พอร์ต USB สีแดง สีเขียว สีฟ้า สีเหลือง สีดำ แตกต่างกันอย่างไร ?

สีของพอร์ต USB บอกอะไร?

เคยสงสัยกันบ้างไหมครับว่า ช่องเสียบ USB เนี่ย ทำไมมันมีหลายสีจัง มีทั้งสีดำ, สีน้ำเงิน, สีเขียวหัวเป็ด, สีแดง, สีเหลือง, สีส้ม และสีแดง เขาทำมาเพื่อความสวยงามเหรอ? คำตอบ คือ ไม่ใช่นะครับ แต่ละสีจริงๆ มันสามารถบอกความสามารถของพอร์ต USB นั้นได้ด้วยนะ

ภาพจาก https://www.gigabyte.com/th/Motherboard/W480-VISION-D-rev-10/gallery#gallery

อย่างไรก็ตาม ก่อนที่จะลงลึกไปถึงรายละเอียดของพอร์ตแต่ละสี มีข้อเท็จจริงที่ควรรู้ก่อน คือ องค์กร USB Implementers Forum (USB IF) ที่พัฒนามาตรฐาน USB เนี่ย ไม่มีกฏข้อบังคับ ว่าสีของพลาสติกในพอร์ต USB ต้องเป็นสีนั้น ต้องเป็นสีนี้ จริงๆ แล้วใครอยากจะทำพอร์ตสีอะไรก็สามารถทำได้ แต่ผู้ผลิตส่วนใหญ่ก็จะเลือกใช้สีเหมือนกันหมดแหละ เพราะหากทำสีแปลกประหลาดมา คนซื้อก็อาจจะไม่มั่นใจว่านี่มันพอร์ต USB เวอร์ชันอะไรกันแน่ 

ทั้งนี้เราสามารถสังเกตเบื้องต้น ได้จากจำนวน Pin บนพอร์ตด้วยตัวเองได้นะ ก็จะดูเวอร์ชันได้แบบคร่าวๆ โดยพอร์ต USB 1.0/ 1.1 และ USB 2.0 จะมีแค่ 4 Pin ในขณะที่พอร์ต USB 3.0/3.1 จะมีอยู่ทั้งหมด 9 Pin ด้วยกัน

ด้านล่างนี้เป็นเมนูลัด (Shortcut) ที่ให้คุณได้สามารถเข้าถึงเนื้อหาของ บทความทิปส์ ฉบับนี้ได้อย่างสะดวก และรวดเร็วมากยิ่งขึ้น

• พอร์ต USB สีขาว
• พอร์ต USB สีดำ
• พอร์ต USB สีน้ำเงิน
• พอร์ต USB สีเขียวหัวเป็ด
• พอร์ต USB สีแดง และ สีเหลือง
• พอร์ต USB สีส้ม

พอร์ต USB สีขาว

• USB เวอร์ชัน 1.x

• ความเร็วในการรับส่งข้อมูล

• 1.5 Mbit/s (Low Speed)

  • 12 Mbit/s (Full Speed)

• จ่ายไฟได้ 2.5 วัตต์ (Watts)

• เปิดตัว ค.ศ. 1995 (พ.ศ. 2538)

พอร์ต USB เวอร์ชันแรกมาในพอร์ตสีขาว บ้างก็สีออกเทาๆ อย่างที่บอกว่าทาง USB IF ไม่ได้บังคับว่าต้องทำสีอะไรออกมา แต่ส่วนใหญ่แล้วพอร์ต USB เวอร์ชัน 1.0 และ 1.1 ก็มักจะเป็นสีนี้นี่แหละ

ภาพจาก https://www.fasttech.com/product/1063900-7-port-usb-1-0-hi-speed-hub-black#

พอร์ต USB สีดำ

• USB เวอร์ชัน 2.0

• ความเร็วในการรับส่งข้อมูล

• 1.5 Mbps (Low Speed)

  • 12 Mbps (Full Speed)
  • 480 Mbps (High Speed)

• จ่ายไฟได้ 2.5 วัตต์ (Watts)

• เปิดตัว ค.ศ. 2000 (พ.ศ. 2543)

แม้ตามสเปกของ USB 2.0 จะทำความเร็วได้สูงสุดถึง 480 Mbit/s หรือ 60 MB/วินาที แต่ในการใช้งานจริงกลับทำได้แค่ 280 Mbps หรือ 35 MB/วินาที เนื่องจากข้อจำกัดของ Bus ซะอย่างงั้น

อีกข้อสังเกตหนึ่ง คือ พอร์ต USB 2.0 นั้น นอกจากสีดำแล้ว ก็พบว่ามีการผลิตในสีขาวอยู่จำนวนมากเช่นกัน คาดว่าในยุคนั้นยังไม่มีการแบ่งสีอย่างชัดเจนเหมือนที่เกิดขึ้นกับ USB 3.0

ภาพจาก https://www.cablemonkey.co.uk/usb-cables/42121-usb-20-a-male-b-micro-cable.html

พอร์ต USB สีน้ำเงิน

• USB เวอร์ชัน 3.2 Gen 1 (เดิมเรียก USB 3.0 ก่อนถูกเปลี่ยนชื่อเป็น USB 3.1 Gen 1)

• ความเร็วในการรับส่งข้อมูล

• 5 Gbps

• จ่ายไฟได้ 4.5 วัตต์ (Watts)

• เปิดตัว ค.ศ. 2008 (พ.ศ. 2551)

เป็นการพัฒนาที่ก้าวกระโดดจากเดิมมาไกลมาก โดยทำความเร็วได้สูงสุดถึง 5 Gbps และยังสามารถเสียบเพื่อใช้งานกับพอร์ต USB 2.0 ได้ด้วย (แน่นอนว่าความเร็วจะลดไปเหลือเท่า USB 2.0) ซึ่งในพอร์ต USB 3.x นี้เองที่เรื่องสีของพอร์ตมีความแบ่งแยกชัดเจน ก็ไม่รู้ด้วยเหตุผลใด แต่พอร์ต USB 3.x จะนิยมใช้สีน้ำเงินกันทุกเจ้า

พอร์ต USB 3.x ทุกพอร์ต สีน้ำเงินหรือเปล่า ?

สำหรับคำถามนี้ก็ต้องตอบว่า ไม่ใช่ นะครับ อย่าง Mac ก็ไม่เคยใช้พอร์ตสีน้ำเงิน แม้จะมีพอร์ต USB 3.x ก็ตาม ผู้ผลิตบางรายก็เลือกสีที่ตนเองต้องการเพื่อให้เข้ากับดีไซน์ หรือภาพลักษณ์ของแบรนด์

ตัวอย่างผู้ผลิตที่พอร์ต USB สีแตกต่างไปจากปกติ

Apple เลือกใช้พอร์ต USB สีขาว เพื่อให้มีความเข้าคู่กับสีของตัวเครื่อง (สีเหมือน USB 1.0)

ตัวอย่างของคอมพิวเตอร์โน๊ตบุ๊ค Razer ใช้พอร์ตสีเขียวสะท้อนแสง โทนเดียวกับสีของโลโก้

USB สีเขียวหัวเป็ด

• USB เวอร์ชัน 3.2 Gen 2 (เดิมเรียก USB 3.1 ก่อนถูกเปลี่ยนชื่อเป็น USB 3.1 Gen 2)

• ความเร็วในการรับส่งข้อมูล

• 10 Gbps

• จ่ายไฟได้ 100 วัตต์ (Watts)

• เปิดตัว ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556)

เพื่อให้แยกความแตกต่างระหว่าง USB เวอร์ชัน 3.2 Gen 1 กับ USB เวอร์ชัน 3.2 Gen 2 ได้ง่ายขึ้น ผู้ผลิตก็เลยเริ่มเอาสีเขียวหัวเป็ด (Teal blue) มาใช้ เราไม่แน่ใจว่าภาษาไทยเรียกว่าสีเขียวหัวเป็ดหรือเปล่า แต่ถามหลายคนเขาบอกว่าเรียกแบบนี้น่ะ 

พอร์ต USB สีแดง และ พอร์ต USB สีเหลือง

• สีเหลืองไม่ได้บอกเวอร์ชันของพอร์ต USB แต่บอกความสามารถ
• สามารถชาร์จไฟได้ขณะที่คอมพิวเตอร์อยู่ใน โหมดนอนหลับ (Sleep Mode) หรือขณะปิดเครื่อง (Shutdown) อยู่ได้
• มักจะเป็น USB 3.0 หรือไม่ก็ USB 3.1

ตอนนี้ในโน๊ตบุ๊ค หรือเมนบอร์ดสมัยใหม่ ได้เพิ่มระบบที่เรียกว่า "Sleep-and-Charge" เข้ามาในพอร์ต USB มันเป็นความสามารถในการจ่ายไฟเพื่อชาร์จอุปกรณ์ต่างๆ ได้อยู่ แม้คอมพิวเตอร์จะอยู่ในโหมด Sleep หรือ Shutdown อยู่ก็ตาม เพื่ออำนวยความสะดวกแก่ผู้ใช้ที่ต้องการชาร์จอะไรสักอย่างผ่าน USB แต่ไม่อยากเปิดคอมพิวเตอร์ โดยความสามารถนี้อาจจะต้องเปิดใช้งานผ่าน bios หรือซอฟต์แวร์ก่อนนะครับ (แล้วแต่ผู้ผลิตจะทำมา)

เพื่อให้ผู้ใช้เห็นอย่างชัดเจน ก็เลยมีการนำสีมาใช่บ่งบอกว่าช่องนี้รองรับความสามารถนี้นะ ซึ่งส่วนใหญ่ก็จะเป็นสีแดง ไม่ก็สีเหลืองครับ

ภาพจาก https://www.2600index.info/Links/29/1/en.wikipedia.org/wiki/Universal_Serial_Bus.html

พอร์ต USB สีส้ม

• มักจะเป็นพอร์ตสำหรับชาร์จไฟเพียงอย่างเดียว 

เป็นพอร์ตที่ไม่เห็นบ่อยนักในระดับลูกค้าทั่วไป จะเห็นในอุปกรณ์ระดับอุตสาหกรรมเป็นส่วนใหญ่ ทำหน้าที่จ่ายไฟเป็นหลัก และมักทำมาให้ชาร์จไฟเพียงอย่างเดียว ไม่สามารถรับส่งข้อมูลได้

เสียบพอร์ต USB สลับสีกัน ได้หรือไม่ มีผลกระทบอะไรไหม?

สีเป็นเพียงการแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ที่ผู้ผลิตนำมาใช้เพื่อช่วยให้ผู้บริโภคแยกแยะเวอร์ชันของพอร์ต USB ง่ายขึ้นเท่านั้น ซึ่งพอร์ต USB ถูกออกแบบมาให้รองรับการใช้งานร่วมกันได้ทั้งหมด

เราสามารถเอา USB 3.2 Gen 2 ไปใช้งานกับ USB เวอร์ชันเก่าอย่าง USB 2.0 และ USB 1.1 ได้ ในทางกลับกัน เราเอา USB 2.0 มาใช้กับ USB 3.2 Gen 2 ก็ได้เช่นกัน อย่างไรก็ตาม ความเร็วก็จะเป็นของ USB 2.0 นะ

แต่ถึงจะบอกว่าทำงานร่วมกันได้ แต่ความเร็วจะจำกัดอยู่ที่ USB เวอร์ชันต่ำสุดนะครับ เช่นเราเอา USB 3.2 Gen 2 ไปเสียบกับพอร์ต USB 2.0 ความเร็วก็จะวิ่งที่ 480 Mbps

หรือเราเอา USB 2.0 ไปเสียบกับพอร์ต USB 3.2 Gen 2 ความเร็วก็จะวิ่งที่ 480 Mbps เช่นกัน

ตารางเปรียบเทียบสเปก USB เวอร์ชันต่างๆ

มาตรฐาน ชื่อเรียกอื่นๆ ปีที่เปิดตัว Max. Data
Transfer Speed หัวเชื่อมต่อ ความยาวสาย จ่ายไฟ
สูงสุด USB 1.1 Basic Speed USB 1995 12 Mbps USB-A
USB-B 3 ม. 2.5W USB 2.0 Hi-Speed USB 2000 480 Mbps USB-A
USB-B
USB Micro-A
USB Micro-B
USB Mini-A
USB Mini-B 5 ม. 2.5W USB 3.2 Gen 1 USB 3.0
USB 3.1 Gen 1
SuperSpeed USB 2008 5 Gbps USB-A
USB-B
USB Micro-B
USB-C 3 ม. 4.5W USB 3.2 Gen 2 USB 3.1
USB 3.1 Gen 2
SuperSpeed USB 10Gbps 2013 10 Gbps USB-A
USB-B
USB Micro-B
USB-C 3 ม. 100W USB 3.2 Gen 2x2 USB 3.2
SuperSpeed USB 20Gbps 2017 20 Gbps USB-C 3 ม. 100 W