ตั้งแต่เกิดสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด 19 จนตอนนี้ผ่านมาหลายเดือนแล้ว ดูเหมือนว่าคนไทยเราจะเอาอยู่ แม้ว่าสถานการณ์ทั่วโลกยังคงมีการแพร่ระบาดอย่างไม่หยุดยั้ง ด้วยความมีน้ำใจร่วมด้วยช่วยกันที่เราจะเห็นเสมอมาทุกครั้งที่มีวิกฤตเกิดขึ้น ผลกระทบทางด้านร่างกายน้อยลงอย่างชัดเจนจากตัวเลขผู้ติดเชื้อ
แต่ผลกระทบทางด้านจิตใจยังคงเป็นสิ่งที่เรายังคงต้องติดตามกันต่อไป
สิ่งหนึ่งที่หมอสังเกตได้คือคนมาขอรับคำปรึกษาเรื่องปัญหาการนอนไม่หลับมากขึ้น จนเมื่ออาทิตย์ก่อนได้ลองตั้งคำถามกับสมาชิกเพจ หมอเอิ้นพิยะดา Unlocking Happiness ด้วยคำถามว่า"ใครมีปัญหาการนอนบ้าง? และมีปัญหาอย่างไร?" ปรากฏว่ามีคนคอมเมนต์ปัญหาการนอนมามากมายหลายร้อย จนหมอตอบไม่ไหวเลยทีเดียว
เลยทำให้มีความตั้งใจ อยากเขียนความรู้เรื่องการนอนให้ทุกคนได้อ่าน จะได้เป็นแนวทางในการที่เราจะนำไปปรับใช้หรือหาช่องทางในการดูแลรักษาต่อไป
ปัญหาในเรื่องการนอนนั้นค่อนข้างหลากหลาย แต่พอจะจัดกลุ่มลักษณะการนอนที่เริ่มผิดปกติได้เป็น 3 ลักษณะ
- 1.อยากนอนแต่นอนหลับยาก
- 2.นอนหลับแล้วเหมือนไม่ได้นอน ฝันมาก รู้สึกตัวง่ายและเมื่อรู้สึกตัวแล้วกลับไปหลับต่อยาก
- 3.หลับได้แต่ตื่นเร็ว แม้อยากนอนต่อแต่นอนไม่หลับ
สัญญาณที่บอกว่าการนอนเริ่มผิดปกตินั้น มักกระทบการนอนทั้งในเชิงคุณภาพ คือ ช่วงหลับได้ก็หลับไม่สนิท และเชิงปริมาณ คือเวลานอนได้น้อยกว่าที่ร่างกายต้องการ
แต่ถึงเราจะเคยมีปัญหาการนอนผิดปกติที่ว่ามาก็ไม่ได้หมายความว่า เราจะเป็นโรคนอนไม่หลับเสมอไป เพราะเราทุกคนสามารถเจอสถานการณ์ที่การนอนมีปัญหาได้ หากมีสาเหตุบางอย่างมากระตุ้นและหากเรารู้สิ่งที่กระตุ้นการปรับที่สาเหตุก็จะทำให้การนอนของเรากลับมาปกติได้
10 สาเหตุที่อาจทำให้เรากลายเป็นคนนอนไม่หลับ
- สภาพแวดล้อมของการนอน เช่น คนใกล้ตัวนอนกรนเสียงดัง ห้องอยู่ติดถนนมีเสียงรถ แสงไฟในห้องไม่มืดสนิท หรือ อุณหภูมิหนาวไปหรือร้อนไป
- Jet lag (การที่นาฬิกาชีวิตของเราไม่สามารถปรับตัวได้จากการเดินทางข้ามเขตเวลา เช่น การไปต่างประเทศที่มีเวลาต่างกันหลายชั่วโมง) หรือ การทำงานเป็นช่วงเวลา (Shift work)
- การดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- การมีโรคทางด้านร่างกาย เช่น การขาดลมหายใจในช่วงขณะหลับ (Sleep apnea syndrome) , เกลือแร่ในร่างกายผิดปกติ เป็นต้น
- การที่ร่างกายได้รับบาดเจ็บ ,ได้รับการผ่าตัด , หรือมีอาการปวด
- ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด เช่น สเตียรอยด์ , ยาขยายหลอดลม , ยารักษาไทรอยด์ เป็นต้น
- ความเครียด
- เป็นอาการนึงของโรคซึมเศร้า, อารมณ์สองขั้ว หรือเป็นผลของโรคทางจิตเวชอื่นๆ
- การมีวินัยการนอนที่ไม่ดี (Poor sleep hygiene) - อ่านเพิ่มเติมได้ในบทความ : นอนดีชีวีมีสุข
- เป็นโรคนอนไม่หลับ (Primary insomnia)
ซึ่งโรคนอนไม่หลับ (Primary insomnia) มักเกิดตามมาจากการที่เรามีประสบการณ์การนอนไม่หลับอาจเพียงแค่ครั้งเดียว จากหลากหลายสาเหตุที่ว่ามา แล้วทำให้เกิดความวิตกกังวลในการนอนของตัวเองในคืนถัดไปว่า “เราจะนอนไม่หลับอีกมั้ย” “คืนนี้จะหลับมั้ย”
ความคิดเหล่านี้มักทำให้ยิ่งนอนไม่หลับ จนมีปัญหาการนอน และหากเป็นต่อเนื่องยาวนานเกินกว่า 1 เดือน
จนเริ่มส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิต ก็จะกลายเป็นโรคนอนไม่หลับได้ในที่สุด
ดังนั้นหากเราเริ่มมีประสบการณ์การนอนไม่หลับเกิดขึ้นบ้าง อย่าเพิ่งตกใจ เพราะยิ่งตกใจยิ่งทำให้นอนไม่หลับ ลองค่อยๆ ถามตัวเองว่าอะไรที่จะเป็นสาเหตุที่ทำให้เรามีปัญหาการนอนได้บ้าง
บางสาเหตุเราสามารถแก้ไขได้เอง บางสาเหตุใช้เวลาในการปรับตัว บางสาเหตุต้องรีบพบผู้เชี่ยวชาญ
และไม่ว่าจะมาจากสาเหตุไหน ปัญหาการนอนไม่หลับก็มีทางออกเสมอ
-
ติดตามบทความใหม่ ๆ จาก หมอเอิ้น พิยะดา ได้ทุกวันพุธ บน LINE TODAY