การจากลาไม่ใช่เรื่องง่าย ไม่ใช่สิ่งที่พึงประสงค์ และถึงแม้จะเตรียมใจมานานขนาดไหน เมื่อวันนั้นมาถึงเราก็ต้องพ่ายแพ้ให้กับความรู้สึกเศร้าที่เกาะกินหัวใจและความคิดที่ว่าวันพรุ่งนี้จะไม่ได้เจอคน ๆ นี้อีกต่อไปแล้ว
แต่ในช่วงเวลาแห่งความเศร้าโศก หากมองในอีกมุมหนึ่งเราจะเห็นได้ว่าความสูญเสียที่เกิดขึ้นต่อหน้าก็คือบทเรียนเรื่องสัจธรรมครั้งสำคัญบทหนึ่ง เราได้เห็นธรรมะผ่านธรรมชาติของการเจ็บป่วยกับความตาย และหากตกตะกอนกับตัวเอง ความสูญเสียโดยแท้จริงแล้วก็สอนให้เราได้พึงระวังอะไรหลาย ๆ อย่างในชีวิตเช่นกัน และนี่คือ 5 อย่างใหญ่ ๆ ที่เราได้เรียนรู้จากการสูญเสียบุคคลผู้เป็นที่รักครั้งล่าสุดที่เพิ่งผ่านมา
1 ความตายคือสิ่งที่ใครก็เลี่ยงไม่ได้ ไม่ว่าจะรวยหรือจน ดีหรือชั่ว ไม่มีใครที่สามารถต่อรองกับความตายได้เมื่อมันมาถึง ไม่ว่าคุณจะมีทรัพย์สมบัติมากเท่าไร เงินทองก็ไม่สามารถซื้อความเป็นอมตะได้ เพราะฉะนั้นในเมื่อเราปฏิเสธความตายไม่ได้ สิ่งที่ทำได้ดีที่สุดก็คือการใช้ชีวิตให้คุ้มค่า ครองตนเองอยู่บนความไม่ประมาท และยอมรับความตายอย่างเป็นธรรมชาติ
2 สุขภาพดีคือสมบัติที่ล้ำค่า ในช่วงหนุ่มสาว หลาย ๆ คนอาจไม่ได้ระวังและตระหนักถึงความสำคัญของการมีสุขภาพที่ดี แต่ในเวลาที่ได้เห็นอาการป่วยขั้นเรื้อรังและรุนแรง มันทำให้เรานึกได้ว่าสุขภาพร่างกายและจิตใจที่ดีคือสมบัติล้ำค่าและลาภอันประเสริฐที่เราควรรักษามันเอาไว้
3 อย่าใช้ชีวิตกับคำว่า "เดี๋ยว" การเห็นความตายบอกเราอยู่เป็นนัย ๆ ว่าชีวิตไม่แน่นอน อะไรก็สามารถเกิดได้ในทันทีไม่ว่าจะเป็นวันนี้หรือพรุ่งนี้ และด้วยเหตุนี้ เราจงอย่าใช้คำว่า "เดี๋ยว" ในการดำเนินชีวิต อย่าผัดวันประกันพรุ่ง หากรู้สึกพร้อมจะลงมือทำอะไรสักอย่าง อย่ารีรอให้รีบเริ่มต้น เพราะวันหนึ่งมันอาจจะสายเกินไปก็ได้
4 อยู่เพื่อให้เป็นที่รัก จากให้เป็นที่คิดถึง เมื่อจากกัน สิ่งที่คงเหลืออยู่นอกจากกระดูกและรูปภาพก็คือความทรงจำเกี่ยวกับบุคคล ๆ นั้น เพราะฉะนั้นจงอยู่ให้เป็นที่รักของผู้คน อย่าสร้างศัตรู หากโกรธก็หายโกรธให้ไว อย่าผูกความคิดแค้นใจ ในเวลาที่ร่างของเราจากไปจะได้ทิ้งเรื่องราวดี ๆ ให้เป็นที่จดจำของคนรุ่นหลัง
5 รักษาสิ่งที่ยังคงเหลือให้ดียิ่งขึ้น เหมือนเวลาที่เราทำของสำคัญชิ้นใดชิ้นหนึ่งหายไป เราจะระมัดระวังกับชิ้นอื่น ๆ ที่ยังคงอยู่ให้มากขึ้น การสูญเสียบุคคลผู้เป็นที่รักก็เช่นกัน มันทำให้เราให้ค่าและความหมายของการมีอยู่ของคนรอบ ๆ กาย เป็นสิ่งที่คอยกระตุกว่าในเวลาที่เหลืออยู่ เราดูแลเขาดีมากพอหรือยัง เราใช้เวลากับเขาให้ดีที่สุดแล้วหรือเปล่า ทำให้เราไม่เพิกเฉยกับโอกาสที่มีและทำให้เห็นคุณค่าของชีวิตแบบรอบด้านมากยิ่งขึ้น
