เราออกเดินทางไปข้างหน้า เพื่อจะถอยกลับสู่อดีต
โดย อรวรรณ ฤทธิ์ศรีธร
การเดินทางกับเทศกาลอาจเป็นของคู่กันของใครหลายๆคน ปีใหม่ สงกรานต์ หรือวันหยุดยาว การได้ไปท่องเที่ยวเปิดโลกเป็นสวรรค์ของนักเดินทาง เราจึงเคยได้ยินคำที่ใครๆเขาบอกว่า การออกเดินทางทำให้เราค้นพบตัวตนใหม่ ทางออกชีวิตใหม่ๆ หรือ ทำให้ชีวิตก้าวไปสู่หนทางที่ไม่เคยพบมาก่อน
มันก็อาจจะจริง… แต่ในหลายครั้งๆ เราเคยคิดไหมว่า การเดินทางในแต่ละครั้ง ไม่ใช่ทุกครั้งและไม่ใช่ทุกสถานที่ จะพาเราก้าวไปข้างหน้าสู่ถนนเส้นใหม่ๆ เสมอไป บางครั้ง การได้ไปพบปะอะไรบางอย่างระหว่างทาง หรือไปเห็นสถานที่บางแห่ง เราอาจพบว่า การเดินทางครั้งนั้น ได้ดึงดูดเราสู่อดีตหรือวานวันที่เคยผ่านมา
หลายครั้งที่ความทรงจำเก่าๆผุดขึ้นมา ระหว่างที่ออกเดินทาง เราอาจได้พบภาพเหตุการณ์บางอย่าง สิ่งของบางอย่าง ที่ชวนให้เราหวนย้อนกลับไปสู่ความทรงจำในอดีต เช่น การเดินทางไปชนบทของใครหลายๆคน อาจทำให้ได้พานพบกับภาพของเด็กนักเรียนสะพายกระเป๋า ในมือถือปิ่นโต แล้วหวนคิดถึงภาพตัวเองในอดีตที่เติบโตมากับกลิ่นของทุ่งนา สายลม แสงแดด
สถานที่บางแห่งแม้เราอาจไม่เคยไป แต่บรรยากาศขณะที่ได้เดินทาง อาจมีกลิ่นอายของทริปในอดีต เช่น เป็นสถานที่ประเภทเดียวกัน เพื่อนร่วมทางเป็นทีมเดิม หรือเราออกเดินทางในช่วงเวลาเดียวกันกับทริปที่เคยผ่านมา
บางทริป เราได้เล่นเหมือนสมัยเด็กๆ ได้แต่งตัวเป็นชาวท้องถิ่น ได้ละเล่นแบบพื้นเมือง ได้ลองทำอะไรใหม่ๆที่ไม่คุ้นเคย แล้วหัวเราะร่าเหมือนเด็กๆ ช่างเหมือนวันวานที่ผ่านมาของชีวิต
รสชาติอาหารบางอย่างที่เราได้ลิ้มลองระหว่างการเดินทาง บางครั้งแม้เป็นอาหารในแดนห่างไกลจากมาตุภูมิ แต่หลายๆเมนู เราอาจพบว่า รสชาติของมันช่างคล้ายคลึงกับอาหารโปรดในวัยเด็ก ในเวลาที่ลิ้นรับรสอาหารนั้นจึงได้ดึงเราสู่ความทรงจำที่บางครั้งลืมไปแล้ว
การได้ไปสัมผัสทะเล ขุนเขา ทุ่งหญ้า น้ำตก และมีความสุขที่ได้ดื่มด่ำกับมัน ย้ำเตือนให้หวนคิดว่าพวกเราคือส่วนหนึ่งของธรรมชาติและโลกใบนี้ เรามาจากธรรมชาติ และจะกลับคืนสู่ธรรมชาติ
แม้กระทั่งการพักแรม บางทริปที่เราต้องนอนในกระโจมกลางป่า หุงอาหารด้วยฟืนไฟ อาบน้ำในลำธาร หลับใหลท่ามกลางเสียงนกกลางคืน ช่างละม้ายกับวิถีชีวิตของมนุษย์ในอดีตเสียจริง หรือหากเราได้ไปค้างในโรงแรม ห้องพักช่างเรียบโล่งสบายตา คล้ายกับสภาพบ้านหรือห้องของเราตอนที่ย้ายเข้ามาใหม่ ๆ ที่ยังมีเฉพาะของจำเป็น ไม่ได้อุดมไปด้วยข้าวของสารพัดจนกลายเป็นรกรุกรัง
สุดท้ายคำว่า “เราออกเดินทางไปข้างหน้า เพื่อจะถอยกลับสู่อดีต” ผู้เขียนไม่ต้องการจะเล่นคำย้อนแย้งชวนงง แต่อยากบอกว่า บางครั้งเราพาตัวเองก้าวไปข้างหน้าก็จริง แต่เมื่อย่างเท้าไปเรื่อยๆ อาจค้นพบว่า การเดินทางของเรานั้นเป็นการเดินทางเพื่อย้อนกลับไปสู่บางอย่าง อาจจะเป็นการย้อนกลับไปยังอดีต ความหลัง หรือความทรงจำ ดังนั้นการค้นพบตัวตนขณะเดินทาง ไม่ได้หมายถึงการค้นพบตัวตนใหม่เสมอไป แต่อาจหมายถึงการได้สัมผัสกับตัวตนอีกตัวตนหนึ่งในอดีต ที่เราได้ลืมเลือนไป และบางครั้ง เราได้มองเห็น “ภาพซ้อน” ของตัวเองในอดีตในระหว่างการเดินทางนั้น
หรือการเดินทาง…จะเป็นเครื่องมือในการขุดคุ้ยประวัติศาสตร์ส่วนบุคคล?