ทวีปแอฟริกากำลังแยกจากกัน สร้างมหาสมุทรแห่งใหม่
ทวีปแอฟริกากำลังแยกตัวออกจากกันอย่างช้า ๆ นักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ว่ากำลังเกิดมหาสมุทรใหม่ในอีก 5 ถึง 10 ล้านปี และจะทำให้ในอนาคตประเทศเช่น เอธิโอเปีย เคนยา คองโก หรือยูกันดา ในแถบแอฟริกาตะวันออกกลายเป็นเกาะแยกโดดเดี่ยว
กระบวนการทางธรณีวิทยานี้เกิดขึ้นตามทฤษฎีแผ่นเปลือกโลกเคลื่อนที่ หรือ plate tectonics (หากมีโอกาสเราจะมาพูดถึงทฤษฏีนี้อย่างละเอียดกันอีกครั้ง) หลักฐานที่ชัดเจนที่สุดคือรอยแตกยาวราว 56 กิโลเมตรในทะเลทรายเอธิโอเปีย และการวัดโดยดาวเทียม ทำให้นักวิธรณีวิทยาเข้าใจถึงกระบวนการนี้ได้ดียิ่งขึ้น
“ที่นี่เป็นที่เดียวในโลกที่คุณสามารถศึกษาว่ารอยแยกของทวีปกลายเป็นรอยแยกในมหาสมุทรได้อย่างไร ” Christopher Moore จากมหาวิทยาลัยลีดส์ในสหราชอาณาจักร ที่ใช้ดาวเทียมติดตามการแตกตัวของทวีปแอฟริกากล่าว เนื่องจากรอยแยกส่วนใหญ่จะอยู่ใต้ทะเลลึก ทำให้ยากต่อการศึกษา
แม้รอยแยกในรูปบนถนนอาจสร้างความน่าตกใจได้และไม่ใช่รอยแยกเดียวกัน แต่นักวิทยาศาสตร์ระบุว่า อันที่จริงแล้วแผ่นเปลือกโลกอาหรับ(ที่อยู่ด้านบนแอฟริกา) กำลังเคลื่อนตัวออกจากแอฟริกามานานเรื่อย ๆ ตั้งแต่ 30 ล้านปีที่แล้ว และมันทำให้เกิดทะเลแดงระหว่างแผ่นดินทั้ง 2 ซึ่งในตอนนี้แผ่นเปลือกโลกของแอฟริกากำลังเคลื่อนต่อไป
รอยแยกที่เห็นจึงเป็นผลทางอ้อม (แต่ก็ชัดเจน) ของการเคลื่อนไหวที่เกิดขึ้นภายใต้แผ่นเปลือกโลกแอฟริกา นักวิจัยคาดว่าจะใช้เวลาประมาณ 5 ถึง 10 ล้านปีในการแยกตัว เมื่อมันแยกออก พื้นด้านล่างจะค่อย ๆ กลายเป็นพื้นลึกระดับใต้ทะเล จากนั้นน้ำก็ค่อย ๆ ท่วมเข้ามา ท้ายที่สุดมันจะกลายเป็นทะเลหรือมหาสมุทรแห่งใหม่
"ด้วยการวัด GPS คุณสามารถวัดอัตราการเคลื่อนที่ได้ไม่กี่มิลลิเมตรต่อปี” Ken Macdonald นักธรณีฟิสิกส์ทางทะเลจากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียกล่าว และข้อมูลเหล่านี้จะช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจว่าเกิดอะไรขึ้น
พวกเขาคิดว่าหินร้อนหลอมเหลวใต้ดินในชั้นเนื้อโลกน่าจะเป็นตัวขับเคลื่อน นึกภาพง่าย ๆ ว่ามันคือลาวาที่ภูเขาไฟพ่นออกมา (แม้อันที่จริงแล้วหินหลอมเหลวจะมีความหนืดกว่านั้น) เมื่อเวลาผ่านไป เหตุการณ์แตกแยกนี้จะเปลี่ยนแปลงรูปร่างของทวีปแอฟริกา
แม้แผ่นเปลือกโลกแต่ละแผ่นจะเคลื่อนที่ด้วยความเร็วแตกต่างกัน แต่บางครั้งมันก็อาจเร่งความเร็วขึ้นได้จากพลวัตรบางอย่างใต้โลก และในการแยกตัวของทวีแอฟริกานี้ พวกเขาประเมินไว้ว่าอยู่ที่ 0.2 นิ้วต่อปี หากเรามีชีวิตอยู่นานพอ เราจะได้เห็นผลลัพธ์ของสิ่งมหัศจรรย์นี้
ยังไงก็ตามมันจะถูกบันทึกไว้ในหนังสือธรณีวิทยาเล่มใหญ่ของโลกใบนี้ที่ไม่เคยหยุดเคลื่อนไหวแน่นอน และเราหวังว่ามนุษยชาติจะอยู่รอดไปอีก 5 ถึง 10 ล้านปีเพื่อศึกษามหาสมุทรแห่งใหม่ที่กำลังเกิดขึ้น
การแยกตัวนี้มีการศึกษาตั้งแต่ปี 2018
ที่มา
IFLSCIENCE : Africa Is Splitting Into Two Continents And May Open A Vast New Ocean
NBC News : The African continent is very slowly peeling apart. Scientists say a new ocean is being born.
The Conversation : Africa is splitting in two
Photo : Forbes/