สงกรานต์ “เทศกาลหายนะ” หรือ “เทศกาลความสุข” อยู่ที่ตัวเราเลือกเอง!

สงกรานต์ “เทศกาลหายนะ” หรือ“เทศกาลความสุข” อยู่ที่ตัวเราเลือกเอง! 

ประเพณีสงกรานต์เป็นหนึ่งในประเพณีที่อยู่คู่กับคนไทยมาช้านาน เป็นวัฒนธรรมร่วมของแถวเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (SEA: South East Asia) และได้รับการเฉลิมฉลองในประเทศแถบนี้ทั้งไทย พม่า ลาว กัมพูชา และในบางส่วนของศรีลังกา ประเพณีสงกรานต์นั้นเป็นการเฉลิมฉลองฤกษ์เข้าปีใหม่แบบโบราณตามความเชื่อของไทย ทำให้ประเพณีนี้มีความสำคัญอย่างมาก ซึ่งสงกรานต์จะถูกเฉลิมฉลองในช่วงที่ร้อนที่สุดของปี ทำให้มีการเอาน้ำมาสาดกันด้วยความปรารถนาดีเพื่อให้คลายร้อน  

แต่เมื่อเข้าสู่ยุคสมัยใหม่ สงกรานต์ได้กลายกลายเป็นประเพณีแห่งความยุ่งยากใจ จนกระทั่งมีคำกล่าวว่า “สงกรานต์ = สงคราม” สำหรับบางคน เนื่องจากเกิดการหลั่งไหลเข้ามาทำงานในเมืองใหญ่ ทำให้ช่วงหยุดเทศกาลเช่นสงกรานต์ ผู้คนจะต้องแก่งแย่งกันเดินทางเพื่อจะกลับบ้านที่ต่างจังหวัดไปเยี่ยมครอบครัว นอกจากนี้ ในยุคที่มีสมาร์ทโฟน คอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์ไฟฟ้าแบบพกพาที่ไม่สามารถโดนน้ำได้ หลาย ๆ คนก็บ่นว่าไม่อยากเปียก จึงทำให้เกิดข้อขัดแย้งระหว่างฝ่ายที่อยากเล่นน้ำสงกรานต์เพื่อความสนุกสนานกับฝ่ายของคนที่ยังคงต้องทำงานในช่วงสงกรานต์และไม่ต้องการที่จะเปียก ยังไม่รวมเรื่องของการประแป้งที่กลายมาเป็นการลวนลาม อัตราการเกิดอุบัติเหตุที่พุ่งขึ้นสูงอย่างน่าตกใจในทุก ๆ ปี หลาย ๆ คนจึงมองว่าประเพณีสงกรานต์​ = ปัญหา จนบางคนก็อยากให้ยกเลิกประเพณีสงกรานต์ไปเลย 

แต่ในความเป็นจริงแล้ว หากเรามองดี ๆ ประเพณีสงกรานต์นั้นก็ยังคงมีคุณค่าที่งดงาม และต่อไปนี้คือเหตุผลว่าทำไมเรายังควรเฉลิมฉลองและรักษาประเพณีอันดีงามเหล่านั้นเอาไว้ 

เป็นเทศกาลแห่งครอบครัว  

การได้มีช่วงหยุดยาวเทศกาลเป็นโอกาสอันดีที่คนในครอบครัวจะได้กลับมารวมตัวกันอีกครั้งในช่วงเวลาหยุดยาว เป็นโอกาสอันดีที่จะได้พบปะสังสรรค์ พูดคุยถึงเรื่องราวต่าง ๆ และใช้เวลาที่มีคุณภาพกับครอบครัว นอกจากนี้ช่วงสงกรานต์ยังมีประเพณี รดน้ำดำหัวผู้ใหญ่เพื่อขอขมาผู้อาวุโส ไม่ว่าจะเป็นพ่อแม่ บุพการี หรือพระสงฆ์ที่นับถือ เพื่อระลึกถึงสิ่งที่อาจได้ล่วงเกินท่านไป เป็นโอกาสให้ได้ขออภัยและขอพร นอกจากนี้ยังมี การบังสุกุลอัฐิของสมาชิกครอบครัวเพื่อเป็นการทำบุญให้และระลึกถึงสมาชิกครอบครัวที่ล่วงลับไปแล้ว จึงอาจเรียกได้ว่าสงกรานต์นั้นเป็นเทศกาลแห่งครอบครัวอย่างแท้จริง 

ได้ระลึกถึงพระพุทธศาสนา  

ช่วงสงกรานต์ กิจกรรมที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งที่ขาดไม่ได้ก็คือการ ขนทรายเข้าวัดตามความเชื่อที่มีมาแต่โบราณว่าเมื่อเราเข้าวัดไปก็เอาทรายออกมาจากวัดด้วย เท่ากับขโมยของวัด ดังนั้นเราจึงควรขนทรายเข้าวัด เพื่อนำไปคืนให้กับวัด…นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมสนุก ๆ เช่นการก่อกองทราย สร้างเจดีย์ทราย ที่พ่อแม่ลูก และสมาชิกครอบครัวสามารถทำร่วมกันได้เพื่อเป็นการระลึกถึงคุณค่าของพระพุทธศาสนา บางบ้านก็ถือโอกาสทำบุญปล่อยนกปล่อยปลา รวมทั้ง สรงน้ำพระด้วยน้ำอบไทยหอม ๆ เพื่อเป็นสิริมงคลและขอพรให้ชีวิตมีแต่ความสงบสุขร่มเย็น ให้เป็นนิมิตหมายอันดีในการดำรงชีวิตต่อไป  

ได้เล่นน้ำเพื่อความสนุกสนาน 

ไฮไลท์ที่สำคัญของเทศกาลสงกรานต์ก็คือการเล่นน้ำ การสาดน้ำ ประแป้งคนไม่รู้จักเพื่อแสดงความเป็นมิตรต่อกันและกันก็เป็นความสุขอย่างหนึ่งของเทศกาลสงกรานต์​ แต่อย่างไรก็ตาม ความสุขและความสนุกสนานควรเป็นไปด้วยความพอดีและเคารพสิทธิในการเลือกที่จะ “ไม่เล่น” ของผู้อื่น และเคารพสิทธิในร่างกายของผู้อื่น (ไม่ถือโอกาสลวนลาม หรือคุกคามทางเพศ) ในอนาคต หากมีการจัดโซนสำหรับเล่นน้ำสงกรานต์โดยเฉพาะในเมืองต่าง ๆ ก็น่าจะดีไม่น้อย เพราะอาจทำให้เราสามารถเล่นน้ำได้อย่างสนุกและปลอดภัยมากขึ้น 

โดยสรุปก็คือ เทศกาลใดใดนั้นย่อมมีแง่มุมที่งดงามและมีข้อดีในแบบของตัวเอง และก็เป็นหน้าที่ของพวกเราที่จะถ่ายทอดเจตนารมณ์อันดีงามของเทศกาลเหล่านี้ไปสู่ชนรุ่นหลัง ซึ่งการที่เทศกาลสงกรานต์นั้นจะกลายเป็น “หายนะ” หรือ “เทศกาลแห่งความสุข” นั้นก็คือขึ้นอยู่กับว่าพวกเราเอง…ประพฤติปฏิบัติตนกันอย่างไรในวันสงกรานต์นั่นเอง 

ภาพประกอบ

cr.Mukdharakosa  Shutterstock.com.jpg

NattapolStudiO  Shutterstock.com

https://www.77kaoded.com/content/78061

http://www.nongnoochtropicalgarden.com/th/news/รดน้ำดำหัวขอพรผู้ใหญ่-ส/