“ฉันมาทำอะไรที่ ฉันมาทำอะไรที่นี่” ท่อนฮิตจากเพลงดังที่ร้องฮัมอยู่ในหัว หลังจากที่ตื่นมาแล้วพบว่าตัวเองว๊าปมาอยู่คนละที่จากงานปาร์ตี้เมื่อคืน อยากจะพยายามนึก นึกยังไงก็ไม่ออก ซึ่งอาการแบบนี้สายปาร์ตี้ตัวยงคงเคยเจอเหตุการณ์นี้มาบ้าง ซึ่งได้มีงานวิจัย “The association of alcohol-induced blackouts and grayouts to blood alcohol concentrations” ที่คาดการณ์ว่า เมื่อร่างกายมีระดับแอลกอฮอล์ในเลือดสูงกว่า 0.22% จะมีโอกาสเมาแล้วภาพตัดสูงถึง 50% เลยทีเดียว เพราะฉะนั้นปาร์ตี้ครั้งหน้าก็คงต้องตั้งสติสักนิดก่อนคิดจะดื่มแล้วล่ะ
ดื่มแบบไหนให้ “เมาจนภาพตัด”
อาการภาพตัด หรือ Black out drunk จะเกิดขึ้นเมื่อนักดื่ม ดื่มแอลกอฮอล์จนเกินลิมิตของร่างกาย ซึ่งสาเหตุของภาวะที่จำอะไรไม่ได้หลังดื่มหนักนั้น ก็เนื่องจากสมองจะหยุดหลั่งสารเคมีในส่วน Hippocampus ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของระบบลิมบิก (Limbic System) ที่มีบทบาทในการสร้างความทรงจำระยะยาว ทำให้สมองไม่ได้เซฟเรื่องราวใหม่ที่เกิดขึ้นหลังจากนั้น ซึ่งหากว่ายิ่งดื่มหนัก หรือเพิ่มระดับแอลกอฮอล์ในเลือดสูงเท่าไหร่ ก็ยิ่งทำให้อัตราและระยะเวลาที่ความทรงจำหายไปมีมากขึ้นเท่านั้น แบบเดียวกับคนที่เป็นโรคความจำเสื่อมหรืออัลไซเมอร์ ก็มีสาเหตุจากสมองส่วนนี้เหมือนกัน
เมาจน…เก็บทรงไม่อยู่
อาการภาพตัดไม่ได้หมายความว่าจะต้องหมดสติทิ้งตัวนอนเลยทันที ตรงกันข้ามสายดื่มยังสามารถตอบสนองต่อผู้คนหรือสิ่งเร้าต่างๆ รอบตัวได้ แต่จะช้ากว่าปกติ การควบคุมบังคับร่างกายทำได้ยาก และยังทำให้การตัดสินใจโดยใช้เหตุผลลดน้อยลง มีความกล้าทำเรื่องบ้าบิ่น ที่อาจนำมาซึ่งอันตรายได้ อาการเมาจนภาพตัดนี้สามารถแบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่
● อาการภาพตัดบางส่วน หรือ บางคนเรียกว่า brownouts เป็นอาการที่หลงลืมบางส่วนของเหตุการณ์ แต่หากมีตัวกระตุ้นจากภาพหรือเสียงก็จะช่วยให้ย้อนนึกถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นได้
● อาการภาพตัดจอดำ หรือ blackouts ที่แม้ใครจะมาเล่าเหตุการณ์วันนั้นยังไง้ ยังไงก็นึกไม่ออก เรียกว่าลืมไปโดยสมบูรณ์แบบไม่มีอะไรกั้น ไม่มีภาพหลงเหลือในความทรงจำเลยสักกะนิ๊ด
โดยความรุนแรงอาการลืมนี้ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นน้ำหนัก เพศ ประเภทของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ การตอบสนองต่อแอลกอฮอล์ของร่างกายแต่ละคน ไปจนถึงความเร็วของการยกดื่ม ถ้าเอะอะหมดแก้วๆ ก็บอกเลยว่าไม่เหลือ
ไม่เมาบอก…เมา
ผลกระทบจากการสนุกเพลินเกินลิมิตนี้ ไม่เพียงแต่จะทำให้หลงลืมเรื่องราวที่เกิดขึ้นหลังเมาเท่านั้น ในระยะสั้นนักดื่มยังมีแนวโน้มที่จะเกิดความเศร้า รู้สึกไม่ดีกับตัวเองหากว่าเกิดเรื่องร้ายแรงจากการตัดสินใจผิดพลาดตามมา ส่วนทางด้านร่างกายก็อาจเจ็บตัวหรือได้รับบาดแผลจากอุบัติเหตุ นอกจากนี้ยังเป็นการสิ้นเปลืองเงิน แล้วไหนจะโดนโทษทางกฎหมายตามมาหากว่าเมาแล้วขับ หรือก่อเรื่องอะไรอีก ส่วนผลกระทบระยะยาว ถ้าขืนยังดื่มหนักอยู่แบบนี้ ก็มีโอกาสที่จะเกิดอันตรายต่อสมองส่วนหน้าที่ใช้ในการควบคุมการทำงานเรื่องความคิด มีบทบาทในการสร้างและเรียกคืนความทรงจำในระยะสั้น ทำให้มีแนวโน้มสูญเสียความทรงจำ จำอะไรไม่ค่อยได้แม้จะเพิ่งเกิดขึ้นทั้งที่ไม่ได้ดื่มเลยก็ตาม ส่งผลไปถึงประสิทธิภาพในการทำงานที่ลดลงอันเนื่องมาจากการตัดสินใจที่ย่ำแย่ เพราะอย่างนี้ทางที่ดีต่อให้ไม่เมาก็บอกเมาไว้ก่อนเถอะ จะได้ไม่มีเรื่องน่าปวดหัวตามมา
