ส่องเนื้อหาหนังสือคู่มือ ‘ชีวิตวิถีใหม่ ชีวิตดีเริ่มที่เรา’ มีอะไรน่าสนใจ ทำไมคนดาวน์โหลดกันรัวๆ จนยอดดาวน์โหลดเกือบแตะหลักแสนได้ภายใน 3 วัน
ช่วงนี้เวลาไปไหนมาไหนแล้วลืมพกหน้ากากออกจากบ้านแล้วจะรู้สึกกระวนกระวายคล้ายไม่ได้พกโทรศัพท์มือถืออยู่รึเปล่า ถ้าใช่ คุณอาจจะเป็นคนหนึ่งที่ปรับพฤติกรรมให้เข้ากับชีวิตวิถีใหม่ ซึ่งให้ความสำคัญกับการดูแลสุขอนามัยส่วนตัวและการใช้ชีวิตในพื้นที่สาธารณะไปแล้ว
นี่อาจจะเป็นโอกาสที่ดีที่ผู้คนจะหันกลับมาเห็นความสำคัญของการใช้ชีวิตและพฤติกรรมด้านสุขภาพที่เคยมองข้าม ควบคู่ไปกับการปฏิบัติตัวอย่างถูกต้องเหมาะสม ในบริบทใหม่ ปัจจัยใหม่ และเงื่อนไขใหม่ๆ มากมายในชีวิต
ในระหว่างที่ผู้คนกำลังมองหาแนวทางในการเริ่มสร้างชีวิตดีๆ อยู่นั้น สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ได้ออกโปสเตอร์ชุด ชีวิตวิถีใหม่ ชีวิตดีเริ่มที่เรา ออกมา 3 ชิ้นแรก ได้แก่ ชีวิตวิถีใหม่… ในตลาด, ชีวิตวิถีใหม่… ไปวัด และ ชีวิตวิถีใหม่… ในบ้าน แนะนำวิธีการดูแลตัวเองและผู้อื่นในสถานที่ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในการใช้ชีวิตของผู้คน ผ่านภาพสวย ลายเส้นสะอาด สื่อสารเนื้อหาที่เข้าใจง่าย และสะท้อนวิถีชีวิตของคนไทยจริงๆ
จากนั้นจึงมีการจัดทำหนังสือคู่มือ ชีวิตวิถีใหม่ ชีวิตดีเริ่มที่เรา ในแบบฉบับ สสส. เผยแพร่ตามมาให้ประชาชนทั่วไปสามารถดาวน์โหลดฟรี ซึ่งในเนื้อหาคู่มือฉบับนี้นอกจากจะมีรายละเอียดเพิ่มเติมจากโปสเตอร์ในส่วนของผู้คนที่ใช้ชีวิตในตลาด หลักปฏิบัติเมื่อทำกิจกรรมต่างๆ ในวัด รวมถึงวิธีการดูแลตัวเองและครอบครัวในบ้านที่ครอบคลุมมากขึ้นแล้ว ยังมีเนื้อหาเกี่ยวกับแนวคิดชีวิตวิถีใหม่ ซึ่งสอดรับกับความจำเป็นในการปรับรูปแบบการใช้ชีวิตและพฤติกรรมในสถานการณ์ปัจจุบัน โดยมีแนวทางต่างๆ ได้แก่ สร้างสุขอนามัยส่วนตัว สร้างสุขอนามัยส่วนรวม สร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายและจิตใจ และ สร้างภูมิคุ้มกันให้พร้อมรับมือทุกความเปลี่ยนแปลง อีกด้วย
สุพัฒนุช สอนดำริห์ ผู้อำนวยการอาวุโส สำนักสื่อสารการตลาดเพื่อสังคม เล่าถึงที่มาที่ไปของหนังสือคู่มือเล่มนี้ว่าต่อยอดมาจากแคมเปญ ชีวิตดีเริ่มที่เรา ซึ่งพูดถึงการมีสุขภาพกายและใจที่ดี “ส่วนสำคัญในชีวิตวิถีใหม่คือเรื่องสุขภาพที่เปลี่ยนไปจากเดิม คือในชีวิตวิถีใหม่นี้ควรเห็นความสำคัญของสุขภาพส่วนตัวของเรากับสุขภาพส่วนรวมเป็นหลัก เช่นช่วงนี้คนอาจจะคุ้นชินกับการใส่หน้ากาก ล้างมือ หรือเว้นระยะห่าง แต่จริงๆ การมีชีวิตที่ดีในวิถีชีวิตใหม่นั้นมีรายละเอียดมากกว่านั้น ซึ่งหากเราปรับวิถีชีวิตของเราให้มีสุขอนามัยและสุขภาพที่ดีไปด้วย จะสามารถเพิ่มภูมิคุ้มกันทางร่างกายให้แข็งแรงขึ้นได้”
ความน่าสนใจของหนังสือเล่มนี้คือ เนื้อหาแต่ละบทจะคอยแทรกวิธีการปรับตัวที่มีประโยชน์ ใช้ได้จริง รวมถึงตอกย้ำเรื่องง่ายๆ บางเรื่อง ที่ทำให้รู้ว่า หากปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตของตัวเองเพียงเล็กน้อย ก็สามารถมีชีวิตดีและสุขภาพร่างกายแข็งแรง มีภูมิต้านทานทั้งทางร่างกายและจิตใจได้แล้ว ตัวอย่างเช่น เนื้อหาบทที่ 6 สร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายและจิตใจ เรื่องการกินอาหารที่มีประโยชน์ ซึ่งแนะนำให้รู้จัก 2 : 1 : 1 รหัสอาหารสุขภาพดี หากแบ่งอาหารตามสัดส่วนในจานออกเป็น 4 ส่วน โดยมี ผัก 2 ส่วน ข้าว 1 ส่วน เนื้อสัตว์ 1 ส่วน ต่อมื้อ ก็สามารถช่วยลดพุง ลดโรคได้ หรือเนื้อหาที่คอยย้ำเตือนให้รู้ว่านอกจากวัตถุดิบในการประกอบอาหารหรือชงเครื่องดื่มที่ใส่และปรุงลงไปในอาหารเครื่องดื่มด้วยตัวเองแล้ว ยังมีน้ำตาล ไขมัน และเกลือ ที่แฝงมากับอาหารอะไรอีก ที่เมื่อกินเข้าไปแล้วอาจทำให้ร่างกายได้รับน้ำตาล น้ำมัน และเกลือเกินกว่าปริมาณที่เหมาะสมต่อวันด้วยเหมือนกัน รวมถึงเนื้อหาบทที่ 7 สร้างภูมิคุ้มกันให้พร้อมรับมือทุกความเปลี่ยนแปลง ที่พูดถึงเทคนิคการออมเงิน การบริหารจัดการหนี้สิน แบบนำไปปฏิบัติอย่างได้ผล ให้คนสามารถนำไปรับมือเมื่อเกิดผลกระทบทางเศรษฐกิจได้
สุพัฒนุชยังเล่าถึงแนวทางอื่นนอกเหนือจากเรื่องสุขอนามัยที่บรรจุเข้ามาในคู่มือเล่มนี้ว่า “ขณะเดียวกันวิกฤตที่เกิดขึ้นไม่ได้ส่งผลกระทบเฉพาะเรื่องสุขภาพและสุขอนามัยเท่านั้น แต่ยังส่งผลกระทบด้านเศรษฐกิจ สังคม และสภาพจิตใจของผู้คนที่ได้รับผลกระทบดังกล่าวด้วย ดังนั้นเรื่องสุขภาพจิตใจ ปัญหาความเครียด หรือการปรับเปลี่ยนรูปแบบการปฏิสัมพันธ์กัน ก็สำคัญไม่น้อยไปกว่านั้น ดังนั้นทางสสส.จึงเห็นว่านี่คือโอกาสสำคัญสำหรับคนที่ต้องการลุกขึ้นมาปรับวิถีการใช้ชีวิตของตัวเอง เขาจะสามารถเริ่มต้นได้อย่างไรบ้าง โดยเริ่มตั้งแต่ตัวเอง คนรอบตัว ไปจนถึงที่อยู่อาศัยและสิ่งแวดล้อมว่าควรปรับเปลี่ยนอย่างไรบ้างค่ะ”
ความหมายของชีวิตวิถีใหม่ฉบับ สสส. จึงไม่เพียงพูดถึงสถานการณ์ซึ่งนำไปสู่ความปกติใหม่ แต่ยังสร้างหมุดหมายของการหันมาให้ความสำคัญต่อสุขอนามัยส่วนตัว สุขอนามัยส่วนรวม การสร้างเสริมภูมิคุ้มกันด้วยการดูแลสุขภาพร่างกายและจิตใจที่ดี รวมถึงการสร้างภูมิคุ้มกันด้านต่างๆ ในชีวิตให้สามารถรับมือกับความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคมไทยและสังคมโลก ซึ่งเป็นองค์ประกอบจำเป็นสำหรับการใช้ชีวิตในอนาคตข้างหน้าเป็นอย่างยิ่ง
“สสส. เห็นว่าสถานการณ์ครั้งนี้เป็นโอกาสสำคัญที่จะสื่อสารให้คนทั่วไปเห็นภาพว่า ชีวิตดีเริ่มที่เราแล้วการจะปรับเข้าสู่การมีชีวิตวิถีใหม่สามารถทำได้อย่างไร เลยเป็นที่มาของหนังสือคู่มือเล่มนี้ซึ่งสามารถใช้ประโยชน์กับคนหลายกลุ่มมาก ขณะเดียวกัน สสส. ยังเตรียมสื่ออื่นๆ อีกมากที่จะทำเนื้อหาให้เข้ากับสถานที่ องค์กร หรือกลุ่มเป้าหมายที่แตกต่างกันออกไป เช่น โรงเรียน หรือ ศูนย์เด็กเล็ก ด้วยค่ะ” สุพัฒนุชปิดท้ายให้รู้ว่า สสส.ยังเตรียมเนื้อหาสำหรับกลุ่มเป้าหมายอื่นๆ ให้ติดตามและนำไปใช้ประโยชน์ตามความเหมาะสมอยู่
ที่ผ่านมา สสส. มีวิธีการสื่อสารแคมเปญด้านส่งเสริมสุขภาพที่สามารถเข้าถึงคนทุกกลุ่มได้อย่างน่าจดจำและน่าสนใจเสมอ สำหรับหนังสือคู่มือเล่มนี้เป็นอีกหนึ่งสื่อที่เหมาะสำหรับคนทุกกลุ่ม อ่านเข้าใจง่าย สามารถนำไปปฏิบัติได้จริง และมีภาพประกอบสวยๆ ที่ชวนพลิกอ่านได้อย่างเพลิดเพลินอีกด้วย
ดังนั้นหากใครที่กำลังหาโอกาสท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงนี้ไปสู่สิ่งที่ดีกว่า สามารถดาวน์โหลดคู่มือ ชีวิตวิถีใหม่ ชีวิตดีเริ่มที่เรา ไว้เป็นแนวทางในการปฏิบัติตัวได้แล้ววันนี้
ที่มา: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)