จากตำราสมุดข่อยโบราณที่ได้กล่าวถึงแมวไทยไว้ 23 ชนิด ซึ่งเป็นแมวดีให้คุณ 17 ชนิด และแมวร้ายให้โทษ 6 ชนิด แมวไทย (วิฬาร) ที่ยังเหลือให้พบเห็นในปัจจุบันนี้มี 6 ชนิดคือ วิเชียรมาศ สีสวาด ศุภลักษณ์ โกญจา ขาวมณี และแซมเสวตร แต่แท้จริงแล้วในสมุดข่อยโบราณได้กล่าวถึงแมวไทยว่ามีทั้งหมด 23 สายพันธุ์ แบ่งออกเป็นแมวให้คุณ 17 ชนิด และ แมวร้ายให้โทษอีก 6 ชนิด
แต่ขณะเดียวกันก็ยังมีแมวอีกบางส่วนที่ไม่ถูกบันทึกอยู่ในสมุดข่อย แต่ก็ได้รับยกย่องให้เป็นแมวไทยโบราณเช่นกัน และหนึ่งในนั้นคือ “แมวขาวมณี”
แมวขาวมณี หรือ ขาวปลอด เป็นสายพันธุ์ที่พบเห็นได้มากสุดในปัจจุบัน เป็นแมวไทยโบราณที่ไม่ได้มีบันทึกไว้ในสมุดข่อย จึงเชื่อว่าเป็นแมวที่เพิ่งกำเนิดในต้นยุครัตนโกสินทร์ ในสมัยรัชกาลที่ 5 แมวชนิดนี้เป็นที่โปรดปราณมาก ทั้งยังได้รับความนิยมมากในต่างประเทศ เนื่องจากเป็นแมวที่ค่อนข้างเชื่อง ชอบอยู่ติดบ้าน เหมาะสำหรับการเลี้ยงเป็นเพื่อนได้เป็นอย่างดี
แมวขาวมณีนั้นมีลักษณะเด่นคือสีขนขาวสะอาด มีขนสั้น แต่หนานุ่ม รูปร่างลำตัวยาวขาเรียว ทรงเพียวลม ไม่อ้วนหรือผอมเกินไป หัวไม่กลมโต แต่เป็นทรงสามเหลี่ยมคล้ายหัวใจ หน้าผากแบนใหญ่ หูขนาดใหญ่และตั้งตรงจมูกสั้น ดวงตาจะรีเล็กน้อยนัยน์ตาเป็นสีฟ้าหรือเหลืองอำพันสีใดสีหนึ่งเมื่อนำแมวขาวมณีตาสีฟ้า ผสมกับแมวขางมณีตาสี อำพัน ลูกที่ออกมาจะมีตาสองสี คือ สีฟ้าข้างหนึ่งและสีเหลืองอำพันข้างหนึ่ง ซึ่งเป็นลักษณะที่ถูกควบคุมโดยยีนด้อยในแมวขาวมณีแทบทุกตัวจะมีจุดด้อย เช่น ถ้ามีตาสองสีมักมีตาข้างหนึ่งที่ไม่ดี อาจมองเห็นไม่ชัดหรือมองไม่เห็นเลย ถ้าแมวตาสีฟ้ามักจะหูพิการ หรือไม่ได้ยินเสียงมากนัก และแมวตาสีเหลืองอำพันมักมีต่อมขนที่ไม่ดี
จุดด้อยอีกข้อของแมวขาวมณีคือความไม่ขาวปลอด มีสีใดสีหนึ่งแซมเข้ามา เช่นเดียวกับขนที่ยาวมากเกินขนาด หางคด หางขอด หางงอและ หางสั้น ซึ่งเป็นลักษณะที่ไม่ยอมรับ รวมถึงการมีตาสองข้างเป็นคนละสีกัน (Odd eyes) หรือเป็นสีอื่นสีใดที่ไม่ใช่สีฟ้าหรือเหลืองอำพัน ก็ถือเป็นลักษณะที่แต่เดิมไม่เป็นที่ยอมรับ แต่อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันทั้งในและต่างประเทศกลับนิยมแมวขาวมณีที่มีตาคนละสีมากกว่าตาสีเดียว และมีราคาสูงกว่าด้วย
