กิตติปัญโญ แล้ว ท่านตอบคำถามที่ว่า "ถ้าพ่อแม่ทำสิ่งที่ไม่ถูกต้อง และเราอยากเรียกร้องความเป็นธรรม จะถือเป็นลูกอกตัญญูหรือบาปไหม" บนเว็บไซต์ Good Life Update ว่าคนเป็นลูกสามารถทำได้ เพราะตามหลักสิทธิมนุษยชน พ่อแม่ก็คือมนุษย์ที่ยังคงมีกิเลสอยู่
"ให้บอกท่านไปเลยว่า ลูกไม่ได้เกิดมาเพื่อที่จะสนองตัณหาของท่าน อย่าเห็นว่าหนูเป็นก้อนหินที่จะจับซ้ายจับขวาหรือจะเหวี่ยงอย่างไรก็ได้ และให้บอกต่อว่า อาจารย์บอกให้คุณพ่อคุณแม่เลี้ยงลูกด้วยความเคารพ ในฐานะที่เป็นมนุษย์คนหนึ่ง มีสิทธิมนุษยชน และสิทธิเสรีภาพโดยชอบธรรม จิตดวงดวงควรมีอิสรภาพตามสมควร"
เพราะฉะนั้นหากมีเหตุสมควรที่จำเป็นต้องเรียกร้องความธรรมให้กับตนเอง ในฐานะมนุษย์ ผู้เป็นลูกสามารถพิจารณาได้ว่าจะจัดการกับปัญหานี้อย่างไร และหากมีความจำเป็นต้องฟ้องร้องเพื่อดำเนินคดีทางกฎหมายกับพ่อแม่ทางสายเลือดจริง ๆ หากเป็นปัญหาที่เรื้อรังและเดินมาถึงทางตันแล้ว ก็สามารถยื่นเรื่องให้อัยการช่วงส่งฟ้องให้ได้ ไม่ถือว่าเป็นการกระทำบาป
แล้วคุณผู้อ่านล่ะ มีความคิดเห็นอย่างไรกับประเด็นนี้ แชร์ไอเดียมาได้ในช่องคอมเมนต์!
อ้างอิง
