1. เวลาอยู่กับธรรมชาติ เรามักทำอะไรช้าลง ที่จริงไม่ใช่ความช้า แต่มันคือความประณีต มองอย่างประณีต เดินอย่างประณีต กินอย่างประณีต ฟัง ดู และคิดอย่างประณีต ความประณีตมักมีส่วนสัมพันธ์กับความช้าหรือเร็ว ไม่ได้เกี่ยวข้องกันเสมอไป แต่ต้องยอมรับว่ามันมีส่วนสัมพันธ์กันอยู่ ธรรมชาติทำให้เราใช้ชีวิตช้าลง เพื่อประณีตมากขึ้น ธรรมชาติมิใช่เพียงภูเขา ทะเล ผืนป่า แต่ยังมีเราซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ จงฟังเสียงภายใน ฟังเสียงธรรมชาติ ฟังเสียงธรรมชาติในตัวเรา แล้วชีวิตย่อมพบพานกับความประณีตที่เรามีอยู่แล้ว ทว่าละเลยมาเนิ่นนาน
2. อันที่จริงความสุขเล็ก ๆ ก็นับเป็นความสุข ความสุขไม่จำเป็นต้องใหญ่โตเสมอไป เราเดินเล่นในสวนดอกไม้นับเป็นความสุขได้หรือไม่ แม้แต่การขยับแขนขาได้ดังใจ ถามต่อไปว่าสิ่งเหล่านี้นับเป็นความสุขได้หรือไม่ ถ้าดูผ่านๆ ไม่คิดอะไร เราอาจเห็นว่าเป็นสิ่งเล็กน้อย ไม่สามารถใช้คำว่าความสุขได้ด้วยซ้ำ แต่ทั้งหมดนี้คือความสุข คือความพิเศษสุดที่ถูกบดบังด้วยความเคยชิน ลองนึกดูเถิด หากวันนี้เราไม่สามารถมองเห็นท้องฟ้าได้แล้ว เราจะรู้สึกอย่างไร อากาศคือสิ่งที่เรามองไม่เห็น เป็นสิ่งที่เราไม่เคยคิดนึกขอบคุณ การมีอยู่ของชีวิตเป็นเช่นนั้น ถ้าเราเห็นชีวิตในชีวิต ความสุขเล็กๆ ย่อมกลายเป็นความสุขมหาศาลสุดพิเศษ
3. มีใครบ้างไหมในโลกที่ไม่เคยได้รับความช่วยเหลือ มีเด็กคนไหนบ้าง ที่ไม่เคยได้รับที่นั่งจากผู้ใหญ่บนรถประจำทาง หรือมีเด็กคนไหน ที่ไม่เคยได้รับสิทธิ์พิเศษในความเป็นเด็ก คงหายากเต็มที เช่นนี้แล้ว เหตุใดจึงคิดว่าโลกโหดร้าย เมื่อความเป็นโลกยังใจดีอยู่ ในใจของเรา ก็ยังเห็นความใจดีอยู่ ความเมตตาของใครมากมาย หมุนโลก และโอบอุ้ม ด้วยเหตุผลนี้เราจึงต้องรักเพื่อนมนุษย์ให้มากๆ มีใครอีกไหมที่รอความช่วยเหลือจากเราอยู่ ออกไปช่วยเขาเถอะ
4. จิตที่ชอบคิด นำมาซึ่งความสุขและความทุกข์ เราถูกสอนให้สลัดทิ้งความทุกข์ แล้วกอดเก็บความสุขไว้ ที่จริงเราต้องอยู่กับสองสิ่งนี้อย่างเข้าใจ ทั้งสุขและทุกข์ เราจะกอดอะไรไว้ไม่ได้ทั้งนั้น ทุกข์ก็ต้องปล่อยวาง ความสุขก็ต้องไม่หลงใหล จิตที่ชอบคิด หากเปลี่ยนเป็นจิตที่เห็นความคิดได้ หนทางแห่งความเบิกบานคงอยู่ไม่ไกล
5. กว่าจะเดินทางมาถึงวันนี้ชีวิตไม่ใช่เรื่องง่าย ๆ ยากยิ่งทั้งการแก้ปัญหา ยากยิ่งทั้งการหอบหิ้ว หุงหาอาหาร เลี้ยงปากเลี้ยงท้อง ไหนจะเรื่องคน เรื่องความคาดหวัง และเรื่องราวรอบด้าน เมื่อชีวิตเป็นของไม่ง่าย แล้วเธอเคยนึกขอบคุณตนเองบ้างหรือไม่ เคยนึกภูมิอกภูมิใจบ้างหรือไม่ว่าเรายังไม่ตาย แม้ชีวิตจะหนัก แต่เรายังมีลมหายใจมาถึงวันนี้ได้ จะไม่พูดขอบคุณตัวเองหน่อยเลยหรือ ขอบคุณตัวเองบ้างนะ ฉันรับรองว่า เพียงเท่านี้มันไม่ทำให้เธอหลงตนเองหรอก
6. ตั้งแต่เล็กจนโต เรามักถามหาความเข้าใจบางอย่าง บางครั้งเราไม่รู้ว่า ควรจะถามอะไร ชีวิตเป็นเรื่องที่ยากยิ่ง และง่ายดายในเวลาเดียวกัน ชีวิตจึงมีคำถามมากมายเต็มไปหมด เธอเคยสังเกตไหมว่า คนๆ หนึ่ง ใช้ความพยายามไปแค่ไหนกว่าจะถึงเวลาเข้าใจชีวิตได้ บางทีอาจต้องพูดตรง ๆว่า เราไม่มีวันเข้าใจชีวิตหรอก เราอาจพูดได้ว่า ฉันเข้าใจ แต่ที่จริง เราไม่เข้าใจ ไม่มีใครเลยที่เข้าใจชีวิตไปทั้งหมด แต่โลกนี้ก็มีผู้ดับทุกข์ได้ หนทางดับทุกข์ไม่ใช่หนทางแห่งความเข้าใจ ทว่าเป็นหนทางแห่งการเข้าถึงการยอมรับ ยอมรับว่า เราไม่มีทางเข้าใจอะไร ๆ ในชีวิตไปหมดทุกสิ่ง แต่นั่นไม่ใช่เรื่องใหญ่
7. โกรธเขา เราจะทุกข์ เกลียดเขา อยากนินทาเขา เราก็ทุกข์ บางคนไม่เห็นอย่างนั้น บางคนเห็นว่าสิ่งเหล่านี้เป็นของดี เป็นของที่สร้างความสุขสนุกสนานให้ตนเอง ที่จริงแล้วความโกรธเป็นเหมือนไฟ เราจุดไฟเผาตัวเองก่อน แล้วจึงเอาไฟดวงเดียวกันนี้ไปเผาบ้านคนอื่น เราทำแบบนี้เสมอ มากเข้าๆ ผู้ใหญ่ ผู้รู้ จึงสอนให้ทำลายกิเลส ทว่า คนกลับใช้กิเลสนำทาง ปัญหาใหญ่จึงเกิดขึ้นไม่รู้จบ
8. เป้าหมายใหญ่ของการทำงานไม่ควรเป็นเรื่องเงิน เงินควรเป็นทางผ่านแต่ไม่ควรเป็นจุดหมายปลายทาง การงานเป็นเรื่องของความสุข และการขัดเกลาตนเอง ผู้ใดเข้าถึงการขัดเกลาตนเองผ่านการทำงาน ผู้นั้นคือผู้ทำงานด้วยจิตว่าง การงานใด ๆ จะกลายเป็นการปฏิบัติธรรม ได้ทั้งประโยชน์ตน ประโยชน์ท่าน และประโยชน์เพื่อนต่อมนุษย์โดยสมบูรณ์
9.ทุกคนต้องการความเข้าใจจากคนรอบข้าง น้อยคนเลือกจะเป็นฝ่ายเข้าใจผู้อื่นเสียเอง โลกเต็มไปด้วยคนต้องการเทียนไข แต่น้อยคนนัก คิดเสียสละเป็นผู้จุดเทียน แสงสว่างจึงน้อย ไม่พอเพียง เรียกร้องให้น้อย หยิบยื่นให้มาก โลกจะมีคนที่เข้าใจผู้อื่นเพิ่มขึ้น วันหนึ่งสิ่งดี ๆ จะกลับมาสู่เรา มันเป็นวิถี เป็นวงจร เป็นวงรอบสังคม เริ่มต้นเปลี่ยนโลกภายนอก จากภายในของเรา โลกใบใหม่ ทับซ้อนอยู่ในโลกใบเก่าเสมอ ถ้าตั้งใจมองก็จะมองเห็นเอง
10. ความละเอียด คือความตั้งใจ และความตั้งใจคือความละเอียด จากละเอียด สู่ตั้งใจ สู่ความประณีต สู่สมาธิ และปัญญาชีวิต ทั้งหมดคือเรื่องเดียวกัน ที่มิได้แยกออกจากกัน ต่างกันเพียงภาษา แต่กริยาทางจิตมิแตกต่าง ภายในคือภายนอก ภายนอกคือภายใน ทำชีวิตให้เป็นหนึ่งเดียว เพราะทั้งหมดคือการเรียนรู้เรื่องเดียว เป็นไปได้ไหม ที่ความสุขจะถือกำเนิดบนพื้นที่ชีวิตซึ่งฝังตัวอยู่ในความซับซ้อนในระบบสังคมแห่งนี้ คำตอบคือมันเป็นไปได้ และเป็นไปแล้วกับใครบางคนซึ่งฝึกฝนตนเอง สู่อิสรภาพเหนือสิ่งแวดล้อมภายนอก
ฉันหวังว่า สักวันเธอจะเป็นคน ๆ นั้น…
