โปรดอัพเดตเบราว์เซอร์

เบราว์เซอร์ที่คุณใช้เป็นเวอร์ชันเก่าซึ่งไม่สามารถใช้บริการของเราได้ เราขอแนะนำให้อัพเดตเบราว์เซอร์เพื่อการใช้งานที่ดีที่สุด

ไลฟ์สไตล์

มาทำความรู้จัก เบื้องหลังของอารมณ์ - newness

LINE TODAY SHOWCASE

เผยแพร่ 19 มิ.ย. 2565 เวลา 11.46 น. • newness

อารมณ์คืออะไร มาจากไหนกัน

เรามักจะเข้าใจกันไปว่า ความคิดและความรู้สึก

คือ 2 ส่วนที่แยกจากกันโดยสิ้นเชิง

เนื่องจากความคิดออกมาจากสมอง

และความรู้สึกมาจากหัวใจ

แต่ในความเป็นจริงแล้ว ในทางจิตวิทยา

ทั้งสองสิ่งนั้นแทบจะแยกออกจากกันได้ยาก

เสมือน 2 ด้านของเหรียญแห่งอารมณ์

ความคิดทำให้เกิดความรู้สึก

และปลดปล่อยอารมณ์เหล่านั้นออกมาในที่สุด

นักจิตวิทยาพบว่า อารมณ์เป็นมากกว่าความรู้สึกที่เกิดขึ้น

แต่เป็นรูปแบบของความคิดที่สลับซับซ้อน

ซึ่งประกอบไปด้วย 3 ส่วนพื้นฐานดังนี้

1. ส่วนโครงร่าง : การกระตุ้นการทำงานของระบบประสาทส่วนกลาง

และส่งผลไปยังร่างกาย เช่น เมื่อคุณรู้สึกตัวสั่นด้วยความหวาดกลัว

เมื่อต้องเผชิญหน้ากับโจรชิงทรัพย์

2. ส่วนการเรียนรู้ : ความรู้สึกของอารมณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นภายในแต่ละบุคคล

และเราเรียกความรู้สึกเหล่านั้นว่า ความกลัว ความโกรธ

ความสนุกสนาน เป็นต้น รวมกับการที่เราตัดสินสิ่งต่างๆ

ในชีวิตด้วยประสบการณ์ส่วนตัว 2 ปัจจัยนี้จะร่วมกันทำให้เกิด

ปฏิกิริยาทางอารมณ์ขึ้น

3. ส่วนพฤติกรรม : เปรียบเสมือนด้านที่ 3 ของเหรียญแห่งอารมณ์

ที่อ้างอิงไว้ข้างต้น เป็นการแสดงออกของอารมณ์ผ่านทางพฤติกรรม

เช่น เราจะถอยห่างหรือเดินหนีออกจากอะไรก็ตามที่ทำให้เราเกิดความกลัว

ความคิดคือต้นตอของอารมณ์

ความคิดที่ไหลผ่านสมองของเราทั้งหมด

แสดงออกมาเป็นเสียงพูดภายในที่เราบอกกับตัวเอง

เสียงภายในนี้ก็คืออารมณ์ที่เราตอบสนองต่อสิ่งต่างๆ รอบตัว

ความคิดแง่ลบ คือคราบของความผิดหวังจากสถานการณ์ในชีวิต

เมื่อเราเชื่อว่า เราได้รับการปฎิบัติอย่างไม่เป็นธรรม

เราจะคิดถึงสิ่งต่างๆ ที่ทำให้ความโกรธปะทุออกมา

หรือเมื่อเราต้องเจอกับสิ่งที่เชื่อว่าจะเป็นภัยคุกคาม

ทั้งจากสิ่งที่มองเห็น เช่น สัตว์ร้าย

และมองไม่เห็น เช่น แนวโน้มว่าจะถูกปฏิเสธ

เราก็จะคิดไปถึงปัจจัยที่ทำให้เรารู้สึกหวาดกลัว

นักจิตวิทยา Albert Ellis ได้เสนอแนวคิด ABC model

ซึ่งเขียนออกมาให้เห็นภาพได้ดังนี้

A (activating event) -------> B (beliefs) --------> C (consequences)

โดย A คือเหตุการณ์ คำพูด หรืออะไรก็ได้ที่เกิดขึ้น ซึ่งเป็น negative event

(เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่ไม่อยากให้เกิดกับชีวิตเรา) ซึ่งทำให้เกิดผลที่ตามมา

คืออารมณ์ C แต่ A ไม่ได้เป็นต้นตอของ C โดยตรงหรอก

B ต่างหาก ที่ทำให้ C เกิดขึ้นมาอย่างเต็มๆ นักจิตบำบัดเรียก B ว่า

cognitive distortion (ทัศนคติที่บิดเบือน) ซึ่งทำให้เกิดความทุกข์

ตัวอย่าง cognitive distortion (B)

เมื่อมีเหตุร้ายเกิดขึ้นกับคุณ (A) เช่น ทำธุรกิจผิดพลาดขาดทุน

คุณจะรู้สึกผิดหวัง เสียใจ อับอาย และหวาดกลัว (C)

เพราะกระบวนการความคิดของเรา (B)

จะตัดสินและบอกกับเราว่า เราไม่ดี ไม่เก่ง

ทำอะไรก็ล้มเหลวไปหมด ซึ่งนั่นทำให้คุณเกิดอารมณ์ต่างๆ

ที่เป็นอารมณ์เชิงลบ

ไม่ใช่สถานการณ์ที่เกิดขึ้นหรอกที่ทำให้คุณรู้สึกแย่

แต่เป็นคำพูดที่คุณบอกตัวเองต่างหาก

สิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตเรา

มีเพียง 2 เรื่อง คือเรื่องที่เราควบคุมได้ และควบคุมไม่ได้

เราจึงควรหมั่นฝึกฝน ควบคุมในสิ่งที่ทำได้

คือการปรับทัศนคติ ความเชื่อ และความคิด ในการมองสิ่งรอบตัว

ค้นหาต้นตอแห่งอารมณ์ (ที่ทำให้ทุกข์)

และฝึกแทนที่ความคิดเชิงลบด้วยทัศนคติใหม่ๆ

ปล่อยวางในสิ่งที่เราควบคุมไม่ได้

ชีวิตมันก็คงจะง่าย และมีสีสันที่สดใสขึ้น

--------------------------------------------------------

เรียบเรียงจาก

The ABCs of emotions.

Jeffrey S. Nevid, Ph.D., ABPP

0 0
reaction icon 0
reaction icon 0
reaction icon 0
reaction icon 0
reaction icon 0
reaction icon 0