อีกาแยกรูปทรงเรขาคณิต ที่แตกต่างกันออกได้

‘มนุษย์ไม่ได้ผูกขาความรู้ทางด้านเรขาคณิต’ เมื่องานวิจัยใหม่พบว่า ‘อีกา’ สามารถระบุความแตกต่างของรูปทรงได้ว่าสีเหลี่ยวจตุรัสนั้นไม่เหมือนกับสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน

“มนุษย์อย่างเรา อาศัยความเข้าใจเชิงรูปแบบและสัญลักษณ์ที่ไม่เหมือนใคร ทำให้เข้าใจเรขาคณิตไปสู่อีกระดับหนึ่ง” Andreas Nieder นักสรีรวิทยาสัตว์ จากมหาวิทยาลัย Tübingen ในเยอรมนี กล่าว “แต่ดูเหมือนว่ารากฐานของเรขาคณิตที่มองเห็นด้วยสายตานั้น จะหยั่งรากลึกลงในวิวัฒนาการ”

มนุษย์นั้นคิดมาตลอดว่าเราเป็นสายพันธุ์เดียวที่มองเห็นรูปร่างของรูปทรงต่าง ๆ เช่น ความยาวแต่ละด้าน เส้นขนาน มุมฉาก และความสมมาตรในสิ่งของวัตถุรอบตัว ทำให้เราแยกแยะได้ว่ากล่องกระจก 8 เหลี่ยมนั้นต่างจากกล่องกระจก 6 เหลี่ยมในแบบใดบ้าง และดวงจันทร์เต็มดวงก็ไม่เหมือนพระจันทร์เสี้ยว

ทว่างานวิจัยใหม่ที่เผยแพร่บนวารสาร Science Advances ได้เผยให้เห็นว่าความน่าภูมิใจนี้อาจแพร่กระจายไปทั่วต้นไม้แห่งชีวิต Nieder และเพื่อนร่วมงานได้ศึกษาอีกา 2 ตัว (Corvus corone) ที่มีอายุ 11 และ 10 ปีตามลำดับ ซึ่งพบว่าพวกมันเก่งในการแยกแยะรูปทรงที่ไม่เหมือนกันมาก

“อีกาแสดงให้เห็นถึงการจดจำคุณสมบัติทางเรขาคณิตโดยสัญชาตญาณและการรับรู้อย่างเคร่งครัด” Giorgio Vallortigara นักประสาทวิทยาจากมหาวิทยาลัยเทรนโตในอิตาลี ซึ่งไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับงานวิจัยนี้ กล่าว

วิธีก็คือ อีกาสองตัวจะได้เข้ามาอยู่ในห้องปฏิบัติการณ์เพื่อดูหน้าจอดิจิทัล ซึ่งจะคอยแสดงรูปทรง 6 แบบ โดยพวกมันจะถูกฝึกให้จิกรูปร่างที่แปลกไปจากรูปร่างอื่น ๆ และเมื่อใดก็ตามที่อีกาเลือกได้ถูกต้อง นักวิจัยจะให้รางวัลพวกมันด้วยของว่างแสนอร่อย

ในตอนแรกของการทดลอง ทีมวิจัยได้แสดงรูปทรงที่ผิดปกติให้เห็นอย่างชัดเจนเช่น ดอกไม้ท่ามกลางพระจันทร์เสี้ยว 5 ดวง และเมื่อพวกมันเริ่มคุ้นเคยกับงานที่ทำแล้ว พวกเขาก็ยกระดับความยากขึ้นด้วยการแสดงรูปสี่เหลี่ยมจตุรัส รูปสีเหลี่ยมด้านขนาน และรูปทรงสีเหลี่ยมด้านผิดปกติอื่น ๆ ให้อีกาเห็น

แม้จะดูยากขึ้น แต่อีกาก็ยังคงแยกแยะความแตกต่างได้ดี พวกมันจิกรูปทรงที่ผิดปกติต่อไปอย่างถูกต้องแม้นักวิทยาศาสตร์จะหยุดให้ขนมกับพวกมันไปแล้วก็ตาม ทั้งนี้ทีมวิจัยก็ยังไม่ทราบแน่ชัดว่าทำไมอีกาถึงมีความสามารถนี้ อาจเป็นไปได้ว่าช่วยให้พวกมันหาอาหารหรือระบุตัวตนของอีกาตัวอื่นได้ชัดเจนขึ้น

“อีกาใช้ (ความสม่ำเสมอเชิงพื้นที่) เช่นเพื่อการวางแนวและการนำทางในสภาพแวดล้อมที่ใหญ่กว่า และด้วยการทำเช่นนี้ จึงมีข้อได้เปรียบในการเอาตัวรอด” Nieder อธิบาย

“สัญชาตญาณพื้นฐานในอีกา หรือการเข้าใจคุณสมบัติทางเรขาคณิตในรูปทรง 2 มิติ แสดงให้เห็นว่าความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับขนาดและเรขาคณิตนั้นมีรากฐานมาจากวิวัฒนาการทางชีววิทยา”

ตัวอย่างเหล่านี้และตัวอย่างอื่น ๆ เกี่ยวกับความฉลาดของสัตว์กำลังค่อย ๆ ทำลายความคิดที่ยึดถือกันมายาวนานว่ามนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตสายพันธุ์เดียวที่มีความสามารถในการรับรู้ในระดับสูง

“มนุษย์ไม่ได้ผูกขาดทักษะเช่น การคิดเชิงตัวเลข การแยกส่วน การผลิตเครื่องมือ และการวางแผนล่วงหน้า ไม่มีใครควรแปลกใจที่อีกาเป็นสัตว์ที่ ‘ฉลาด’” Heather Williams นักชีววิทยาจากวิลเลียมส์คอลเลจ กล่าว

ที่มา

https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.adt3718

https://phys.org/…/2025-04-crows-geometric-regularity.html

https://www.smithsonianmag.com/…/crows-may-grasp-basic…/

https://www.sciencealert.com/crows-are-so-smart-they-can…

Photo: Schmidbauer et al. / Science Advances, 2025