ไม่ว่าจะอยู่ในห้วงอารมณ์บวกหรือลบ ‘ดนตรี’ หรือ ‘เพลง’ มักเป็นตัวช่วยหนึ่งในการสร้างอารมณ์ของเราได้อยู่เสมอ สุขก็ฟังเพลง เศร้าก็ฟังเพลง ซึ่งการฟังเพลงลึก ๆ แล้วเนี่ยมันเกี่ยวกับการทำงานของสมองของเรา ซึ่งจะส่งผลต่ออารมณ์และความรู้สึกของเราอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้เลย หลาย ๆ งานวิจัยก็ยืนยันว่าเมื่อฟังเพลง สารแห่งความสุขหรือโดพามีนจะหลั่งไหล ยิ่งน่าสนใจเข้าไปอีกว่าแต่ละคนจะหลงใหลเพลงแต่ละแบบไม่เหมือนกันอีก หนึ่งในประเภทเพลงที่น่าจับตามองก็คือ เพลงแร็ป หรือเพลงฮิปฮอป เพราะไม่เพียงแต่ให้ความสำราญใจแล้วมันยังมีประโยชน์ทางการบำบัดจิตอีกด้วย
หากจะพูดถึงความเป็นมาของเพลงประเภทนี้ก็ต้องย้อนกลับไปยังยุค 70 หรือช่วงปีพ.ศ. 2510 กว่า ๆ ในมหานครนิวยอร์ค ย่านบร็องซ์ (Bronx) ประเทศอเมริกา ซึ่งสมัยนั้นเองชาวแอฟริกัน-อเมริกัน และชาวละติน จากชนชั้นแรงงานที่ไม่มีเงินไปเที่ยวสถานบันเทิงราคาแพง แต่ยังต้องการความสุนทรีย์ในชีวิต จึงพัฒนาแนวดนตรีใหม่อันนี้ขึ้นมาจากการผสมรวมของดนตรีแนวดิสโก้และฟังก์ มันแปลกแถมยังสนุกสนานจนได้รับความนิยมไปทั่วโลกในเวลาไม่นาน และฮิปฮอปยังถูกยกระดับเป็น ‘วัฒนธรรม’ หนึ่งเลยทีเดียว แถมมันมักเชื่อมโยงกับแฟชันอันโดดเด่นของชาวฮิปฮอป-แร็ปเปอร์อย่างแยกจากกันไม่ได้
เพลงฮิปฮอปมักพูดถึงเรื่องราวของชีวิต ความเหลื่อมล้ำ ความไม่เท่าเทียม ความไม่สมบูรณ์ของชีวิต แม้กระทั่งสะท้อนเรื่องราวมุมมืดของสังคม อย่างวังวนยาเสพติด และเรื่องของอาชญากรรมทั้งหลาย จาก ‘เพลงใต้ดิน’ สู่ความป๊อปปูลาร์ในวงการดนตรี ในประเทศไทยเองก็มีศิลปินฮิปฮอปที่โดดเด่นมากมาย ตั้งแต่ยุคแรก ๆ อย่าง โจอี้ บอย, ดาจิม,ไทเทเนี่ยม, อิลสลิก, ฟักกลิ้งฮีโร่ เรื่อยมาจนกระทั่งมาถึงปัจจุบันก็มีศิลปินหน้าใหม่เยอะขึ้น อย่างวง Rap Against Dictatorship ที่พูดถึงการเมืองไทยในเพลง ‘ประเทศกูมี’ จนดังเปรี้ยงปร้างสร้างความฮือฮาไปทั้งแผ่นดินมาแล้ว
HIP-HOP THERAPY !
แม้ว่าเพลงฮิปฮอปมักจะถูกตีความเหมารวมว่าเป็นเพลงที่ชอบใช้คำหยาบโลน ท่ามกลางเนื้อเพลงที่สรรสร้างจากเรื่องจริง (ที่บางคนอาจรับไม่ได้) อาจจะฟังดูเคร่งเครียด แต่ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อว่า เพลงฮิปฮอปมีประโยชน์ทางจิตบำบัดด้วยนะ การแพทย์เลือกใช้เพลงฮิปฮอป เพลงแร็ปในการช่วยบรรเทาอาการโรคซึมเศร้า โรคเครียด และโรคที่เกี่ยวกับความวิตกกังวลทางอารมณ์ ซึ่งมันเหมาะมากกับคนวัยหนุ่มสาวในยุคนี้
"เพราะเพลงแร็ปคือดนตรีบำบัดที่สมบูรณ์แบบที่สุด"
ด้วยเนื้อเพลงที่แสดงออกอย่างตรงไปตรงมาจากความคิดความอ่านของนักร้อง (ซึ่งมักจะแต่งเพลงเอง) เป็นเสมือนผู้เล่าเรื่องที่คับข้องใจออกมาให้เราฟัง เหมือนเพื่อนพูดคุยกับเพื่อน ‘ข้อความ’ บางอย่างในเพลงจะสื่อสารอารมณ์ออกมา เมื่อเราได้ฟังแล้วจะตอกย้ำความรู้สึกบางอย่าง ทำให้ฉุกคิด ตระหนัก และได้ร่วมเล่าออกมาจากปากเอง ทำให้สามารถก้าวข้ามผ่านความรู้สึกแย่เหล่านั้นไปได้ ไม่รู้สึกโดดเดี่ยวอีกแล้ว
ว่ากันว่าวิธีการของการใช้เพลงฮิปฮอปในการเยียวยาคือการให้ผู้ป่วยได้ฟังเพลงแร็ป และได้ ‘แต่ง’ เนื้อเพลงแร็ปออกมาด้วยความในใจของตนนั่นเอง
การได้ ‘ระบาย’ ความรู้สึกนึกคิดบางอย่างในใจออกมาจะทำให้เกิดการยอมรับในตนเอง จุดประสงค์หลักในการใช้เพลงฮิปฮอปบำบัดจิตใจก็เพื่อสร้างความมั่นใจ การรับมือกับปัญหาด้วยวิธีทางบวก และการกล้าที่จะพูดเรื่องราวยาก ๆ ในใจออกมาให้มากขึ้น นี่คือหัวใจหลักของการบำบัดทางจิตวิทยาค่ะ
แม้ว่าในประเทศไทย การใช้เพลงฮิปฮอปในการบำบัดอาการซึมเศร้าอาจจะยังไม่แพร่หลายทางการแพทย์เท่าไหร่นัก แต่ก็นับว่าเป็นวิธีที่น่าสนใจและค่อนข้างสมัยใหม่ หากสามารถผลักดันให้กลายเป็นที่นิยมได้ก็น่าจะช่วยฉีกกฎเดิม ๆ ของการรักษาอาการซึมเศร้า อาจทำให้ผู้คนกล้าที่จะเดินเข้าหาแพทย์เพื่อเยียวยาหัวใจได้มากยิ่งขึ้นก็ได้นะคะ
ในระหว่างนี้หากใครรู้สึกเหงา เศร้า ซึมเซา ก็สามารถฟังเพลงเพื่อผ่อนคลายความรู้สึกทางลบไปก่อนได้เช่นกัน เพียงแค่เลือกเพลงที่เราชอบ ศิลปินที่เรารัก ก็ช่วยปลอบประโลมใจไปได้ในชั่วขณะหนึ่งเช่นกัน ค่ะ
#HipHopSavedMyLife
.
ขอบคุณข้อมูลจาก
-https://www.hiphoppsych.co.uk/
.
