เข้าใจ “วัคซีน” ความหวังมนุษยชาติต้านโควิด - จุดประเด็น

ในขณะที่โลกกำลังรอให้วัคซีนป้องกัน โควิด-19 เสร็จสมบูรณ์ 

เราคงต้องอดทนรักษาระยะห่างทางสังคมไปก่อนเพื่อหลีกเลี่ยงการติดเชื้อเพิ่มให้ได้มากที่สุด จากอดีตจนถึงปัจจุบัน "วัคซีน" ช่วยหยุดการระบาดของโรคร้ายนานาชนิดที่คร่าชีวิตผู้คนเป็นผักปลา ทั้งโปลิโอ ฝีดาษ และอื่น ๆ อีกมากมาย 

ตอนที่โควิด-19 ระบาดใหม่ ๆ หลายคนพูดถึงภาพยนตร์เรื่อง “Contagion” ที่มีเนื้อหาเข้ากับสถานการณ์โรคระบาดขณะนี้มาก ๆ ในหนัง ผู้เชี่ยวชาญโรคระบาดต่างระดมสมองอย่างสุดกำลัง จนอเมริกาสามารถผลิตวัคซีนป้องกันไวรัสได้ในวันที่ 131 ของการระบาด

แต่ในโลกแห่งความเป็นจริง วัคซีนไม่ได้คิดค้นกันได้ฉับไวทันใจขนาดนั้น

วัคซีน 101 : วัคซีนต่างจาก "ยา" อย่างไร

“วัคซีน” กับยารักษาโรคต่างกันตรงที่“ยา” จะช่วยรักษาจุดที่เสื่อมของร่างกาย แต่วัคซีนจะช่วยสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย โดยทั่วไปเป็นการนำเชื้อโรค (หรือบางส่วนของเชื้อโรค) เข้าสู่ร่างกาย เพื่อในอนาคต ถ้าเราได้รับเชื้อโรคดังกล่าว ร่างกายจะต่อต้านด้วยการขับไล่มันออกไปเองก่อนที่ไวรัสจะทันได้แพร่เชื้อ ซึ่งสิ่งที่คนทั้งโลกกำลังรอคอยก็คือเจ้าวัคซีนต้านโควิดนี่แหละ

คู่มือสร้างวัคซีน

ขั้นตอนการสร้างวัคซีนแต่ละโรคใช้เวลาและวิธีการต่างกัน ทุกวันนี้เรายังสร้างวัคซีนป้องกันโรคเอดส์ไม่ได้แม้จะผ่านช่วงเวลาระบาดมา 20 กว่าปีแล้ว ในขณะเดียวกันบางโรคก็มีวัคซีนตั้งแต่ช่วงแรก ๆ อย่างไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ H1N1 ที่ระบาดหนักในปี 2009 กลับใช้เวลาเพียง 6 เดือนในการผลิตวัคซีนเท่านั้น

ว่าแต่กว่าจะได้วัคซีน 1 เข็ม เหล่าแพทย์ต้องผ่านกระบวนการอะไรบ้าง?

1.ถอดรหัสพันธุกรรมของไวรัส - สำหรับโควิด-19 โชคดีที่นักวิทยาศาสตร์ถอดรหัสได้ตั้งแต่แรก ๆ จึงใช้เวลาในขั้นตอนนี้ไม่นานนัก

2.พัฒนาวัคซีนโดยใช้เทคนิคเหล่านี้  :

• ทำให้ไวรัสอ่อนแอลงโดยการนำไปเพาะเชื้อ
• ดึงบางชิ้นส่วนของไวรัสออกมาใช้เป็นวัคซีน เพื่อให้ร่างกายมนุษย์สร้างภูมิคุ้มกันด้วยตัวเอง วิธีนี้กำลังใช้วิจัยวัคซีนโควิด-19อยู่ในหลาย ๆ ประเทศทั่วโลก

3.เริ่มทดลองกับกลุ่มคนสุขภาพแข็งแรง เพื่อหาแอนติบอดี้ในเลือด และสังเกตการณ์ดูว่าวัคซีนไม่ส่งผลร้ายแรง - ตามปกติจะใช้เวลา 1 ปี

4.ทดลองกับคนกลุ่มใหญ่ขึ้น โดยมากจะทดลองกับกลุ่มเสี่ยง เช่น เจ้าหน้าที่แพทย์ต่าง ๆ และเพื่อบันทึกผลข้างเคียง ขั้นตอนนี้ต้องทดลองกับกลุ่มคนหลักพันขึ้นไป จึงค่อนข้างกินระยะเวลายาวนาน - ขั้นตอนนี้ปกติจะใช้เวลา 2-3 ปีเป็นอย่างต่ำ

5.อนุมัติวัคซีน ขั้นตอนนี้คนทั่วไปจะได้รับวัคซีนด้วย แต่กว่าจะเดินทางมาถึง ต้องใช้ทั้งเวลา ความอดทน และปัจจัยเสริมต่าง ๆ อาทิ ความพร้อมในการรองรับวัคซีนที่ต่างกันไปในแต่ละพื้นที่ บางประเทศไม่ได้มีเทคโนโลยีหรือกำลังการผลิตมากพอ ก็อาจต้องใช้เวลาในการนำเข้าวัคซีนมากกว่าปกติ เป็นต้น

วัคซีนโควิด-19

หลายประเทศเริ่มเห็นแสงสว่างในการผลิตวัคซีนโควิด-19 เมื่อวันที่ 19 พ.ค.บริษัทเทคโนชีวภาพโมเดอร์นา (Moderna) ในสหรัฐอเมริกาเผยผลทดลองว่าร่างกายอาสาสมัครผลิตภูมิต้านทานไวรัสได้ สถาบันวิจัยในอิสราเอลก็เพิ่งค้นพบแอนติบอดี้ที่ทำลายไวรัสโควิด-19 ได้ กำลังอยู่ในขั้นตอนเตรียมงานกับโรงงานผลิตยาเพื่อทำวัคซีนต่อไป

ในขณะที่ไทยเองก็คืบหน้าไปไกล โฆษกศบค. (ศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา2019) นพ.ทวีศิลป์ วิษณุโยธิน แถลงว่าวัคซีนที่ผลิตโดยศูนย์งานวัคซีน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ร่วมกับสถาบันวัคซีนแห่งชาติและกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กำลังเตรียมทดสอบกับลิงในสัปดาห์หน้า หลังประสบความสำเร็จในหนูทดลองไปแล้ว

จนกว่าวัคซีนโควิด19 จะเสร็จสมบูรณ์แบบไม่ต้องลุ้น มนุษยชาติคงต้องทำตัวให้คุ้นเคยกับความเสี่ยงระบาดรอบสองสามสี่ห้าไปอีกนาน ตามวิถีชีวิตใหม่หรือ “นิวนอร์มัล” ที่คงไม่ใหม่อีกต่อไป แต่กลายเป็นชีวิต “ปกติ” ที่เราต้องยอมรับให้ได้ในเร็ววัน

-

อ้างอิง

- henryford.com

- heritage

- businessinsider

- thaipbs

- pptvhd36