จัดจำหน่าย จัดจนเหนื่อย - สมจุ้ย เจตนาน่าสนุก

การผลิตสินค้าออกมา ให้ถูกตาต้องใจในราคาที่คนอยากจะได้ นอกจากไม่ง่ายแล้ว ยังมีอุปสรรคสำคัญคือ การจัดจำหน่าย

เพราะคนผลิตสินค้าใช่ว่าจะสามารถหาที่ทางวางขายได้โดยง่าย

อย่างเช่นสมัยโบราณ เขาล่ำลือกันว่า มีดคม มีดดีต้องที่ บ้านอรัญญิก อยุธยา ผู้คนผ่านไปมาก็แวะซื้อหาติดไม้ติดมือ แต่อันที่จริง แหล่งผลิตมีดดีนั้นอยู่ลึกเข้าไปในอีกหมู่บ้าน 

เพราะมีเส้นทางสัญจรคนผ่านไปมา จึงกลายเป็นชื่อเสียงว่า ‘ บ้านอรัญญิก’ นั้นมีดดาบดี ทั้งๆ เป็นแค่แหล่งค้าขาย

เดี๋ยวนี้ ขอนแก่นเมืองแคน แต่แคนอาจจะผลิตจากนครพนม หรือครกซึ่งเคยขายดีของอ่างศิลา ก่อนหน้านี้อาจจะมีศิลาเยอะ แต่ปัจจุบันอาจจะผลิตมาจากสระบุรีเพราะมีหินเยอะกว่า

ขนาดไอติม มหาชัย ยังกลายเป็น ของดีเมืองปทุม

คือได้สูตรมาจากมหาชัย แต่ไปผลิตจากปทุมธานี

ดังนั้น นอกจากการผลิตแล้ว การจัดจำหน่ายจึงเป็นเรื่องสำคัญ ซึ่งคนทำการค้าการขายจะละเลยไม่ได้

ตอนทำหนังสือคนก็ชอบถามว่า ทำไมร้านนั้นร้านนี้ ไม่มีขาย 

เราก็บอกว่า เราไม่ได้ไปวางขายเอง ต้องให้มีคนจัดจำหน่าย หรือสายส่ง

พอไปถามสายส่งว่าทำไม ไม่วาง

เขาก็ว่า วางแล้วขายไม่ได้ หรือขายได้แล้วเก็บเงินไม่ได้ ก็ไม่รู้จะไปวางขายทำไม

เพื่อนผมเขียนหนังสือพ็อกเก็ตบุ๊ค ออกวางจำหน่าย เขาไปเดินดูที่ ร้าน B2S แล้วไม่พบหนังสือของเขาวางขาย จึงไปสั่งกับพนักงานว่า สั่งซื้อเล่มหนึ่งได้ไหม 

ผมสงสัยว่าเขาไปสั่งซื้อหนังสือตัวเองทำไม

เขาบอกคอยดู เดี๋ยวสัปดาห์หน้ามาดูกันว่า ได้หนังสือหรือไม่

ปรากฏว่า ทางร้านก็สั่งมาให้ เขายิ้มกระหยิ่ม

ผมบอกว่า อ้าวนี่เอ็งต้องเสียค่าซื้อหนังสือตัวเอง

ไม่เป็นไร เขาว่า เล่มนี้เดี๋ยวเอาไปขายให้คนที่ต้องการได้

ส่วนเขานอกจากรับหนังสือที่เคาน์เตอร์แล้ว เดินไปดูตรงชั้นวางหนังสือ ปรากฏว่า ร้าน B2S วันนั้น มีหนังสือของเขาวางขายอยู่อีกสี่เล่ม

เขาบอกเห็นไหม เวลาร้านสั่งหนังสือมาขาย เขาคงไม่สั่งเล่มเดียวหรอก

ในที่สุดหนังสือของเขาก็มีวางจำหน่ายบนชั้นในร้าน B2S สมใจ

ปัจจุบัน เทียร ธรรมดา เขียนเรื่องราวเกี่ยวกับ ไวยากรณ์ภาษาอังกฤษ แล้วแปลไปพิมพ์ขายเยอรมัน และอีกหลายๆประเทศ

หนหนึ่งเพื่อนทำการตลาดให้เป๊ปซี่ และอยากให้ร้านค้าบนเกาะสมุย ซึ่งเดิม โคคา โคล่า ยึดครองตลาดไว้ โอกาสที่เป๊ปซี่จะเข้าแทรก ย่อมทำได้ไม่ง่ายนัก 

ร้านบางร้าน เลือกข้างเลยว่าจะขายแต่โคคา โคล่า

แต่ทางเป๊ปซี่ก็ไม่นิ่งเฉย พยายามจะเจาะตลาด โดยเฉพาะร้านที่มียอดจำหน่ายสูง ลูกค้าเยอะ การเข้ามาขอส่วนแบ่งบ้างก็ยังดี

เพื่อนพาผมไปร้านอาหารแห่งหนึ่ง แล้วบอกว่า ร้านนี้ขายดีแต่ไม่มีเป๊ปซี่ อย่างไรเดี๋ยววันนี้เราไปทานที่ร้านเขา แล้วให้ผมช่วยเจรจาว่า ขอเอาเป๊ปซี่มาวางบ้างเหอะนะ

ความที่บนเกาะสมุย ผมก็พอรู้จักคนอยู่บ้าง อ๋อ น่าจะได้ ผมรับปากเพื่อน

พอไปถึงได้เจอกับเจ้าของร้าน

“อ้าว พี่จุ้ย มาสมุยช่วงนี้พอดี ได้ไปดู ควายชนหรือยัง?” 

“อ๋อยังครับ ผมไม่ค่อยชอบดูเท่าไหร่”

“ทำไมละครับพี่”

“สงสารมันน่ะ ดูแล้วมันทารุณสัตว์”

“มันเป็นศิลปะนะพี่"

“ควายชนนี่นะ ศิลปะ ?”

“ใช่ครับ เป็นศิลปะ พื้นบ้าน”

ผมว่า “ไม่น่าจะใช่ศิลปะหรอกนะ อย่าว่าแต่ศิลปะ กีฬายังไม่น่าจะเรียกเลย”

"โอ้วว พี่มันเป็นศิลปะจริงๆ "

“ถ้าควายชนเป็นศิลปะ ควายก็เป็นศิลปินสินะ ตัวไหนชนดี ให้เป็นศิลปินแห่งชาติเลยดีไหม”

ว่าแล้ว..ก็วงแตก นอกจากกินอาหารไม่อร่อยแล้ว

ร้านนั้นก็อย่าฝันเลยว่าจะได้ขายเป๊ปซี่ในระยะอันสั้น

การทำการตลาด การกระจายสินค้า นอกจากไม่ง่าย การเลือกตัวแทนอาจยากกว่า 

ผมเคยรับอาสาช่วยเพื่อน พาสื่อมวลชนไปทริปพิเศษ บนเกาะสมุย 

บรรดานักข่าว ก็มาเพื่อทำข่าวให้บริษัทซึ่งขาย เป๊ปซี่ มิรินด้า

สิ่งที่คนจัดทริปต้องทำก็คือทุกๆ แห่ง ที่นักข่าวไปนอกจากควรมีน้ำดื่มในเครือวางเรียงรายให้ดื่มสะดวก สะดุดตาแล้ว

น้ำดื่มของคู่แข่งในตู้แช่ ก็ต้องกำกัดเอาไว้เป็นของต้องห้ามด้วย

โดยเฉพาะตู้เย็นในห้องพักนี่ ต้องเคลียร์ออกให้เหลือแต่ของบริษัทเราเท่านั้น

งานแบบนี้ไม่ใช่เรื่องยากสามารถทำได้ เพราะสตาฟต้องไปล่วงหน้า ไม่มีปัญหา

จัดการไปจนกระทั่ง การดื่มทานที่ร้านอาหารใดๆ ก็ควรมีเครื่องดื่มในเครือ วางให้ดื่มตลอดการเดินทาง

จนไปถึงร้านหนึ่ง

มีลิงเป็นขวัญใจ ของนักท่องเที่ยว นักเดินทาง

เพราะว่าเป็นลิงแสนรู้ ทางเจ้าของร้าน จะนำมาพบปะให้นักท่องเที่ยวถ่ายรูปและให้อาหาร

ปรากฏว่า พอถ่ายรูป ให้อาหาร หัวเราะร่า กับเจ้าจ๋อจนเป็นที่น่าพอใจแล้ว

มีนักข่าวคนหนึ่ง เกิดอยากเจาะลึก.

เลยถามว่า เจ้าลิงน่ารักตัวนี้ชื่ออะไร?

เจ้าของบอกทันที มันชื่อ ‘สไปรท์’

โอ๊ย…พลาดจนได้

ตอนมาสำรวจไม่ได้ถามชื่อไว้ก่อน

ไม่อย่างนั้นคงจ้างลิงให้เปลี่ยนชื่อ เป็น ‘มิรินด้า’ สักสองสามวัน