ความรู้สึกของริมฝีปากเมื่อแสงสีทองกะพริบจากแสงอาทิตย์ สะท้อนให้เห็นใบหน้าของคนใน #ชนเผ่ามูร์ซี พร้อมปลุกให้ผู้คนในหุบเขาอันเงียบสงบทางตะวันตกเฉียงใต้ของเอธิโอเปียตื่นขึ้น
.
ชาวมูร์ซีในเอธิโอเปีย (Mursi in Ehiophia) ทั้งหมดราว 10,000 คน อาศัยอยู่ที่หุบเขาตอนล่างของแม่น้ำ Omo ห่างจากเมืองหลวง Addis Abeba ของเอธิโอเปียประมาณ 800 กม.
.
ตามธรรมเนียมของเผ่ามูร์ซีผู้ชายมีหน้าที่เลี้ยงวัว เลี้ยงแพะ และจะต้องผ่านพิธีกรรมการต่อสู้ที่เรียกว่า ‘Donga’ โดยพวกเขาจะมารวมตัวกันแล้วเอากิ่งไม้มาตีกันจนได้รับชัยชนะ และถือเป็นการเตรียมตัวเข้าสู่ #การแต่งงาน
.
ส่วนการทำไร่ ตักน้ำ หาฟืน หาอาหาร เป็นหน้าที่ของผู้หญิง ซึ่งนอกจากผู้หญิงจะทำงานบ้านงานเรือนเก่งแล้ว แฟชั่นการแต่งตัวก็จัดเต็มทุกวัน
.
เครื่องประดับชิ้นหนึ่งที่ทำให้ชาวมูร์ซีมีความโดดเด่นในโลก คือ เดบี (Dhebi) จานดินเผาสีสันสดใสที่ผู้หญิงใช้ประดับริมฝีปากล่าง
.
กระบวนการประดับริมฝีปากด้วยจานรอง (Lip saucer) เริ่มต้นเมื่อเด็กผู้หญิงอายุ 15-16 ปี แม่ของพวกเธอมักจะเจาะผ่าบริเวณต่ำกว่าริมฝีปากเข้ามาประมาณ 1 - 2 ซม. หลังจากเมื่อแผลหายดีแล้ว จะใช้แผ่นดินเหนียวเผาใส่เข้าไปแล้วเพิ่มขนาดให้ใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ จนปากฉีกไปถึงเหงือก แต่ว่าแผ่นปิดปากไม่ได้ใส่อยู่ตลอดเวลา และสามารถถอดออกเพื่อทานอาหารได้
.
มีหลายทฤษฎีเกี่ยวกับประเพณีนี้ โดยเชื่อว่าเป็นการทำให้เด็กหญิงและสตรีเสียโฉมเพื่อให้มีเสน่ห์น้อยลงจากพ่อค้าทาส แต่ไม่ว่าจะจริงหรือไม่ก็ตาม ในเวลาต่อมา #Dhebi ได้กลายเป็นสัญลักษณ์แห่งความงาม ยิ่งแผ่นดินเผาใหญ่เท่าไหร่ ก็จะสามารถเรียกร้องวัวมาเป็นสินสอดได้มากขึ้นเท่านั้น
.
การเจาะร่างกายซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งศิลปะบนร่างกายมนุษย์
.
แม้ว่าประวัติศาสตร์ของการเจาะร่างกายจะถูกบดบังด้วยข้อมูลที่ผิด ๆ แต่ก็มีหลักฐานมากมายที่แสดงให้เห็นว่ามีการเจาะร่างกายในรูปแบบต่าง ๆ มาตั้งแต่สมัยโบราณแล้ว
.
การเจาะริมฝีปากและลิ้นถูกค้นพบในวัฒนธรรมชนเผ่าแอฟริกันและอเมริกันในอดีต หลักฐานชิ้นแรกในการเจาะริมฝีปากมีอายุราว 12,000 ปี โดยใส่วัตถุมีคมผ่านผิวหนังหรือส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย การเจาะหรือดัดแปลงร่างกายจะทำให้ดูดีเป็นพิเศษ
.
ซึ่งความเชื่อนี้เกิดขึ้นในแถบ “ทวีปแอฟริกาและอเมริกา” โดยเฉพาะในแถบประเทศเอธิโอเปีย ยังขึ้นชื่อว่าเป็น Horn of Africa (จงอยแอฟริกา) เพราะเป็นประเทศที่อยู่ทางตะวันออกของทวีปแอฟริกา และไม่ติดกับทะเล ส่งผลให้ความเชื่อในอดีตถูกส่งต่อมาในปัจจุบัน
.
ซึ่งเผ่าที่เห็นชัดและได้รับอิทธิพลมากที่สุดคือ #ชนเผ่ามูร์ซี นั่งเอง
.
ซึ่งความก้าวหน้าในโลกสมัยใหม่ได้ส่งผลกระทบต่อทัศนะเกี่ยวกับขนบธรรมเนียมแบบเก่า ผู้หญิงจาก #ชนเผ่ามูร์ซี รู้สึกว่าประเพณีเหล่านี้อันตรายมากเกินไป และอาจเป็นการประชดของประวัติศาสตร์ที่วิถีชีวิตที่เริ่มเสื่อมถอยทีละน้อย แต่ผู้ชายกลับยังคงให้ความสำคัญกับวัฒนธรรมแบบดั้งเดิมอยู่
.
ประเพณี #LipPlate แม้ว่าจะเป็นมีความงามที่เป็นเอกลักษณ์ แต่ในปัจจุบัน วัยรุ่นในชนเผ่าส่วนใหญ่เลือกที่จะไม่สานต่อประเพณีนี้ รวมถึงรัฐบาลเองก็ได้กดดันให้หยุดยั้งการอนุรักษ์ประเพณีเช่นกัน เนื่องจากอาจนำไปสู่การติดเชื้อ และอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพร้ายแรงตามมาได้
_ขอบคุณข้อมูลจาก
.
1.SchoolForAfrica.org : https://schoolforafrica.org/education/some-interesting-facts-about-the-mursi-tribe-of-ethiopia-one-of-the-most-isolated-community-in-ethiopia/
.
2.vividink (7 July, 2021) : https://vividinktattoos.co.uk/history-of-piercings/
.
3.jaynemclean (24 September 2021) : https://www.jaynemclean.com/blog/surma-suri-mursi-tribes-of-ethiopia-lip-plates
.Read Me - We Shout l The Shout
Living Online Magazine
[Life, Culture, Creative, Spirit]