พระองค์เจ้าพวงสร้อยสอางค์ ผู้ได้พระนามจากนัยการเมือง "สยาม-เชียงใหม่-พม่า"

สมัยรัชกาลที่ 4 อังกฤษได้แผ่อิทธิพลเข้ามาในพม่า หลังจากรุกคืบเข้าอินเดียไปแล้วเรียบร้อย ประกอบกับในสยามก็มีการเปลี่ยนแปลงด้านเศรษฐกิจและสังคม หลังการทำ “สนธิสัญญาเบาว์ริง” กับอังกฤษในรัชกาลที่ 3 ที่ทำให้อังกฤษขยายการทำอุตสาหกรรมป่าไม้เข้ามาทางภาคเหนือของสยาม ทั้งหมดนี้เกี่ยวอะไรกับพระนาม “พระองค์เจ้าพวงสร้อยสอางค์” พระราชธิดาในรัชกาลที่ 4

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพวงสร้อยสอางค์ ทรงเป็นพระราชธิดาลำดับที่ 77 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเที่ยง เมื่อวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2405

พระองค์ทรงมีพระเชษฐาและพระเชษฐภคินีร่วมพระมารดาอีก 9 พระองค์ ได้แก่ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชฐ, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเสวตรวรลาภ, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีนาคสวาดิ, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นราชศักดิ์สโมสร, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากนกวรรณเลขา, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิง, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพงษาดิศรมหิป,
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแขไขดวง และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจรูญฤทธิเดช

อ่านเพิ่มเติม : “พระองค์เจ้าศรีนาคสวาดิ” ต้นเค้า “เสด็จ” ในเรื่องสี่แผ่นดิน?

ช่วงเวลาประสูติพระองค์เจ้าพวงสร้อยสอางค์ พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 6 (พระธิดาของพระองค์ คือ เจ้าทิพเกสร เป็นพระมารดาของเจ้าดารารัศมี พระราชชายา ในรัชกาลที่ 5) ให้นำช้างไปขายที่เมืองพม่า พระเจ้ามินดง กษัตริย์พม่า จึงประทานสังวาลเครื่องยศอย่างพม่าแก่พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์

เมื่อชาวเชียงใหม่บางส่วนรู้เรื่องเข้าก็ไม่ชอบใจ ด้วยคิดว่าพระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ตีตัวออกห่างสยาม แล้วไปเข้ากับพม่า

เพื่อแก้ความกังขาดังกล่าว พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์จึงตัดสินใจนำสังวาลที่พระเจ้ามินดงพระราชทานให้มาถวายรัชกาลที่ 4 ที่กรุงเทพมหานคร พร้อมกราบทูลเรื่องราวตามความจริง

รัชกาลที่ 4 ไม่ทรงระแวงเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ แต่ก็มิได้ทรงรับสังวาลไว้ เพราะทรงถือว่าจะกลายเป็นการรับเครื่องยศจากพม่า

ด้านพระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ก็ไม่ยอมนำสังวาลกลับไปเชียงใหม่ เพราะเกรงจะเป็นมลทินว่ายังคบหาพม่า

ท้ายที่สุด จึงถวายสังวาลแก่พระองค์เจ้าพวงสร้อยสอางค์ โดยให้ช่างฝีมือปรับปรุงเป็นเครื่องแต่งพระองค์ รัชกาลที่ 4 จึงพระราชทานพระนามแก่พระราชธิดาพระองค์น้อยว่า “พวงสร้อยสอางค์”

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพวงสร้อยสอางค์ ทรงดำรงพระชนมชีพยืนยาวถึง 6 แผ่นดิน กระทั่งสิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 9 เมื่อวันที่ 27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2493 พระชันษา 84 ปี

อ่านเพิ่มเติม :

• สกุลยศ “เจ้าฟ้า” และ “พระองค์เจ้า” ต่างกันอย่างไร?
• พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์ พระราชธิดาในร.4 ที่ถูกถอดจากฐานันดรศักดิ์ เหตุทําผิดมหันตโทษ
• “พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี” เจ้านาย 6 แผ่นดิน เหลน “เจ้าอนุวงศ์” แห่งเวียงจันทน์

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่

อ้างอิง :

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนครคีรี. “มหามกุฎราชสันตติวงศ์ ๓๐ กันยายน ๒๔๐๙ วันประสูติพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพวงสร้อยสอางค์”.

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 31 พฤษภาคม 2567

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : พระองค์เจ้าพวงสร้อยสอางค์ ผู้ได้พระนามจากนัยการเมือง “สยาม-เชียงใหม่-พม่า”

ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.silpa-mag.com