เร็ว ๆ นี้มีดราม่าตำหนิคุณครูภาษาอังกฤษชั้นประถมปลาย จากการสอนออนไลน์และผ่านโทรทัศน์โดยส่วนกลาง หัวข้อที่พูดถึงกันมาก คือไวยากรณ์และการออกอักขระ ที่ผิดอย่างร้ายแรง

ทว่า

ในหลาย ๆ หัวข้อที่ถกเถียงกัน มีประโยคหนึ่งที่กลายเป็นดราม่า เพราะฝ่ายหนึ่งก่นด่าว่าครูผิดพูดออกมาได้อย่างไร ขณะอีกฝ่ายให้ความรู้เพิ่มว่า แท้จริงแล้วประโยคนี้สามารถใช้ได้ เพียงไม่เป็นที่นิยมใช้ สองฝ่ายต่างถกเถียงกันไปต่าง ๆ นานา

เรื่องนี้กลายเป็นหัวข้อน่าสนใจมาก ๆ และหากมองข้ามเรื่องดราม่า นี่จะกลายเป็นโอกาสที่ทำให้เราได้ทบทวนภาษากันอย่างจริงจังเลยค่ะ

เราไปทบทวนภาษาพร้อม ๆ กันนะคะ กับประโยคสุดฮิตในนาทีนี้

Have you breakfast ?

“แฮฟ ยู เบรคฟาส”

ในช่วงเริ่มชั้นเรียน คุณครูถามเด็ก ๆ ว่า “แฮฟ ยู เบรคฟาส” ซึ่งเป็นประโยคคำถาม และอาจเขียนเป็นภาษาอังกฤษได้ 2 แบบ ได้แก่

Have you breakfast ?

Have you breakfasted ?

เพื่อความเข้าใจ เราจะปรับกลับมาเป็นประโยคบอกเล่าก่อน ซึ่งก็เขียนได้ 2 แบบ แต่มีความหมายแตกต่างกัน 3 อย่าง ได้แก่

You have breakfast.  คุณ “กิน” อาหารเช้า

You have breakfast. คุณ “มี” อาหารเช้า (เช่นว่า พกอาหารเช้ามาด้วย)

You have breakfasted. คุณ “ได้รับประทานอาหารเช้า” ไปแล้ว

จะเห็นได้ว่า have ทำหน้าที่แตกต่างกันในแต่ละประโยค ประโยคที่แปลว่า “กิน” have เป็นกริยาที่ออกอาการทำ ทำออกมาเป็นรูปเป็นร่างจริง ๆ คือกินก็กิน เช่นเดียวกับวิ่งก็วิ่ง นอนก็นอน 

ในขณะประโยคที่สอง have แปลว่า “มี” ซึ่งกริยาเช่นนี้ ไม่ได้ออกอาการทำ แต่บอกสภาพว่าฉันมีอะไร เช่นเดียวกับฉันสวยมั้ย ฉันเป็นใครในที่นี้ สิ่งนี้เรียกว่า Dynamic และ Static Verb ตามลำดับ

ในขณะที่ประโยคสุดท้าย กริยาที่แท้จริงคือ breakfasted ซึ่งแปลว่า “รับประทานอาหารเช้า” ถือเป็นคำเก่าแต่เก๋ ยังใช้อยู่ในหมู่ผู้ดีมีสกุลในปัจจุบัน ส่วน have ทำหน้าที่เป็นเพียงกริยาช่วยเท่านั้น ช่วยทำให้มันเป็นประโยคที่ได้จบไปแล้ว (Present Perfect Tense)

ไม่ต้องตกใจค่ะ เราไม่ได้มาสอนไวยากรณ์ แต่อยากจะเล่าถึงความซับซ้อนของภาษาอังกฤษ ที่ชวนงุนงงสงสัย

โดยสรุป have ไม่ใช่กริยาทั่วไป แต่เป็นกริยาที่มีการใช้ได้หลายแบบ หลายจุด และพิเศษสุดตรงที่ทำหน้าที่เป็นกริยาหลายชนิดคาบเกี่ยวกัน

ไวยากรณ์ภาษาอังกฤษในปัจจุบัน กำหนดให้เมื่อต้องการแต่งประโยคคำถาม เราสามารถนำกริยาบอกสภาพและกริยาช่วย ย้ายมาวางไว้ด้านหน้าประโยคได้ แต่ไม่สามารถทำเช่นนี้กับกริยาออกอาการได้

นั่นแปลว่า

Have you breakfast (หรือ breakfasted) ? 

จะถูกต้องเมื่อแปลว่า คุณ “มี” ข้าวเช้าไหม หรือคุณ “รับประทานอาหารเช้า” ไปแล้วหรือยัง ซึ่งตรงกับประโยคที่ 2 และ 3 นั่นเอง

แต่จากบริบท คุณครูน่าจะหมายถึง Have you breakfast ? ที่แปลว่า คุณ “กิน” อาหารเช้าไปแล้วหรือยังมากกว่า ซึ่งกรณีนี้ควรจะผิดตามหลักนิยมปัจจุบันค่ะ

ทว่า

กูรูภาษาหลายท่านยังยืนยันว่าถูกต้อง และเมื่อลองสืบค้นเพิ่มเติม เราจะพบว่านี่เป็นปัญหาของคนทั้งโลกด้วยเช่นกัน !!!

ประมาณ 2 ปีก่อน เคยมีการถกเถียงอย่างกว้างขวางในหลายเว็บไซต์ ว่า Had you lunch? (กินอาหารเที่ยงหรือยัง) Have you dinner? (กินอาหารเย็นหรือยัง) ถูกต้องหรือไม่กันแน่ (แต่ไม่ยักมี breakfast)

คำตอบค่อนข้างแตกต่างจากในไทยค่ะ

หลายเว็บไซต์มีนักภาษาศาสตร์ที่ยืนยันตัวตนมาตอบข้อซักถามให้ ปรากฏว่า Have you dinner ? นั้นถูกต้องตามหลักไวยากรณ์ค่ะ

เพียงแต่ว่านี่เป็นรูปแบบภาษาอังกฤษ ที่ได้รับอิทธิพลจากรากภาษาแถบเยอรมันปัจจุบัน ทำให้ Have you breakfast ? ที่แปลว่าคุณกินอาหารเช้าหรือยัง ถูกต้องตามหลักไวยากรณ์กระทั่งก่อน 1950s โดยประมาณ

แต่หลายท่านก็บอกว่า มันก็ยังไม่ถือว่าผิดนะคะ เพียงแต่ไม่ควรสอนให้ใช้อีกต่อไปแล้วนั่นเอง

แล้วถ้าอยากถามว่า “กินอาหารเช้ามาหรือยัง” อย่างถูกต้อง เราควรถามอย่างไร

หากลองเสิร์ชหาในอินเทอร์เน็ตประเทศไทยวันนี้ ซึ่งยังมีดราม่าเรื่องนี้ประปราย เราจะพบสองประโยคที่คนนิยมใช้กันค่ะ ได้แก่

Did you have breakfast ?

Have you had breakfast ?

ซึ่งต่างก็แปลว่า “คุณกินอาหารเช้าไปแล้วหรือยัง” ทั้งคู่

อย่างไรก็ตาม ภาษาอังกฤษต่างจากภาษาไทยมาก เพราะการเรียงประโยค มีนัยยะถึงเวลาและลักษณะการกระทำว่าเป็นเช่นไร

Did you have breakfast ? เป็นการเรียงประโยคและใช้คำช่วยแบบสิ่งที่เกิดในอดีต (Past Tense) นั่นคือคนถาม ต้องถามในเวลาที่เลยอาหารเช้าไปแล้ว แต่จะสายมากหรือบ่ายคล้อยอันนี้บอกไม่ได้ 

ในขณะที่ Have you had breakfast ? เป็นการเรียงประโยคและใช้คำแบบสิ่งที่เพิ่งเกิดและจบไป (Present Perfect Tense) ดังนั้นคนถามต้องถามช่วยสาย หรือเพิ่งผ่านเวลาอาหารเช้าไปไม่นานนั่นเอง

นั่นคือถ้าเราเกิดเจอหน้าเพื่อนตอนบ่าย แล้วอยากถามว่ากินข้าวเช้าหรือยัง เราต้องถามว่า Did you have breakfast ? (ถามเรื่องในอดีต) หรือ Had you had breakfast? (คล้าย Have you had… แต่ผัน have เป็น had บ่งว่าเกิดในอดีต) เพราะเวลาที่สมควรเกิดการกินอาหารเช้า ได้ผ่านไปแล้วนั่นเองค่ะ 

แต่หากถามอาหารกลางวัน ก็ต้องถามว่า Have you had lunch ? เพราะนี่คือตอนเที่ยงวันนั่นเอง

ทั้งนี้อีกประโยคที่คนนิยมตอบกันในอินเทอร์เน็ต แต่ผิด ได้แก่ Do you have breakfast ? เพราะนี่คือประโยคแบบสิ่งที่เกิดขึ้นเป็นประจำ (Present Tense) ทำให้ประโยคแปลว่า คุณกินข้าวเช้า (เป็นประจำ) ไหม ซึ่งผิดไปจากความหมายที่ต้องการสื่อ

เรียกได้ว่าซับซ้อนซ่อนเงื่อนจริง ๆ ค่ะ

แต่ก่อนจะจบบทความไป มีประโยคต้องสงสัยที่เห็นหลายคนถามกันในดราม่า

Have you finished your breakfast ?

Did you finish your breakfast ?

แตกต่างจากการถามปกติอย่างไร

จุดสำคัญที่สุดคือ finish ซึ่งแปลว่า เสร็จ จบ เพราะงั้นเขาไม่ได้ถามว่าเรากินข้าวเช้าหรือยัง แต่ “รู้อยู่แล้วว่าเราเริ่มกินไปแล้ว” แต่ไม่รู้ว่าเสร็จหรือยัง

สองประโยคต่างกันเล็กน้อยตรงที่ Have you finished your breakfast ? ออกจะปกติ ไปจนถึงตกใจเล็กน้อย เช่น เราเห็นเพื่อนกินข้าวแกงอยู่โรงอาหาร ครู่เดียวเจอหน้าห้องน้ำ เลยถามว่ากินเสร็จแล้วเหรอ หรือมาเข้าห้องน้ำเฉย ๆ แล้วไปกินต่อ

ส่วน Did you finish your breakfast ? ออกแนวตกใจมาก ถามย้ำว่าเสร็จแล้วจริง ๆ เหรอเนี่ย เช่น เราเห็นเพื่อนซื้อของกินเยอะมากประหนึ่งมาปาร์ตี้ แต่แวบเดียวของหายหมด เลยตกใจว่านี่เธอกินหมดแล้วจริง ๆ เหรอเนี่ย เยอะไปมั้ย !

โดยสรุป ภาษาเป็นเรื่องที่ง่ายแต่ซับซ้อน มีกฏเกณฑ์แต่ก็มีการพัฒนาตามระยะเวลาที่ผ่านไป วันนี้ถูกพรุ่งนี้อาจผิด ที่คิดว่าผิดแท้จริงอาจถูกก็เป็นได้ อย่าว่าแต่ภาษาอังกฤษ ขนาดภาษาไทยเมื่อใช้อย่างจริงจังยังนับว่ายากเลย

ส่วนตัวเราคิดว่าคุณครูมีจุดต้องพัฒนาหลายจุด แต่ก็ดูทุ่มเทและรักการสอนมาก เป็นคนที่พวกเราควรชี้จุดบกพร่อง แต่ไม่ควรไปล้อเลียน

ที่ควรตำหนิอย่างจริงจัง คงเป็นกระทรวงมากกว่า ที่ปล่อยเนื้อหาออกมาโดยไม่มีระบบทบทวนได้อย่างไร การเรียนออนไลน์หรือผ่านโทรทัศน์ โดยมีเนื้อหาจากส่วนกลาง แม้เป็นข้อจำกัด แต่ก็เป็นโอกาสพัฒนาเช่นกัน

เราควรใช้โอกาสนี้ มากกว่าปัดให้ผ่าน ๆ ไป 

อ้างอิง

- painintheenglish

- Quora (searched term: had/have you dinner, had/have you lunch, had/have you breakfast)

ติดตามบทความใหม่ ๆ จากเพจวันนี้ชั้นติ่งอะไรได้ทุกวันอังคารที่ 2 และ 4 ของทุกเดือน บน LINE TODAY และหากสามารถอ่านบทความอื่น ๆ ได้ที่เพจวันนี้ชั้นติ่งอะไร