คุณเดินที่สยามสแควร์ในชั่วโมงเร่งด่วน คุณสวนทางกับผู้คนหลายพันคน การเฉี่ยวชนกันเป็นเรื่องธรรมดา
สมมุติว่าเราขยายพื้นที่สยามสแควร์ใหญ่ขึ้นเท่าจังหวัดกรุงเทพฯ จำนวนคนเท่าเดิม โอกาสที่คนจะเดินชนกันก็ลดน้อยลง
ถ้าขยายสยามสแควร์เท่ากับขนาดประเทศไทย โอกาสคนเดินชนกันก็น้อยลงไปอีก สมมุติว่าถ้าสยามสแควร์มีขนาดเท่าทวีป โอกาสเดินชนกันจะน้อยลงจนแทบเป็นศูนย์
โลกของเราอยู่ในระบบสุริยะซึ่งอยู่ในดาราจักรที่เรียกว่าทางช้างเผือก ทางช้างเผือกกว้างหนึ่งแสนปีแสง มีดวงดาวราว 2-3 แสนล้านดวง ส่วนดาราจักรเพื่อนบ้านของเราที่ใกล้ที่สุดชื่อ แอนโดรมีดา มีดวงดาวจำนวนพอๆ กัน
จากการคำนวณทิศทาง เรารู้ว่าในอนาคตอันไกลโพ้น ดาราจักรทั้งสองจะพุ่งชนกัน แล้วกลืนรวมกันเป็นดาราจักรใหม่ เปรียบเหมือนเด็กสองคนกำทรายขว้างใส่กัน ทรายสองกลุ่มจะพุ่งหากัน
ลองเดาดูว่า มีโอกาสเท่าไรที่ดวงดาว 4-5 แสนล้านดวงที่พุ่งหากันจะชนกัน ?
คำตอบคือศูนย์ หรือใกล้ศูนย์
เป็นไปได้อย่างไร ?
เหตุผลเพราะดาราจักรทั้งสองมีขนาดใหญ่มาก พื้นที่ส่วนใหญ่ของดาราจักรคือความว่าง ดวงดาวแต่ละดวงก็เปรียบเหมือนเม็ดทรายที่อยู่ห่างกันล้านล้านกิโลเมตร โอกาสชนกันจัง ๆ ก็แทบเท่ากับศูนย์
วัตถุยิ่งอยู่ห่าง โอกาสชนกันก็ยิ่งลดลง
หลักการนี้ใช้ได้กับชีวิตเราเช่นกัน เมื่อเม็ดทรายแห่งกิเลสพุ่งมาหา
///////////////////////////////////
ทุกวันเราทุกคนเจอกิเลสและสิ่งปรุงแต่งที่ซัดเข้าหาเราเหมือนกำทราย เช่นเดียวกับดวงดาวในดาราจักร เราจะถูกเม็ดทรายแห่งกิเลสชนหรือไม่ ขึ้นกับระยะห่างของเรากับเม็ดทราย
เราหลบมันไม่พ้นแน่หากพื้นที่ระหว่างเรากับเม็ดทรายแห่งกิเลสใกล้กันเหมือนฝูงคนเดินขวักไขว่ในสยามสแควร์ แต่หากเราอยู่ห่างจากมันมาก โอกาสที่เราจะถูกกิเลสชน ก็มีน้อยลง ได้แค่เฉียด แต่ไม่ชน
ถ้าห่างถึงจุดหนึ่ง โอกาสถูกชนก็เท่าศูนย์
กิเลสและสิ่งเร้าในโลกมีมากมายเหลือเกิน คนมีปัญญาจึงแยกตัวเองออกห่างจากกิเลสทั้งหลาย ให้เหมือนระยะห่างของดาวต่างๆ ในดาราจักร
เราไม่สามารถแยกห่างจากกิเลสและสิ่งปรุงแต่งโดยการวิ่งหนี แต่โดยการเข้าใจ
เข้าใจโครงสร้างของโลกวัตถุนิยม ที่ใช้กิเลสเป็นเครื่องมือ
เข้าใจกิเลส และพิจารณาเห็นผลกระทบของมันต่อชีวิตเราและคนรอบตัวเรา
รู้จักพอ ใช้ชีวิตแบบน้อยไว้ก่อน
ลดละความโลภ
ยิ่งเข้าใจและปล่อยวาง ก็ยิ่งแยกห่าง ยิ่งแยกห่าง โอกาสที่จะชนถูกกิเลสจนก่อรูปเป็นทุกข์ก็ลดลง
สมัยผมเป็นเด็ก พ่อย้ำสอนให้แยกตัวจากการพนัน อยู๋ห่างให้ไกลที่สุด อย่าไปเกลือกกลั้ว ผู้ใหญ่สอนแบบออกคำสั่งห้ามเพราะเห็นว่าเราที่เป็นเด็กอาจมองไม่เห็นพิษภัยของมัน
จนเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่ จึงเข้าใจ รู้พิษภัยของมันจากความเข้าใจ และเมื่อไม่คิดจะรวยด้วยวิถีพนัน ก็ปลอดภัยจากทรายกิเลสเม็ดนี้
เมื่อเข้าใจมันถ่องแท้และปล่อยวาง อบายมุขทั้งหลายก็จะถอยห่างเราไปเองโดยอัตโนมัติ
ทว่ามนุษย์ก็คือมนุษย์ เราอยู่คู่กับกิเลส ตัณหา ความอยากได้ เราถูกโปรแกรมให้วิ่งเข้าหามัน
ต้องอาศัยกำลังความคิดและกำลังใจมากทีเดียวที่จะไม่ถูกพลังกิเลสดูดเข้าไปหา
การ์ตูนตลกรูปหนึ่งเป็นรูปรถยนต์คันหนึ่งชนต้นตะบองเพชรกลางทะเลทรายกว้างใหญ่ ทั้งทะเลทรายมีต้นตะบองเพชรเพียงต้นเดียว ก็ยังอุตส่าห์ชนต้นตะบองเพชร มันบอกว่าต่อให้ระยะห่างจากกิเลสไกลแค่ไหน คนบางคนก็ยังวิ่งเข้าชนเอง
เพราะกิเลสแต่ละอันมีพลังดูดมหาศาล และแรงดูดนั้นอยู่ในใจเรานี่เอง
ผลที่ตามมาคือความหายนะที่เกิดจากดาวสองดวงชนกัน
//////////////////////////////////////
วินทร์ เลียววาริณ
winbookclub.com
