ตอบโดย พระครูสิทธิสรกิจ (พิศุทธ์ วิสุทฺโธ) วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร กรุงเทพมหานคร
ตั้งแต่เล็กจนโตเราถูกสอนให้เสียสละ รู้จักให้ ไม่ว่าจะเป็นข้าวของเงินทอง อาหาร กระทั่งน้ำใจ หรือสิ่งใดก็ตาม แล้วถ้ามีวันไหนใจมันไม่พร้อมจะให้ล่ะ หากมีบางครั้งที่เรารู้สึกว่า ครั้งนี้มันมากไปฉันก็ให้ไม่ไหว แต่ถ้าไม่ให้ฉันจะกลายเป็นคนไม่ดีหรือเปล่า
เมื่อเจอปัญหาแบบนี้เราจะต้องวางใจอย่างไร พระอาจารย์ท่านเมตตาตอบแบบนี้ค่ะ
ถ้าในทางธรรมท่านบอกไว้ชัดเลยว่า “การให้” หรือ “การเมตตา” ต้องประกอบด้วย “อุเบกขา” และมี “ปัญญา” เลือกที่จะให้หรือไม่ให้ด้วย เราต้องพิจารณาก่อนว่า การให้นี้เป็นประโยชน์หรือเปล่า นำไปสู่การเจริญก้าวหน้า การพัฒนาอะไรต่างๆ หรือเปล่า
สมมติว่าเราเคยให้ไปแล้วดูท่าคนที่อยากได้ครั้งนี้ให้แล้วยังไม่พอ เมื่อขออีกเรารู้สึกให้ไม่ไหวแต่ถ้าไม่ให้เราจะผิดไหม อันนี้เป็นเรื่องของการต่อสู้กับภายในใจของตัวเอง คือ ถ้าคิดว่า “การให้” แปลว่า “เราเป็นคนดี” เมื่อไรที่ไม่ให้ก็จะรู้สึกว่าความเป็นคนดีของฉันหายไปแบบนี้มันเป็นการให้ด้วยกาย แต่ไม่ได้ให้ด้วยใจเป็นการให้ที่เราอยากจะทำรูปแบบของการให้ ฉันได้ให้แล้ว และสิ่งนี้เรียกว่าฉันทำดี
ถามว่าถ้าเกิดเราให้ด้วยใจเราจะมานั่งคิดถึงสิ่งเหล่านี้ไหม หากเราได้พิจารณาด้วยปัญญาแล้ว ว่าสิ่งที่ให้นั้นเป็นประโยชน์
และเราได้ให้ด้วยใจที่อยากจะให้แล้ว เราจะไม่กลับมานั่งคิดและเสียใจกับสิ่งที่ให้ไปจริงๆ แล้วการให้ต้องเริ่มจากการเสียสละ
คือมันต้อง “เสีย” ต่อมาต้อง “สละ” สุดท้ายก็ “ละ” คือถึงจุดที่ “การให้” กับ “การไม่ให้” มีค่าเสมอกัน ที่ถูกคือใจของเราพึงอยู่กับการสละ ละออกอยู่ตลอดเวลาทุกขณะจิต เรียกได้ว่าพร้อมเสมอ เมื่อเห็นว่ามีประโยชน์หรือมีระยะเวลาที่เหมาะสมสถานการณ์ที่ถูกต้องมาเมื่อไร ฉันก็พร้อม สามารถทำได้ทันทีแต่ถ้าเกิดมันไม่ใช่เวลาที่เหมาะ ไม่ใช่เวลาที่พร้อมฉันก็ไม่ทำ แต่ไม่ได้หมายความว่าในใจฉันรู้สึกผิดว่าฉันไม่ให้ มันเหมือนกับว่าถ้ามีคนมาบอกว่าอยากให้เราให้สิ่งนั้นสิ่งนี้ ถ้าเราไม่เห็นว่าควรให้ เราก็ไม่ผิด ถ้าฝืนให้ ก็ไม่ต้อง ขณะเดียวกันถ้าให้แล้ว ต้องจบ
ถ้าคุณรู้สึกว่ากำลังต้องเผชิญกับความยากลำบาก ระบายความหนัก ความเหนื่อย หรือความเครียด ความทุกข์ของคุณมาให้พวกเราได้ที่ www.bia.or.th/dhamlife ติดตามข้อธรรมดีๆ ได้ที่เพจ fb : หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ หรือ Line: @Suanmokkh_Bangkok
