หายาก! ทีมวิจัยค้นพบ ‘ระบบดาวคู่’ หมุนโยกเหมือนลูกข่าง

ปักกิ่ง, 18 ก.ค. (ซินหัว) — ทีมวิจัยนานาชาติที่นำโดยนักดาราศาสตร์ชาวจีน ประกาศการค้นพบตัวอย่างระบบดาวคู่ (binary star) หายากเพิ่ม 2 ระบบ ซึ่งประกอบด้วยดาวฤกษ์ศูนย์กลางสองดวงที่โคจรรอบกันในจักรวาล

จูเหว่ย นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยชิงหัว ระบุว่าระบบดาวคู่ 2 ระบบ ชื่อ “เบอร์นาร์ด-1” (Bernhard-1) และ “เบอร์นาร์ด-2” (Bernhard-2) ถูกโอบล้อมด้วยจานก๊าซและฝุ่นละอองที่ทำมุมกับวงโคจรของดาวฤกษ์ศูนย์กลาง โดยการค้นพบดังกล่าวถูกเผยแพร่ผ่านวารสารดิ แอสโตรฟิสิคอล เจอร์นัล เลตเตอร์ส (The Astrophysical Journal Letters)

อนึ่ง ก๊าซหนาแน่นรอบระบบดาวหรือจานดาวเคราะห์ก่อนเกิด (protoplanetary disk) มักจะอยู่ในระนาบการโคจรเดียวกับดาวฤกษ์ เหมือนกับดาวเคราะห์และดาวบริวารส่วนใหญ่ในระบบสุริยะที่มีระนาบการโคจรเดียวกัน

อย่างไรก็ดี จูกล่าวว่าระบบดาวคู่ที่เพิ่งค้นพบใหม่นี้เป็นชนิดหายากที่มีจานวงแหวนรอบดาวอยู่ทำมุมกับระนาบของดาวฤกษ์ที่โคจรรอบ และจานดังกล่าวจะโยกคล้ายกับลูกข่างที่กำลังหมุนเนื่องจากมีมุมเอียง

จูอธิบายว่าจานดังกล่าวจะเคลื่อนที่ระหว่างโลกและดาวฤกษ์คู่ขณะโยกนานหลายทศวรรษ ทำให้ความสว่างของดาวฤกษ์คู่เปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ

ผลการวิจัยพบว่าเมื่อมองจากโลก ระบบดาวคู่จะมืดลงขณะดาวฤกษ์ดวงหนึ่งโคจรไปด้านหลังจานดาวเคราะห์ก่อนเกิด โดยความสว่างของระบบดาวคู่จะกลับสู่ระดับปกติเมื่อสามารถสังเกตเห็นได้อีกครั้งบนโลก โดยการหรี่แสงของระบบเบอร์นาร์ด-1 เกิดนาน 112 วัน ในทุก 192 วัน และระบบเบอร์นาร์ด-2 เกิดนาน 20 วัน ในทุก 62 วัน

จูเผยว่าระบบดาวคู่ 2 ระบบ อยู่ห่างจากโลก 3,000-10,000 ปีแสง และการค้นพบดังกล่าวมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการทำความเข้าใจการก่อตัวของดาวเคราะห์ โดยผลการศึกษานี้ดำเนินการร่วมกับนักดาราศาสตร์มืออาชีพและมือสมัครเล่นหลายคน รวมถึงคณะนักวิจัยจากจีนและต่างประเทศ